5ο Συνέδριο Διδακτική της Πληροφορικής

Περιεχόμενα πρακτικών 5ου Συνεδρίου Διδακτική της Πληροφορικής, στοιχεία αναφορών

Η εργασία αυτή αφορά σε καταγραφή των παιδαγωγικών πεποιθήσεων των εκπαιδευτικών Πληροφορικής. Οι πεποιθήσεις των εκπαιδευτικών καθορίζουν σημαντικά την επαγγελματική τους πρακτική και γι αυτό αποτελούν σημείο αναφοράς σε κάθε προσπάθεια παιδαγωγικής κατάρτισης και υποστήριξης. Τα ερευνητικά δεδομένα δείχνουν ότι οι εκπαιδευτικοί Πληροφορικής διαθέτουν συνήθως μικτές δασκαλοκεντρικές και κονστρουκτιβιστικές πεποιθήσεις οι οποίες δεν σχετίζονται γενικά με δημογραφικούς παράγοντες ή την τυχόν παιδαγωγική τους κατάρτιση. Σε μερικές περιπτώσεις ανιχνεύονται σημαντικές συσχετίσεις με την εκπαιδευτική βαθμίδα ή την συνολική διδακτική προϋπηρεσία. Στην εργασία αξιοποιούνται τα ευρήματα διατυπώνοντας προτάσεις για τα προγράμματα παιδαγωγικής επιμόρφωσης των εκπαιδευτικών.

Η παρούσα εργασία διερευνά ορισμένους από τους παράγοντες που αφορούν την επαγγελματική αναβάθμιση των εκπαιδευτικών Πληροφορικής. Στόχος της είναι η δημιουργία κατάλληλου ερωτηματολογίου για την καταγραφή χαρακτηριστικών των εκπαιδευτικών, των στάσεων και απόψεών τους σχετικά με επιμορφωτικές δράσεις, καθώς και των προτιμήσεων σχετικά με την επιμόρφωσή τους. Τα αποτελέσματα της παρούσας μελέτης αφορούν σε 178 εκπαιδευτικούς Πληροφορικής. Αναδεικνύουν, αν και δεν είναι αναμενόμενο, ότι μικρό ποσοστό αξιοποιεί διάφορες ηλεκτρονικές υπηρεσίες. Οι εκπαιδευτικοί που συμμετείχαν στο έργο ‘επιμόρφωση εκπαιδευτικών Πληροφορικής’ δε φαίνεται να έχουν μείνει ικανοποιημένοι από τις επιστημονικές γνώσεις, τις τεχνικές δεξιότητες και την παιδαγωγική κατάρτιση που έλαβαν. Πάνω από τους μισούς έχουν μεγάλο ενδιαφέρον να επικαιροποιήσουν τις επιστημονικές τους γνώσεις και να επιμορφωθούν σε θέματα παιδαγωγικών και διδακτικής σε μελλοντικές επιμορφωτικές δράσεις. Οι κύριοι λόγοι για τους οποίους επιθυμούν μελλοντική επιμόρφωση είναι η προσωπική τους ανέλιξη, αλλά και η επιστημονική συνδρομή τους στο έργο συναδέλφων άλλων ειδικοτήτων.

Το μάθημα Ανάπτυξη Εφαρμογών σε Προγραμματιστικό Περιβάλλον (ΑΕΠΠ) από τη μια έχει σαν πρωταρχικό στόχο την ανάπτυξη δεξιοτήτων και ικανοτήτων σχετικών με την αλγοριθμική και την ορθολογική χρήση τους στην καθημερινή ζωή και από την άλλη αποτελεί ένα πανελλαδικά εξεταζόμενο μάθημα. Ο συνδυασμός αυτός βελτίωσε τη θέση των καθηγητών Πληροφορικής στο Λύκειο, αλλά από την άλλη οδήγησε σε ένα εξεταστικό «καλούπι» που τροποποίησε το σκοπό και τους στόχους του μαθήματος. Η Ελληνική Εταιρεία Επιστημόνων και Επαγγελματιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών (ΕΠΥ) πραγματοποίησε στα τέλη Ιανουαρίου 2010, ημερίδα με σκοπό να συζητηθεί το μέλλον του μαθήματος, να παρουσιασθούν τα λογισμικά υποστήριξης, να καταγραφούν προτάσεις για το διδακτικό πακέτο, να αναδειχτεί η ανάγκη ενός μαθήματος Αλγοριθμικής και όχι Προγραμματισμού στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, να σχολιαστούν οι γενικές εξετάσεις και τα θέματα και να προκύψουν συμπεράσματα για την επιμόρφωση των εκπαιδευτικών. Υποστηρικτικά στην προσπάθεια αυτή, λειτούργησαν τα αποτελέσματα της εμπειρικής έρευνας με e-ερωτηματολόγιο που δημιουργήθηκε από εκπαιδευτικούς και τα πρώτα αποτελέσματα παρουσιάστηκαν στην ημερίδα. Σκοπός της προτεινόμενης συζήτησης ομάδας ειδικού ενδιαφέροντος είναι η αποτίμηση της ημερίδας, η οριοθέτηση των προτάσεων και οι προοπτικές του μαθήματος με στόχο την ενιαία θεώρηση του αντικειμένου από το σύνολο των διδασκόντων και την αποτελεσματική διδασκαλία του μαθήματος.

Στην εργασία αυτή διερευνάται η παρουσία μαθημάτων Πληροφορικής στα τμήματα και τις σχολές Επιστημών Υγείας της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης της χώρας, σε προπτυχιακό και μεταπτυχιακό επίπεδο, με κύριο σκοπό την ανάδειξη της παρούσας κατάστασης σχετικά με την εκπαίδευση των στελεχών υγείας σε θέματα Πληροφορικής της Υγείας. Επιπλέον, στόχος της είναι η διερεύνηση των εκπαιδευτικών τάσεων ανάλογα με το είδος του ιδρύματος και το επίπεδο σπουδών, μέσα από τις οποίες θα προκύψουν προβληματισμοί σχετικά με τις εκπαιδευτικές ανάγκες Πληροφορικής της Υγείας που πρέπει να εισαχθούν, καθώς και οι κατάλληλες κατευθύνσεις που πρέπει να δοθούν, ώστε οι μελλοντικοί επαγγελματίες υγείας να μπορούν να αξιοποιήσουν πλήρως τις ΤΠΕ για τη βελτίωση, την αναβάθμιση και τη μετεξέλιξη των υπηρεσιών υγείας. Βρέθηκε ότι στο μεγαλύτερο βαθμό τα μαθήματα που διδάσκονται εστιάζουν κυρίως σε εισαγωγικές έννοιες καθώς και εφαρμογές.

Η διδασκαλία μαθημάτων Πληροφορικής αποτελεί βασική προτεραιότητα για την πλειοψηφία των Πανεπιστημιακών και Τεχνολογικών Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων της χώρας, προκειμένου οι απόφοιτοί τους να αποκτήσουν γνώσεις και δεξιότητες στους ηλεκτρονικούς υπολογιστές και τις τεχνολογίες της πληροφορίας και των επικοινωνιών αλλά και να αναπτύξουν θετικές στάσεις ως προς τη χρήση της τεχνολογίας και τις εφαρμογές της σε ποικίλα επιστημονικά πεδία. Σε αυτή την εισήγηση παρουσιάζουμε το πρόγραμμα μαθημάτων Πληροφορικής του τμήματος Διοίκησης Επιχειρήσεων του ΤΕΙ Πάτρας και αναλύουμε τις απόψεις τελειοφοίτων σπουδαστών και σπουδαστριών του τμήματος αναφορικά με τη χρησιμότητα των αντίστοιχων μαθημάτων και τη συμβολή τους στην επαγγελματική τους αποκατάσταση. Κατά την ανάλυση και ερμηνεία των αποτελεσμάτων της έρευνας προκύπτει ότι οι σπουδαστές/ στριες εκτιμούν ότι τα μαθήματα της Πληροφορικής παίζουν σημαντικό έως και πολύ σημαντικό ρόλο στην επαγγελματική τους αποκατάσταση και ότι απαιτείται η συνεχής επικαιροποίηση των θεωρητικών και εργαστηριακών μαθημάτων της Πληροφορικής που διδάσκονται, ώστε να συμβαδίζουν με τις διαρκώς εξελισσόμενες ανάγκες του τομέα της Διοίκησης Επιχειρήσεων όπως αυτές καθορίζονται στις σύγχρονες κοινωνίες της πληροφορίας και των τεχνολογιών.

Παρατίθενται μια σειρά από προβληματισμοί σχετικά με το Γνωστικό Φόρτο (Cognitive Load) κατά την μάθηση της σχεδίασης με βάση τον υπολογιστή (Computer Aided Design-CAD) σε προπτυχιακό επίπεδο. Με δεδομένο ότι οι φοιτητές της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης παρουσιάζουν αρχικά σημαντική ανομοιομορφία ως προς τις γνώσεις και τις ικανότητες σχεδίασης με CAD, παρουσιάζονται συγκεκριμένες διδακτικές παρεμβάσεις που μπορούν να βοηθήσουν στη διαχείριση του Γνωστικού Φόρτου κατά τη διάρκεια των μαθημάτων και να διατηρήσουν υψηλό το κίνητρο συμμετοχής σε εργαστηριακής φύσεως σχεδιαστικά πονήματα. Σκοπός είναι η γεφύρωση της διαδικασίας σχεδίασης 3Δ μοντέλων και φωτορεαλιστικών σκηνών με τη δημιουργική διάθεση και την ουσία της απόδοσης νέων ιδεών. Οι κοινωνικές αλληλεπιδράσεις και ο έντονα συμμετοχικός χαρακτήρας της εκπαίδευσης σε CAD είναι παράγοντες που οφείλει να διαχειρίζεται ο ακαδημαϊκός δάσκαλος για να οδηγήσει τους φοιτητές στην ανακάλυψη των πιο ενεργητικών στοιχείων της παρουσίας τους στο εργαστήριο.

Η παρούσα εργασία παρουσιάζει συνοπτικά την επισκόπηση εκπαιδευτικών περιβαλλόντων εκμάθησης παράλληλης κατανεμημένης επεξεργασίας, που έγινε στο ξεκίνημα νέας ερευνητικής προσπάθειας. Συγκεντρώθηκε ένα σύνολο εργαλείων λογισμικού, σχετικά με τον προγραμματισμό, την ανάλυση απόδοσης, τις οπτικοποιήσεις και την προσομοίωση συνδρομικότητας. Τα λογισμικά αυτά κατατάχθηκαν με βάση τη λειτουργία τους και επιλέχθηκαν εκείνα που ικανοποιούν καθορισμένα κριτήρια για περαιτέρω διερεύνηση των χαρακτηριστικών τους. Τα αποτελέσματα χρησιμοποιήθηκαν για την πρόταση πλαισίου έρευνας και ανάπτυξης, ενός περιβάλλοντος υποστήριξης της διδασκαλίας και εκμάθησης παράλληλου προγραμματισμού, χρησιμοποιώντας πραγματικά συστήματα-στόχους παραγωγικού προσανατολισμού. Το περιβάλλον βασίζεται σε ανοιχτού κώδικα πλατφόρμα ανάπτυξης, η οποία πρόκειται να εμπλουτιστεί με επιπρόσθετες εφαρμογές και βοηθήματα, εμπνευσμένα από την ανάλυση χαρακτηριστικών των επιλεγμένων εργαλείων λογισμικού της επισκόπησης.

Στην παρούσα εργασία παρουσιάζεται συνθετική εργασία εμπλουτισμού της ελληνικής βάσης του υπολογιστικού σημασιολογικού λεξικού WordNet με όρους του τομέα της Επιστήμης Υπολογιστών που δόθηκε σε μεταπτυχιακούς φοιτητές Πληροφορικής με σκοπό την εξοικείωσή τους με τέτοιου είδους λεξικά, την καταγραφή δυσκολιών που εμφανίστηκαν κατά την διαδικασία και προτάσεων διόρθωσης, και την επαφή τους με γνωστικό μοντέλο κατανόησης κειμένου. Η εργασία πραγματοποιήθηκε στα πλαίσια του μαθήματος «Υπολογιστική Γλωσσολογία» και στηρίχθηκε στο μοντέλο κατανόησης κειμένου των Baudet & Denhière, έτσι ώστε, σε αντίθεση με όλα τα υφιστάμενα Wordnets, να περιγράφονται με πιο αποτελεσματικό τρόπο, όχι μόνο οι στατικές σχέσεις μεταξύ των όρων που εκφράζουν τεχνικές οντότητες μέσα στο λεξικό, αλλά και εκείνες οι σχέσεις που αναφέρονται στα γεγονότα που συμβαίνουν κατά τη διάρκεια των λειτουργιών των μονάδων ενός υπολογιστικού συστήματος, καθώς και οι σκοποί που αυτές οι λειτουργίες ή/και οι μονάδες επιτελούν.

Στην εργασία αυτή παρουσιάζεται μια μελέτη αξιολόγησης εναλλακτικής επιμορφωτικής προσέγγισης εισαγωγής στη γλώσσα προγραμματισμού Logo με αξιοποίηση σειράς δραστηριοτήτων και προκατασκευασμένων μικρόκοσμων ανεπτυγμένων στο πολυμεσικό προγραμματιστικό περιβάλλον MicroWorlds Pro. Σκοπό της μελέτης αυτής αποτελεί η ανάδειξη σημαντικών πτυχών γύρω από την αποτελεσματική εφαρμογή της προσέγγισης επιμόρφωσης εκπαιδευτικών. Σε αυτό το άρθρο περιγράφουμε κύρια χαρακτηριστικά της επιμορφωτικής προσέγγισης και εφαρμογής αυτής, αναφέρουμε τα αποτελέσματα μιας πειραματικής μελέτης αξιολόγησης, συζητάμε πάνω σε θέματα κλειδιά και καταθέτουμε τα μελλοντικά μας σχέδια.

Στην εργασία αυτή παρουσιάζεται μία πρόταση για την επιμόρφωση εκπαιδευτικών που συνδυάζει το μικτό μοντέλο μάθησης με την προσανατολισμένη στο χώρο εργασίας μάθηση. Η ‘πρόσωπο με πρόσωπο’ αλληλεπίδραση συνδυάζεται με δράσεις από απόσταση μέσω ενός περιβάλλοντος ηλεκτρονικής μάθησης ώστε τα θετικά χαρακτηριστικά της κάθε μιας μορφής να συνθέτουν μια μοναδική εμπειρία μάθησης, σύμφωνα με τις επιμορφωτικές ανάγκες και το πλαίσιο της επιμόρφωσης. Χαρακτηριστικά του μοντέλου αποτελούν η ευελιξία στο χώρο και χρόνο, η σύνδεση της επιμόρφωσης με τις πραγματικές συνθήκες μιας σχολικής τάξης, και η ανάπτυξη μιας κοινότητας εκπαιδευτικών που συνεργάζεται, αλληλο-αξιολογείται και αλληλοϋποστηρίζεται. Στοιχεία από την εφαρμογή του συγκεκριμένου μοντέλου σε μία μικρής κλίμακας επιμόρφωση καθηγητών Πληροφορικής με θέμα την αξιοποίηση του Μικτού Μοντέλου Μάθησης και του Συστήματος Διαχείρισης Μαθημάτων Moodle στην εκπαιδευτική πράξη του κλάδου ΠΕ19-20, παρουσιάζονται και συζητούνται.

The talk focuses on high school computer science (CS) education (use of the term Computer Science Education for Didactics of Informatics). Specifically, it aims at presenting a comprehensive picture of high school CS teacher preparation, addressing the structure of high school CS teaching preparation programs, key elements of such programs, i.e., the Methods of teaching CS course and the practicum, and a practical way of building such programs. These topics are briefly described in what follows and will be elaborated in the talk.

Η παρούσα εργασία αναφέρεται στη διδασκαλία των μαθημάτων της ειδικότητας των ηλεκτρολόγων με τη βοήθεια λογισμικού και Η/Υ. Στο θεωρητικό τμήμα της εργασίας αναλύεται ο ρόλος των υπολογιστών, η χρήση τους στην εκπαίδευση, αλλά και προβλήματα που προκύπτουν από αυτή. Στη συνέχεια αναφέρονται οι συνθήκες παραγωγής εκπαιδευτικού λογισμικού και συγκεκριμένα η χρησιμότητά του από τους εκπαιδευτικούς στα ΕΠΑ.Λ., στην ειδικότητα των ηλεκτρολόγων, των μηχανολόγων και των ηλεκτρονικών. Ακολούθως, αναλύονται κάποια από τα ζητήματα που θα απασχολήσουν και στο ερευνητικό μέρος. Συγκεκριμένα, αναλύονται δύο από τα κυριότερα λογισμικά που χρησιμοποιούνται σε αυτή την ειδικότητα, το Tina Pro και το AutoCad, καθώς θεωρούνται ενδεικτικά παραδείγματα. Επίσης, παρουσιάζεται και το θέμα της επιμόρφωσης των εκπαιδευτικών στις Νέες Τεχνολογίες και παρουσιάζεται η μεθοδολογία της έρευνας, η οποία στηρίζεται στο ερωτηματολόγιο. Η συγκεκριμένη έρευνα περιλαμβάνει κάποια ερωτήματα σχετικά με τη χρήση υπολογιστή, την επιμόρφωση εκπαιδευτικών και τη χρήση λογισμικών.

Η μελέτη αυτή αναφέρεται στην υλοποίηση διδακτικής παρέμβασης με στόχο την εκμάθηση των χαρακτηριστικών και του τρόπου διασύνδεσης του επεξεργαστή, της κάρτας γραφικών και της μνήμης RAM, στη μητρική πλακέτα ενός Η/Υ, με τη βοήθεια Εκπαιδευτικού Λογισμικού, του Διαδικτύου και Εφαρμογών Γραφείου. Η παρέμβαση έγινε σε μαθητές της Β’ τάξης Γυμνασίου, πραγματοποιήθηκε δε στο Εργαστήριο Πληροφορικής του σχολείου. Περιελάμβανε ερωτηματολόγια καταγραφής αρχικών και τελικών γνώσεων, αντιλήψεων και ιδεών, το πολυμεσικό Εκπαιδευτικό Λογισμικό «Δ.Ε.Λ.Υ.Σ», φύλλο εργασιών – δραστηριοτήτων, λογισμικό περιήγησης στον Παγκόσμιο Ιστό (Internet Explorer), μια εφαρμογή δημιουργίας Παρουσιάσεων (PowerPoint 2003), καθώς και φύλλο παρατήρησης της διδασκαλίας. Το αποτέλεσμα της παρέμβασης κρίνεται ιδιαίτερα ικανοποιητικό, καθώς επετεύχθη το σύνολο -σχεδόν- των παιδαγωγικο-διδακτικών στόχων.

Τα σενάρια εκπαιδευτικής ρομποτικής συχνά απαιτούν από το χρήστη να προγραμματίσει ρομπότ τα οποία να πιάνουν αντικείμενα και να τα μετακινούν ή να τα τοποθετούν σε συγκεκριμένα σημεία με χρήση ρομποτικών βραχιόνων. Οι ρομποτικοί βραχίονες στην πληροφορική εκτός από αντικείμενα προγραμματισμού, έχουν αποτελέσει και αντικείμενα εκπαιδευτικών εφαρμογών- μικρόκοσμων, όπου ο χρήστης καλείται να τους κατευθύνει μέσα από εικονικά περιβάλλοντα ώστε να πετύχει κάποιο στόχο. H παρούσα εργασία αναφέρεται στην κατασκευή και στον προγραμματισμό ενός ρομποτικού βραχίονα με χρήση του μικροελεγκτή Basic Stamp της εταιρείας Parallax. Η κατασκευή του βραχίονα ήταν πρωτότυπη και προτάθηκε μάλιστα από τον συγγραφέα για εμπορική εκμετάλλευση στην παραπάνω εταιρία και συγκεκριμένα για χρήση στο εκπαιδευτικό ρομπότ Boe-Bot. Ενδιαφέρον από πλευράς διδακτικής της πληροφορικής παρουσιάζουν οι δραστηριότητες προγραμματισμού του ρομποτικού βραχίονα ώστε να εκτελεί διάφορες εργασίες. Οι δραστηριότητες αυτές ενσωματώνουν μαθηματικά αναλυτική γεωμετρία κινηματική, φυσική και πληροφορική.

Οι βασικές παραδοχές και θεωρήσεις του εποικοδομητισμού που έχουν να κάνουν με την «ενεργητικότητα» των μαθητών, έχουν ιδιαίτερα σημαντική επίδραση και απήχηση στις σύγχρονες μορφές διδασκαλίας και ιδιαιτέρως στον τομέα της διδακτικής των επιστημών. Επιπλέον, τα ηλεκτρονικά παιχνίδια διαθέτουν στοιχεία όπως το κίνητρο, η προσωπική ενασχόληση και ο πειραματισμός για να παραμείνει «ενεργός» στην πορεία μάθησης ο μαθητής. Σκοπός αυτής της εργασίας είναι να προτείνει μια εναλλακτική μορφή διδασκαλίας στο μάθημα «Πολυμέσα-Δίκτυα» του Γενικού Λυκείου με τη βοήθεια σχεδίασης ηλεκτρονικών παιχνιδιών κάτι που δεν υπήρχε μέχρι τώρα. Τα αποτελέσματα από την εφαρμογή αυτής της διδακτικής προσέγγισης ήταν άκρως ενθαρρυντικά σε αρκετά μεγάλο ποσοστό. Τέλος ένα άλλος σημαντικός στόχος αυτής της έρευνας είναι να καταγράψει μέσα από την εφαρμογή της συγκεκριμένης εναλλακτικής διδασκαλίας τους προβληματισμούς και να διαπιστωθούν προβλήματα που χρήζουν περαιτέρω διερεύνησης.

Η ρομποτική φέρνει στην εκπαίδευση εργαλεία τα οποία υποστηρίζουν την αποκαλυπτική και διερευνητική μάθηση σε ποικίλες θεματικές περιοχές του σχολικού αναλυτικού προγράμματος όπως η Φυσική τα Μαθηματικά, η Τεχνολογία και η Πληροφορική. Η δυναμική των εργαλείων αυτών μπορεί να αναδειχθεί μέσα σε ένα μαθητοκεντρικό περιβάλλον το οποίο αξιοποιεί τις αρχές του εποικοδομισμού. Σε αυτήν την εργασία παρουσιάζεται ένα μεθοδολογικό πλαίσιο ανάπτυξης δραστηριοτήτων στα πλαίσια του εποικοδομισμού και ο τρόπος με τον οποίο αυτό αξιοποιήθηκε με φοιτητές του τμήματος της Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών που παρακολούθησαν το μάθημα της Διδακτικής της Πληροφορικής.

Η ραγδαία εξέλιξη της Πληροφορικής και των τηλεπικοινωνιών, καθώς και οι νέες δυνατότητες διαχείρισης των πληροφοριών και της γνώσης έχουν σημαντικές επιπτώσεις και στην εκπαίδευση. Η ερευνητική αυτή εργασία αφορά την Πληροφορική στη Δευτεροβάθμια Επαγγελματική Εκπαίδευση (ΕΠΑ.Λ.). Ειδικότερα τα θέματα που θα αναπτυχθούν έχουν σχέση με : (i) Την αξιολόγηση των βιβλίων της Πληροφορικής από τους μαθητές των ΕΠΑ.Λ. (ii) Την αποδοχή των βιβλίων Πληροφορικής στα ΕΠΑ.Λ., από τους μαθητές.

Στην εργασία αυτή παρουσιάζεται η ερευνητική διαδικασία που ακολουθήθηκε για να διερευνήσουμε πως η πρότερη γνώση φοιτητών τους επηρρεάζει στη κατανόηση κειμένων πληροφορικής με διαφορετική δομή. Ο πρώτος στόχος είναι να μελετηθεί σε ποιο βαθμό η διαφορετική πρότερη γνώση των φοιτητών σε ένα αντικείμενο τους επηρεάζει στην οργάνωση των αναπαραστάσεων κειμένων με σχεσιακή, μετασχηματιστική και τελεολογική δομή. Ο δεύτερος στόχος είναι να κατασκευαστούν τρεις εκδόσεις κειμένου που θα παρέχεται αντίστοιχα σε φοιτητές με μη επαρκή, μέτρια και επαρκή πρότερη γνώση που θα τους οδηγεί σε καλύτερη κατανόηση του κειμένου. Η δόμηση των αντίστοιχων εκδόσεων κειμένου έχει γίνει βάσει θεωριών κατανόησης κειμένου. Με τη χρήση του συγγραφικού εργαλείου του διαλογικού συστήματος ReTuDiS (Reflective Tutorial Dialogue System) είναι δυνατή η οργάνωση του εκπαιδευτικού υλικού που περιλαμβάνει επιπλέον και ερωτήσεις αξιολόγησης πρότερης γνώσης με στόχο την παροχή στον φοιτητή, εξατομικευμένα, των κατάλληλων κειμένων και δραστηριοτήτων ανάλογα με τη πρότερη γνώση του.

Η μάθηση δεν έχει αλλάξει στην πάροδο των ετών από το να είναι η γνωστική διαδικασία της απόκτησης δεξιοτήτων και γνώσεων· τα μέσα και οι μέθοδοι που χρησιμοποιούνται στη διαδικασία μάθησης, όμως, έχουν εξελιχθεί αντικατοπτρίζοντας την έλευση της τεχνολογίας. Τα τελευταία χρόνια, η πρώτη ριζική αλλαγή επήλθε στις αρχές της δεκαετίας του 1990 με την εμφάνιση του Παγκόσμιου Ιστού, η οποία οδήγησε στην μετεξέλιξη της παραδοσιακής τάξης στην ηλεκτρονική τάξη (e-class). Στη συνέχεια, η ευρεία υιοθέτηση των κινητών τηλεφώνων οδήγησε στην κινητή μάθηση (mobile learning), η οποία διεύρυνε το χώρο όπου η μάθηση μπορεί να συμβεί. Η πιο πρόσφατη εξέλιξη προς τον πανταχού παρόντα υπολογιστή ο οποίος ενσωματώνεται στο καθημερινό περιβάλλον, επιτρέπει στους ανθρώπους να εμπλακούν πλήρως στη μαθησιακή διαδικασία. Η εξέλιξη αυτή, από τη παραδοσιακή μάθηση στην μάθηση μέσω του πανταχού παρόντα υπολογιστή, επιτρέπει να βγουν οι μαθητές από την τάξη· ο στόχος της εργασίας αυτής είναι να παρουσιάσει πώς η τεχνολογία μπορεί να διευκολύνει την διαδικασία της μάθησης έξω από την τάξη.

Η εργασία διερευνά τις στρατηγικές αναζήτησης πληροφορίας με χρήση μηχανών αναζήτησης μέσω μελέτη περίπτωσης, στην οποία συμμετείχαν 107 φοιτητές του Τμήματος Επιστημών της Εκπαίδευσης & Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία του Πανεπιστημίου Πατρών. Διερευνήθηκε η συνθετότητα των ερωτημάτων που εισάγουν οι φοιτητές (λογικοί τελεστές, αριθμός χρησιμοποιούμενων λέξεων, αποτελεσματικότητα και αποδοτικότητα αναζήτησης). Τέλος, διερευνήθηκε η επίδραση της αυτοαξιολόγησης σχετικά με τις δεξιότητες χρήσης των ΤΠΕ σχετικά με την αποτελεσματικότητα στην αναζήτηση πληροφοριών. Από τα αποτελέσματα, προέκυψε σημαντική διαφοροποίηση στις χρησιμοποιούμενες στρατηγικές αναζήτησης πληροφορίας ανάλογα με την εμπειρία των φοιτητών.

Η παρούσα έρευνα εξετάζει την επίδραση της μορφής των ερωτήσεων στην αξιολόγηση της κατανόησης κειμένου Πληροφορικής. Στην έρευνα συμμετείχαν 176 φοιτητές πληροφορικής, οι οποίοι αφού διάβασαν ένα κείμενο στο γνωστικό αντικείμενο των «Δικτύων Υπολογιστών», απάντησαν σε ερωτήσεις αξιολόγησης ανοικτού τύπου και πολλαπλής επιλογής: βασισμένες στο κείμενο, γεφυρώματος-συμπεράσματος και αναλυτικές-συμπερασματικές. Οι ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής προέκυψαν με άμεση μετατροπή των ερωτήσεων κατανόησης ανοικτού τύπου. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι οι αναγνώστες με χαμηλό και υψηλό γνωστικό υπόβαθρο, επωφελούνται από το κείμενο με τη μέγιστη και ελάχιστη συνοχή αντίστοιχα, ανεξάρτητα από τη μορφή των ερωτήσεων. Επίσης, τα αποτελέσματα έδειξαν ότι η αξιολόγηση της κατανόησης κατά την ανάγνωση, επηρεάζεται από τη συγκεκριμένη δραστηριότητα αξιολόγησης.

Η παρούσα εργασία έχει ως βασικό στόχο τη σημασιολογική ανάλυση κειμένων Πληροφορικής και την αναπαράσταση γνώσης του περιεχομένου αυτών των κειμένων, η οποία είναι βασισμένη σε μοντέλο κατανόησης κειμένου, με τη χρήση εννοιολογικής χαρτογράφησης. Σύμφωνα με το μοντέλο αυτό, η ανάγνωση υποστηρίζει την οικοδόμηση της μικροδομής και μακροδομής του γνωστικού περιεχομένου. Ως μικροδομή θεωρείται η σχεσιακή δομή που περιγράφει τις στατικές σχέσεις μεταξύ των οντοτήτων που συμμετέχουν στην περιγραφή του αντικειμένου, καθώς και η μετασχηματιστική δομή, η οποία περιγράφει τα γεγονότα που προκαλούν τη μεταβολή της σχεσιακής δομής στο χρόνο. Ως μακροδομή θεωρείται η οικοδόμηση της μικροδομής καθώς και της τελεολογικής δομής, η οποία περιγράφει τους σκοπούς που επιτελούνται από τις λειτουργίες/μονάδες της μικροδομής. Η διάκριση των σημασιολογικών σχέσεων που συμμετέχουν στις δομές αυτές όπως ταξινομικές, μερωνυμικές, αιτιακές, χρονικές και σχέσεις σκοπού/υποσκοπού, καθώς και η αξιοποίηση των εννοιολογικών χαρτών ως εκπαιδευτικό εργαλείο αποτελούν επιπλέον στόχους της εργασίας.

Η νεφο-πληροφορική (cloud computing) είναι μια νέα προσέγγιση της πληροφορικής στην οποία οι πόροι παρέχονται ως μια υπηρεσία μέσω του Διαδικτύου και είναι δυναμικά επεκτάσιμοι και συχνά εικονικοί. Η νέα αυτή προσέγγιση υπόσχεται να δώσει χαμηλού κόστους, και μερικές φορές δωρεάν, πρόσβαση στην τεχνολογία, τη δυνατότητα να φιλοξενήσει διαρκώς αυξανόμενο περιεχόμενο, καθώς και εργαλεία επικοινωνίας και συνεργασίας. Οι σύγχρονες μέθοδοι διδασκαλίας, καθώς και η διαδικασία μάθησης σε όλα τα επίπεδα της εκπαίδευσης, απαιτούν όλα τα προαναφερθέντα οφέλη της νεφο-πληροφορικής. Λαμβάνοντας υπόψη τους περιορισμένους πόρους των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων η νεφο-πληροφορική φαίνεται να είναι πολύ ελκυστική. Σε αυτό το άρθρο θα συζητήσουμε πώς οι εκπαιδευτικοί μπορούν να αξιοποιήσουν τη νεφο-πληροφορική στη διδασκαλία τους αλλά και θα παρουσιάσουμε τους συμβιβασμούς και τις επιπτώσεις μιας τέτοιας επιλογής.

Η εργασία αυτή αποτελεί μια συγκριτική μελέτη αξιολόγησης της δυνατότητας βελτίωσης σχεδίων μαθημάτων - στο περιβάλλον μαθησιακής σχεδίασης LAMS - με την χρήση του εργαλείου-οδηγού δημιουργίας ερωτήσεων (Q&A CS-Wizard) ο οποίος στοχεύει στην υποστήριξη της ανάπτυξης βασικών γνωστικών δεξιοτήτων των μαθητών και την καλλιέργεια της κριτικής τους σκέψης. Η εργασία αυτή περιγράφει ένα τμήμα μιας εν εξελίξει έρευνας για την επίδραση του σχεδιασμού μάθησης (learning design) -στο περιβάλλον LAMS- στη διδακτική πράξη. Ειδικότερα, παρουσιάζονται ορισμένα αποτελέσματα από την επιμόρφωση 25 καθηγητών πληροφορικής στη χρήση του LAMS και στην αξιοποίηση του Q&A CS-Wizard στη συγγραφή σχεδίων διδασκαλίας. Από την ανάλυση των μαθημάτων που σχεδιάστηκαν από τους εκπαιδευτικούς, παρέχονται ενδείξεις για τη θετική επίδραση του CS-Wizard στο σχεδιασμό ερωτήσεων που στοχεύουν στην καλλιέργεια περισσότερων γνωστικών δεξιοτήτων υψηλού επιπέδου σε σύγκριση με το σχεδιασμό ερωτήσεων που οι ίδιοι εκπαιδευτικοί πραγματοποίησαν χωρίς τη χρήση του οδηγού αυτού.

Σε αυτό το άρθρο εξετάζεται αν η κατανόηση της μεταβλητής και της σχετικής εντολής απόδοσης τιμής στον Προγραμματισμό από μαθητές/μαθήτριες δευτεροβάθμιας εκπαίδευση θα μπορούσε να θεωρηθεί περίπτωση εννοιολογικής αλλαγής, σε σχέση με την προϋπάρχουσα γνώση τους από τα Mαθηματικά. Η προσέγγιση εννοιολογικής αλλαγής που εφαρμόζεται είναι αυτή της θεωρίας πλαισίου (Vosniadou, Vamvakousi & Skopeliti, 2008) που προβλέπει τη δημιουργία συνθετικών μοντέλων κατά την εννοιολογική αλλαγή. Παρουσιάζεται η έρευνα που έγινε με στόχο να αναδειχθούν πιθανά συνθετικά μοντέλα μαθητών/μαθητριών δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης στην έννοια της μεταβλητής και της σχετικής εντολής απόδοσης τιμής στον Προγραμματισμό. Στα πλαίσια αυτής της έρευνας παρουσιάζονται τρεις περιπτώσεις μαθητών/μαθητριών οι αναπαραστάσεις των οποίων έχουν την μορφή συνθετικών μοντέλων καθώς συνδυάζουν στοιχεία της μεταβλητής στον Προγραμματισμό με στοιχεία της μεταβλητής στα Μαθηματικά. Επίσης συνδυάζουν στοιχεία από την εντολή απόδοσης τιμής στον Προγραμματισμό και την μαθηματική ισότητα. Εφόσον λοιπόν οι αναπαραστάσεις των μαθητών/μαθητριών έχουν την μορφή των συνθετικών μοντέλων που προβλέπει η προσέγγιση της θεωρίας πλαισίου ενισχύεται η θέση ότι η κατανόηση της μεταβλητής και την σχετικής εντολής απόδοσης τιμή στον Προγραμματισμό μπορεί να θεωρηθεί μια περίπτωση εννοιολογικής αλλαγής.

Στην εργασία αυτή επιχειρείται μία μελέτη των δυσκολιών που εμφανίζονται και των παρανοήσεων που δημιουργούνται στους μαθητές της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, όταν καλούνται να χρησιμοποιήσουν τελεστές, εκφράσεις και μεταβλητές λογικού τύπου κατά το σχεδιασμό και την κατασκευή αλγορίθμων. Για το σκοπό αυτό πραγματοποιήθηκε έρευνα μικρής κλίμακας σε μαθητές, τα αποτελέσματα της οποίας καταγράφονται. Επιπλέον, περιγράφονται διδακτικές προτάσεις και ιδέες αξιοποίησης του λογικού τύπου δεδομένων στην ανάπτυξη της αλγοριθμικής σκέψης των μαθητών.

Οι τεχνολογικές εξελίξεις, τα εργαλεία και μέσα έκφρασης στους χώρους της Πληροφορίας και των Τηλεπικοινωνιών, έχουν δημιουργήσει το θεμελιώδες υπόβαθρο για την ’’Κοινωνία της Πληροφορίας’’ και επιφέρει τον πλήρη μετασχηματισμό των μεθόδων εκπαίδευσης, κατάρτισης και υποστήριξης της μάθησης. Κύριος στόχος του άρθρου αυτού είναι να παρουσιάσει τις δυνατότητες των νέων τεχνολογιών στην εκπαιδευτική διαδικασία, να μελετήσει και να εντοπίσει προσεγγιστικά τις επιπτώσεις και μεταβολές που επέρχονται από την εισαγωγή και χρήση των τεχνολογιών αυτών στην εκπαιδευτική διαδικασία και ποιο συγκεκριμένα από τη δημοσίευση υλικού στο διαδίκτυο με στόχο την on line διδασκαλία μαθημάτων πληροφορικής στο Γυμνάσιο, έτσι ώστε να καταστεί δυνατή η διερεύνηση των επιπτώσεων και η εύρεση των κατάλληλων διδακτικών και παιδαγωγικών αρχών και μεθοδολογιών με απώτερο σκοπό τη βελτίωση και προαγωγή της εκπαιδευτικής διαδικασίας καθώς όσο προχωρεί η ανάπτυξη καινοτομικών εφαρμογών στην εκπαίδευση με τη βοήθεια των νέων τεχνολογιών, τόσο γίνεται περισσότερο εμφανής η ανάγκη να λαμβάνεται υπόψη η παιδαγωγική τους διάσταση.

Τα τελευταία χρόνια έχει κερδίσει έδαφος μια νέα προσέγγιση στα εισαγωγικά μαθήματα προγραμματισμού (και ειδικά του αντικειμενοστραφούς προγραμματισμού) σύμφωνα με την οποία οι μαθητές σχεδόν εξ’ αρχής εμπλέκονται στη διαδικασία να γνωρίσουν την έννοια του αντικειμένου, να πειραματιστούν σε σχετικά σύνθετες εργασίες (projects), να μάθουν κάτι στην πράξη και όχι με βάση τους κανόνες. Η προσπάθεια αυτή συχνά πραγματώνεται σε περιβάλλοντα που υποστηρίζουν τρισδιάστατα γραφικά και δίνουν σημαντικές ευκαιρίες στην εκμάθηση του αντικειμενοστραφούς προγραμματισμού μέσω μιας διαθεματικής προσέγγισης του μαθήματος. Στην παρούσα μελέτη υποστηρίζεται πως η θεματολογία των συνθετικών εργασιών των μαθητών μπορεί να αντλείται από τις Φυσικές Επιστήμες διευκολύνοντας τον μαθητή στην κατανόηση ενός φαινομένου ή συστήματος αλλά κυρίως επεκτείνοντας τις γνώσεις του στον Προγραμματισμό. Παρακάτω εξετάζεται η περίπτωση υλοποίησης ενός ψηφιακού μοντέλου του DNA από μαθητές της Γ΄ Γυμνασίου στο Εργαστήριο Πληροφορικής του Κολλεγίου Ψυχικού.

Στην εργασία αυτή παρουσιάζεται μία εμπειρική μελέτη που αφορά στην αξιοποίηση ανοιχτών μοντέλων από μαθητές Γυμνασίου στο μάθημα της Πληροφορικής. Οι μαθητές μελετούν ψηφιακό εκπαιδευτικό υλικό για τη δομή επιλογής που προωθεί τη διερεύνηση και τον πειραματισμό όπως δραστηριότητες, παραδείγματα, μικρά προβλήματα, ποικίλης γνωστικής πυκνότητας και βαθμού αλληλεπίδρασης. Στη διάρκεια της μελέτης τους καλούνται να επισκεφθούν το μοντέλο που διατηρεί το σύστημα γι αυτούς και να παρατηρήσουν αναπαραστάσεις που αντανακλούν την πορεία τους στο εκπαιδευτικό υλικό, το είδος του υλικού που επιλέγουν, το χρόνο που αφιερώνουν, τα εργαλεία που χρησιμοποιούν. Σκοπός της μελέτης είναι να διερευνηθεί ο τρόπος με τον οποίο μαθητές Γυμνασίου ερμηνεύουν δεδομένα από την αλληλεπίδρασή τους με το εκπαιδευτικό υλικό και αν αυτό επηρεάζει τη μαθησιακή τους εμπειρία.

Στην παρούσα εργασία παρουσιάζεται μία διδακτική πρόταση η οποία αξιοποιεί τις ιστοεξερευνήσεις και εφαρμόστηκε στο πλαίσιο του μαθήματος επιλογής «Εφαρμογές Υπολογιστών» της Β’ Λυκείου. Τα αποτελέσματα της εφαρμογής έδειξαν ότι οι μαθητές ενεργοποιήθηκαν, συμμετείχαν στις διάφορες φάσης της ιστοεξερεύνησης, αξιοποίησαν τις πηγές που τους δόθηκαν για την αναζήτηση υλικού, συνεργάστηκαν αρμονικά και παραγωγικά στην ομάδα, έδρασαν υπεύθυνα ως αξιολογητές της εργασίας των συμμαθητών τους και εξέφρασαν την επιθυμία να εκπονήσουν στο μέλλον ανάλογες δραστηριότητες. Όσον αφορά στο μαθησιακό αποτέλεσμα, οι μαθητές ανέπτυξαν δεξιότητες στη χρήση συγκεκριμένων υπολογιστικών εφαρμογών και κατανόησαν σε μέτριο βαθμό τις έννοιες που αφορούσε η ιστοεξερεύνηση.

Η παρούσα εργασία παρουσιάζει μία συνεργατική συνθετική εργασία που είχε ως στόχο οι μαθητές να προσεγγίσουν συνεργατικά θέματα που σχετίζονται με την ασφάλεια στο διαδίκτυο. Η διδακτική πρόταση εφαρμόστηκε στο πλαίσιο του μαθήματος «Εφαρμογές Πολυμέσων» ενός τμήματος Πληροφορικής ΕΠΑΛ. Η προτεινόμενη συνεργατική συνθετική εργασία αξιοποιεί γνώσεις και δεξιότητες των μαθητών στο σχεδιασμό και στην υλοποίηση πολυμεσικών εφαρμογών, προκαλεί το ενδιαφέρον των μαθητών με πραγματικά ζητήματα από την καθημερινή τους ζωή, με απώτερο στόχο τόσο την ανάπτυξη της κριτικής και δημιουργικής σκέψης τους, όσο και την ευαισθητοποίησή τους σε θέματα που αφορούν το σχολικό και κοινωνικό τους περιβάλλον.

Ένα από τα αντικείμενα των εφαρμογών της Πληροφορικής που χρησιμοποιούνται και διδάσκονται περισσότερο συχνά είναι αυτό της Επεξεργασίας Κειμένου. Η παρούσα εργασία αφορά ένα εκπαιδευτικό σενάριο που σχεδιάστηκε για τη διδασκαλία προγραμμάτων επεξεργασίας κειμένου σε ενήλικες και αφορά τη διαχείριση πινάκων.

Σκοπός της παρούσας εργασίας είναι να προτείνει μια πρόταση διδασκαλίας της δομής επανάληψης «Όσο», στο πλαίσιο του μαθήματος «Ανάπτυξη Εφαρμογών σε Προγραμματιστικό Περιβάλλον» της Γ΄ Λυκείου.

Πολλοί καθηγητές αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα όταν διδάσκουν Αντικειμενοστρεφή Προγραμματισμό (ΑΠ). Πολλά από αυτά τα προβλήματα θα μπορούσαν να υπερνικηθούν ή να περιοριστούν με τη χρήση κατάλληλων εργαλείων. Μερικές από τις κύριες απαιτήσεις για ένα περιβάλλον ΑΠ είναι παρόμοιες με εκείνες για τη γλώσσα: πρέπει να παρουσιάζει τις κύριες έννοιες και τα εργαλεία με τρόπο συνεπή, και πρέπει να είναι εύκολο στη χρήση. Αυτό σημαίνει ότι χρειαζόμαστε ένα αντικειμενοστρεφές περιβάλλον που είναι αρκετά απλό για να χρησιμοποιηθεί στη διδασκαλία. Για το σκοπό αυτό αναπτύχθηκε πλήθος Εκπαιδευτικών Προγραμματιστικών Περιβαλλόντων (ΕΠΠ). Δυστυχώς, πολύ λίγα είναι γνωστά για τον εκπαιδευτικό τους αντίκτυπο, ή ακόμη και για το πώς να αξιολογήσουμε αυτόν τον αντίκτυπο. Στην εργασία αυτή παρουσιάζουμε δυο ΕΠΠ, το BlueJ & jGRASP, με βάση τα απαιτούμενα χαρακτηριστικά ενός περιβάλλοντος για τον ΑΠ. Επίσης συνοψίζουμε και αναλύουμε μια αντιπροσωπευτική συλλογή αξιολογήσεων αυτών των περιβαλλόντων, με σκοπό να συνεισφέρουμε σε επόμενες αξιολογήσεις τους.

Η γλώσσα Scratch είναι ιδανική για την εισαγωγή αρχάριων προγραμματιστών στη δημιουργία υπολογιστικών εφαρμογών. Η νέα αυτή γλώσσα προγραμματισμού δεν ανήκει στο παράδειγμα του ακολουθιακού προγραμματισμού αλλά σε αυτό του ταυτόχρονου προγραμματισμού. Στην εργασία αυτή περιγράφεται ο σχεδιασμός και η αξιολόγηση μιας διδακτικής παρέμβασης που αφορά σε ένα εργαστηριακό εξαμηνιαίου μάθημα για την εκμάθηση προγραμματισμού με χρήση της γλώσσας Scratch. Το εργαστήριο απευθύνεται στους φοιτητές ενός τμήματος εκπαιδευτικών προσχολικής εκπαίδευσης. Η μεθοδολογία που χρησιμοποιήθηκε είναι η έρευνα βασισμένη σε σχεδιασμό, η οποία έχει παρεμβατικό και επαναληπτικό χαρακτήρα. Οι παρατηρήσεις του ερευνητή, οι καταγραφές των ενεργειών των φοιτητών στο εργαστήριο καθώς και οι εργασίες τους, χρησιμοποιήθηκαν για να εξαχθούν συμπεράσματα, να εντοπιστούν οι αδυναμίες της διδακτικής πρότασης που υλοποιήθηκε και να διατυπωθεί μια νέα πρόταση για τη δομή ενός εισαγωγικού εργαστηρίου με χρήση της γλώσσας Scratch.

Αυτή η εργασία εστιάζει στη δημιουργία μιας online συνεργατικής δραστηριότητας με στόχο τη μάθηση σημαντικών θεμάτων της επιστήμης των υπολογιστών και ειδικότερα των γλωσσών προγραμματισμού. Η συνεργατική μαθησιακή δραστηριότητα στηρίζεται σε μια πρωτότυπη προσέγγιση της συνεργατικής μεθόδου Jigsaw (Aronson, 1971) σε περιβάλλοντα μαθησιακής σχεδίασης ανοιχτού κώδικα όπως το LAMS. Στα μαθησιακά θέματα που υποστηρίζονται μέσω αυτής της συνεργατικής δραστηριότητας περιλαμβάνονται: (α) η κατανόηση βασικών στοιχείων μιας δομημένης γλώσσας προγραμματισμού, (β) η διαπίστωση της ταχείας προόδου στο πεδίο των γλωσσών προγραμματισμού, (γ) η μάθηση των επιπέδων και των διαφορετικών τεχνικών των γλωσσών προγραμματισμού. Η πρωτότυπη χρήση της μεθόδου Jigsaw μέσα στο περιβάλλον του LAMS βασίζεται στο ότι: (α) οι δραστηριότητες που ανατίθενται στις ομάδες των ειδικών αποτελούνται όχι μόνον από αναδίφηση βιβλιογραφικών πηγών πληροφοριών όπως έχει προταθεί μέχρι σήμερα αλλά και από εξερεύνηση σεναρίων του πραγματικού κόσμου (β) για την σχεδίαση της συνεργατικής δραστηριότητας χρησιμοποιείται ένα εργαλείο ανοικτού κώδικα - το LAMS- που υποστηρίζει τη διαισθητική μαθησιακή σχεδίαση.

Στο άρθρο αυτό παρουσιάζεται μια πρόταση υποστήριξης και εμπλουτισμού της μαθησιακής διαδικασίας σε εισαγωγικά μαθήματα Προγραμματισμού με εκπαιδευτικό υλικό, το οποίο ακολουθεί τις αρχές του πλαισίου ECLiP. Το εκπαιδευτικό υλικό αποτελείται από δραστηριότητες που αφορούν στη διδασκαλία της ταξινόμησης με τη μέθοδο της φυσαλίδας και συμβάλλουν στην οικοδόμηση της γνώσης καθώς και στην καλλιέργεια δεξιοτήτων συνεργασίας. Στο άρθρο περιγράφεται το εκπαιδευτικό υλικό που δημιουργήθηκε και παρουσιάζονται τα αποτελέσματα της πειραματικής αξιολόγησης του υλικού που πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο μαθήματος Διδακτική της Πληροφορικής.

Στην παρούσα εργασία παρουσιάζεται μια νέα δομημένη μεθοδολογία για τη μετατροπή ενός τμήματος αλγορίθμου, που είναι γραμμένο σε Ψευδοκώδικα και χρησιμοποιεί την εντολή Όσο ... επανάλαβε, σε ισοδύναμη μορφή με χρήση της εντολής Για … από … μέχρι … με_βήμα. Η διδακτική εμπειρία έχει δείξει ότι η συγκεκριμένη μετατροπή δημιουργεί ιδιαίτερες δυσκολίες στους μαθητές της Γ΄ Tάξης Γενικού Λυκείου όσο αναφορά την κατανόηση καθώς και την επίλυση των σχετικών ασκήσεων του μαθήματος «Ανάπτυξη Εφαρμογών σε Προγραμματιστικό Περιβάλλον».

Η επίλυση προβλημάτων από μικρές ομάδες μαθητών που βρίσκονται σε απόσταση, με εφαρμογή και χρήση αλγοριθμικών δομών, αποτελεί αντικείμενο αυτής της εργασίας. Εμπειρικές μελέτες διεξήχθησαν στο πλαίσιο της έρευνας για υπολογιστικά συστήματα συνεργατικής μάθησης. Οι μελέτες αυτές μας έδωσαν τη δυνατότητα να παρατηρήσουμε φαινόμενα που σχετίζονται με τις αντιλήψεις και τις μεθόδους των αρχάριων προγραμματιστών όταν αντιμετωπίζουν ένα πρόβλημα αλγοριθμικής, τα οποία έγιναν ορατά λόγω της συνεργατικής δραστηριότητας. Στη εργασία αυτή παρουσιάζουμε συνοπτικά τις μελέτες, τα χαρακτηριστικά του σχεδιασμού τους και ενδεικτικά παραδείγματα, που αφορούν στη συνεργασία και στον επίλυση αλγοριθμικών προβλημάτων. Η συζήτηση πάνω στις μελέτες μπορεί να αποτελέσει αφορμή για περαιτέρω μελέτη, με στόχο νέες διδακτικές προτάσεις για τη διδασκαλία των αλγορίθμων, με αξιοποίηση συνεργατικών περιβαλλόντων.

Η παρούσα εργασία διερευνά την αξιοποίηση διαδικτυακών υπηρεσιών κοινωνικής δικτύωσης στην εκπαίδευση εστιάζοντας στην παρούσα κατάσταση στην Ελλάδα. Στο πλαίσιο της εργασίας αναδεικνύονται παραδείγματα ελληνικών διαδικτυακών εκπαιδευτικών κοινωνικών δικτύων και παρουσιάζεται διεξοδικά το ελληνικό διαδικτυακό εκπαιδευτικό κοινωνικό δίκτυο (ΔΕΚΔ) «Η Logo στην εκπαίδευση: Μια κοινότητα πρακτικής και μάθησης» (http://logogreekworld.ning.com/). Σε αυτό το άρθρο περιγράφουμε κύρια χαρακτηριστικά γνωρίσματα του ΔΕΚΔ, συζητάμε πάνω σε αναπτυξιακά θέματα κλειδιά και θέτουμε ανοικτά ερωτήματα για μελλοντική δουλειά.

Το Lesson Management and Authoring tool (LMA tool), αποτελεί ένα πρωτοποριακό λογισμικό συγγραφής μαθημάτων e-Learning για μη έμπειρους σε προγραμματισμό χρήστες, ενώ τα μετατρέπει αυτόματα σε μαθήματα για διαδραστικούς πίνακες προσθέτωντας τα ανάλογα εργαλεία. Το LMA μπορεί να χρησιμοποιηθεί τόσο στην πρόσωπο-με-πρόσωπο διδασκαλία, δίνοντας τη δυνατότητα στον εκπαιδευτικό να συνθέσει το δικό του υλικό σε ένα ενιαίο σύνολο, αλλά μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί και στην εξ αποστάσεως εκπαίδευση. H παρουσίαση του LMA tool ολοκληρώνεται με ένα παράδειγμα αξιοποίησής του στην τριτοβάθμια εκπαίδευση.

Τo αυτοματοποιημένο σύστημα πιστοποίησης TeCert είναι ένα ολοκληρωμένο υπολογιστικό σύστημα διαχείρισης εξετάσεων και έχει αναπτυχθεί από το ΕΑΙΤΥ. Τα τελευταία χρόνια αξιοποιήθηκε από το Υπουργείο Παιδείας, Δια βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων για την πιστοποίηση μεγάλου πληθυσμού εκπαιδευτικών στις βασικές γνώσεις και δεξιότητες πληροφορικής. Η παρούσα εργασία αποτελεί μια προκαταρκτική έρευνα και στοχεύει: (α) στον εντοπισμό των τεστ, ερωτήσεων και κλάδων που παρουσίασαν στατιστικές αποκλίσεις (β) στη συγγραφή κώδικα στατιστικής επεξεργασίας στην εφαρμογή R που μπορεί να επαναχρησιμοποιηθεί αποδοτικά για την ανάλυση παρόμοιων δεδομένων. Τα ευρήματα και τα συναφή ερωτήματα που προκύπτουν από τα αποτελέσματα της προκαταρκτικής έρευνας θα χρησιμοποιηθούν για την περαιτέρω ανάλυση των καταχωρισμένων στοιχείων σε δύο κατευθύνσεις (α) εντοπισμός παραγόντων που επηρέασαν τις απαντήσεις των εξεταζόμενων (περίοδος πιστοποίησης, γεωγραφική περιοχή, κ.α.) και (β) ποιοτική ανάλυση των ερωτήσεων που χρησιμοποιήθηκαν και διερεύνηση του τρόπου με τον οποίο επηρεάζουν την απάντηση των εξεταζόμενων ( εκφώνηση, δολώματα, αυτοματοποιημένο script ελέγχου κ.α.).

Η εργασία παρουσιάζει μια αξιολόγηση των πανελλαδικών εξετάσεων του μαθήματος "Ανάπτυξη Εφαρμογών σε Προγραμματιστικό Περιβάλλον (ΑΕΠΠ)" των ετών 2002 έως 2009. Ως κριτήρια αξιολόγησης των εξετάσεων χρησιμοποιήθηκαν οι παράγοντες αξιοπιστία, αντικειμενικότητα, εγκυρότητα και διακριτικότητα των θεμάτων.Η εργασία επίσης εξετάζει ορισμένα θέματα που σχετίζονται με τον τρόπο βαθμολόγησης των θεμάτων.Διαπιστώθηκε ότι η αξιοπιστία και η αντικειμενικότητα των εξετάσεων είναι σε υψηλό επίπεδο, ενώ υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης της αντικειμενικότητας της βαθμολόγησης. Επίσης η εγκυρότητα των θεμάτων είναι σε υψηλό επίπεδο με τα θέματα να καλύπτουν ευρέως και ικανοποιητικά την εξεταστέα ύλη. Η διακριτικότητα εμφανίζει αμφιλεγόμενη εικόνα με τον υπολογισμό του δείκτη διακριτικότητας να βρίσκεται σε υψηλά επίπεδα αλλά η κατανομή της βαθμολογίαςαπέχει πολύ από την "ιδανική" εικόνα της κανονικής κατανομής. Προτείνονται βελτιώσεις στο σύστημα βαθμολόγησης των γραπτών δοκιμίων καθώς και στην επιλογή των θεμάτων.

Στην παρούσα μελέτη εξετάζεται ένα διαδικτυακό εργαλείο αξιολόγησης μαθητών. Σκοπός είναι η αποτύπωση των απόψεων των μαθητών επί ενός τέτοιου εργαλείου και ο έλεγχος του κατά πόσο η χρήση ενός τέτοιου εργαλείου επηρεάζει την επίδοση των μαθητών. Για το πρώτο χρησιμοποιήθηκε κατάλληλο ερωτηματολόγιο. Για το δεύτερο χρησιμοποιήθηκε ομάδα ελέγχου.

Στην παρούσα εργασία γίνεται χρήση της Θεωρίας της Δραστηριότητας ως πλαίσιο μελέτης της εισαγωγής της ρομποτικής στην εκπαίδευση. Μελετώνται αφενός οι κατασκευές των μαθητών και αφετέρου τα προγράμματα που δημιουργούν ώστε να κατευθύνουν τις κατασκευές αυτές. Αναδεικνύεται η φύση των ρομποτικών κατασκευών που υλοποιούν οι μαθητές δημοτικού σχολείου ενώ όσον αφορά τον προγραμματισμό των κατασκευών απαιτείται εστίαση σε καταστάσεις μάθησης και χρήση κατάλληλων διδακτικών στρατηγικών.

Στην εργασία αυτή παρουσιάζεται μια πρώτη προσέγγιση ανάπτυξης διαδραστικής εφαρμογής, που έχει ως στόχο να διδάξει τις βασικές έννοιες του προγραμματισμού και της αλγοριθμικής σκέψης σε μαθητές δημοτικού και ειδικότερα πρωτοσχολικής ηλικίας. Για την ανάπτυξη της αναζητήσαμε νέες μεθόδους διδακτικής προσέγγισης και αξιολόγησης. Η εφαρμογή προβλέπει δύο διαφορετικά είδη χρηστών, το διδάσκοντα και το μαθητή. Η διδασκαλία στο προφίλ του μαθητή είναι βασισμένη στο μικρόκοσμο προγραμματισμού Scratch, ο οποίος παρέχει στο μαθητή την δυνατότητα να έρθει σε επαφή και να πειραματιστεί με εισαγωγικές αλλά και προχωρημένες έννοιες του προγραμματισμού. Η διαδραστική εφαρμογή παρέχει συνεχή ανάδραση, ενώ παράλληλα με την διδασκαλία προσφέρει στο μαθητή ρούμπρικες αυτο-αξιολόγησης και ανάλογα με την πρόοδό του η εφαρμογή τον κατευθύνει στην συνέχεια στην κατάλληλη επόμενη διδακτική ενότητα. Στο προφίλ του διδάσκοντα παρουσιάζεται το ίδιο διδακτικό πλάνο που ακολουθεί ο μαθητής, οδηγίες για την πιθανή εφαρμογή του σε ένα σχολικό περιβάλλον καθώς και ρούμπρικες αξιολόγησης.

Στο άρθρο αυτό παρουσιάζεται ο σχεδιασμός και οι δυνατότητες ενός αλληλεπιδραστικού παιχνιδιού σε υπολογιστή για τη μάθηση βασικών αρχών του δυαδικού συστήματος από μαθητές της Πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης. Ο σχεδιασμός αυτού του παιχνιδιού στηρίχθηκε στις σύγχρονες κοινωνικές και εποικοδομιστικές θεωρήσεις για τη γνώση και τη μάθηση καθώς επίσης και στη σχετική βιβλιογραφία για το σχεδιασμό εκπαιδευτικών παιχνιδιών. Στο πλαίσιο του παιχνιδιού αυτού, οι μαθητές καλούνται να παίξουν εναντίον του υπολογιστή ένα παιχνίδι με κάρτες οι οποίες αναγράφουν δυαδικούς αριθμούς. Για να μπορέσουν οι μαθητές να εμπλακούν στο παιχνίδι με επιτυχία, τους παρέχεται η ευκαιρία, αρχικά, να χρησιμοποιήσουν κάρτες με δεκαδικούς αριθμούς και στη συνέχεια να χρησιμοποιήσουν τις κάρτες με τους δυαδικούς αριθμούς. Με αυτό τον τρόπο, οι μαθητές έχουν την ευκαιρία να αναστοχαστούν πάνω στην πρότερη γνώση τους για το δεκαδικό σύστημα ώστε να δημιουργήσουν συνδέσεις σχετικές με τη δομή και βασικές αρχές του δυαδικού συστήματος. Το σύστημα παρέχει άμεση ανατροφοδότηση στις ενέργειες των μαθητών για αυτοδιόρθωση και διαφορετικά είδη βοήθειας για την ομαλή τους μετάβαση από το δεκαδικό στο δυαδικό σύστημα.

Η μελέτη αυτή εστιάζει στη μάθηση αρχικών εννοιών της δυαδικής κωδικοποίησης από μαθητές της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης μέσω ενός μαθησιακού πειράματος που κυρίως βασίστηκε στο παίξιμο ενός παιχνιδιού. Συγκεκριμένα, δεκαεννέα μαθητές της 6ης τάξης δημοτικού, συμμετείχαν σε ένα μαθησιακό πείραμα, αποτελούμενο από τρεις φάσεις: α) αναστοχασμός στην πρότερη γνώση τους για το δεκαδικό σύστημα, β) πειραματισμός με το δυαδικό σύστημα μέσω αξιοποίησης της πρότερης γνώσης και της εμπλοκής τους σε ένα ειδικά σχεδιασμένο παιχνίδι με κάρτες και γ) επέκταση της γνώσης που αποκτήθηκε στις προηγούμενες φάσεις και δημιουργία γενικεύσεων. Η ανάλυση των δεδομένων έδειξε ότι στο συγκεκριμένο μαθησιακό πλαίσιο οι μαθητές βοηθήθηκαν να: (α) κάνουν συνδέσεις μεταξύ του δυαδικού και του δεκαδικού συστήματος, (β) κατανοήσουν την αξία ενός δυαδικού αριθμού, (γ) διευκρινίσουν ορισμένες από τις δυσκολίες που παρουσιάστηκαν, (δ) επεκτείνουν τις γνώσεις που απέκτησαν και (ε) κάνουν γενικεύσεις για τους δυαδικούς αριθμούς. Τέλος, η ανάλυση των στοιχείων έδειξε ότι οι μαθητές ενεπλάκησαν με ευχαρίστηση στο παιχνίδι με τις κάρτες.

Ο προγραμματισμός Η/Υ δίνει τη δυνατότητα ανάπτυξης της αλγοριθμικής σκέψης και έχει ιδιαίτερο ρόλο στο πλαίσιο της παιδαγωγικής προσέγγισης επί μέρους γνωστικών αντικειμένων και διαθεματικά. Για το λόγο αυτό κρίνεται σκόπιμη η οριζόντια ένταξή του σε όλες τις βαθμίδες. Διεθνώς πραγματοποιούνται αρκετές μελέτες για τη διδακτική του προγραμματισμού που όμως δεν αφορούν συνήθως την προσχολική ηλικία. Μια σύντομη επισκόπηση των διαθέσιμων ερευνών αναδεικνύει την ανάγκη παιδαγωγικής έρευνας για την επικύρωση και ανάδειξη καλών πρακτικών που να αξιοποιούν πλήρως τα διαθέσιμα περιβάλλοντα προγραμματισμού αλλά και να υποστηρίζουν τους εκπαιδευτικούς με μαθησιακό υλικό και τεκμηριωμένες διδακτικές προσεγγίσεις. Προς την κατεύθυνση αυτή σχεδιάστηκε και υλοποιήθηκε πιλοτική έρευνα προγραμματιστικής επίλυσης προβλημάτων για παιδιά νηπιαγωγείου. Χρησιμοποιήθηκαν προγραμματιστικά περιβάλλοντα ελεύθερα διαθέσιμα, βασισμένα στις ιδέες της Logo και τα συμπεράσματα της έρευνας μπορούν να αξιοποιηθούν για την ανατροφοδότηση του σχεδιασμού μελλοντικών ερευνητικών κατευθύνσεων.

Η παρούσα εργασία αποτελεί μέρος μιας εν εξελίξει έρευνας, που αποσκοπεί στην αποτύπωση του βαθμού διείσδυσης των Τεχνολογιών της Πληροφορίας και των Επικοινωνιών στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση, εστιάζοντας κυρίως στο Νηπιαγωγείο και τις πρώτες τρεις τάξεις του Δημοτικού σχολείου. Στόχος είναι η αποτύπωση της υπάρχουσας κατάστασης, αναφορικά με την ύπαρξη λογισμικών στα σχολεία, κυρίως της περιφέρειας, αλλά και την αξιοποίησή τους από τους εκπαιδευτικούς. Μέσα από μια αρχική, ποιοτική έρευνα που πραγματοποιήθηκε σε δύο νομούς της χώρας, διατυπώνεται μια σειρά από ανοιχτά ερωτήματα που αφορούν στα εμπόδια που παρουσιάζονται κατά την ενσωμάτωση των ΤΠΕ στην ελληνική σχολική πραγματικότητα, τα οποία αποτελούν τον οδηγό για την περαιτέρω διερεύνηση του θέματος, σε δεύτερο επίπεδο. Στόχος της παρούσας εργασίας είναι να αναδείξει τον αναδυόμενο προβληματισμό και να παρουσιάσει τους στόχους της εν εξελίξει έρευνας, συμβάλλοντας παράλληλα στο σχετικό διάλογο, στα πλαίσια της ακαδημαϊκής και εκπαιδευτικής κοινότητας της Ελλάδας.

Στην παρούσα εργασία παρουσιάζεται μια πρόταση διδασκαλίας της έννοιας της διαδικασίας σε μαθητές Γυμνασίου. Η προτεινόμενη διδακτική προσέγγιση αξιοποιεί ένα μαθησιακό περιβάλλον που βασίζεται στον μικρόκοσμο του ρομπότ Karel και μια σειρά δραστηριοτήτων που ενσωματώνονται στο ίδιο το περιβάλλον. Η αξιολόγηση των γνώσεων των μαθητών που πραγματοποιήθηκε μετά από οκτώ διδακτικές ώρες έδειξε ότι τα ιδιαίτερα παιδαγωγικά χαρακτηριστικά του προγραμματιστικού περιβάλλοντος και οι δραστηριότητες που ενσωματώνονται στο μαθησιακό περιβάλλον καθιστούν δυνατή τη διδασκαλία ακόμα και προγραμματιστικών εννοιών που θεωρούνται δύσκολες για μαθητές Γυμνασίου, όπως η έννοια της διαδικασίας.

Στην εργασία αυτή μελετώνται οι αντιλήψεις και οι αναπαραστάσεις μαθητών της Γ’ Λυκείου τεχνολογικής κατεύθυνσης σχετικά με την έννοια του πίνακα, καθώς και οι δυσκολίες που αντιμετωπίζουν στο χειρισμό πινάκων κατά την επίλυση αλγοριθμικών προβλημάτων. Η καταγραφή τους έγινε χρησιμοποιώντας ερωτηματολόγιο, το οποίο σχεδιάστηκε και αναπτύχθηκε ειδικά για την παρούσα μελέτη. Η ανάλυση και διερεύνηση των απαντήσεων των μαθητών έγινε με βάση την ταξινομία SOLO. Τα αποτελέσματα έδειξαν ελλιπείς αναπαραστάσεις για την έννοια και τη χρησιμότητα του πίνακα σε αλγορίθμους επεξεργασίας δεδομένων του ίδιου τύπου, καθώς και δυσκολίες στο χειρισμό υπολογιστικών δομών όπου εμφανίζονται πίνακες. Η εργασία προτείνει την αξιοποίηση εναλλακτικών διδακτικών προσεγγίσεων και περιβαλλόντων που συμβάλλουν στην οικοδόμηση ολοκληρωμένων αναπαραστάσεων για την έννοια του πίνακα και το χειρισμό πινάκων σε αλγορίθμους.

Στην παρούσα εργασία παρουσιάζεται μια πρόταση για τη διδασκαλία της δομή επιλογής στο μάθημα Ανάπτυξη Εφαρμογών σε Προγραμματιστικό Περιβάλλον, της Τεχνολογικής κατεύθυνσης της Γ’ Λυκείου, με χρήση του περιβάλλοντος Scratch. Οι τρεις προτεινόμενες δραστηριότητες είναι τροποποιημένα παραδείγματα ασκήσεων της αντίστοιχης ενότητας στο τετράδιο μαθητή και εστιάζουν στην παρουσίαση και κατανόηση όλων των μορφών της Δομής Επιλογής (απλή, σύνθετη, πολλαπλή), που παρουσιάζονται στο σχολικό βιβλίο. Στην παρούσα εργασία παρουσιάζονται τα αποτελέσματα από μια πιλοτική εφαρμογή της διδακτικής πρότασης, με μαθητές στο εργαστήριο, τα οποία είναι ιδιαιτέρως ενθαρρυντικά σε επίπεδο κατανόησης της δομής επιλογής. Η οπτικοποίηση των εντολών με γραφικά πλακίδια, η άμεση εφαρμογή των εντολών και του αλγορίθμου που χαρίζουν ζωή σε έναν χαρακτήρα, δίνουν κίνητρα, προκαλούν την προσοχή και βοηθούν τους μαθητές να ξεπεράσουν τις δυσκολίες στην κατανόηση της δομής επιλογής, που καταγράφονται στη βιβλιογραφία. Λέξεις κλειδιά: Δομή Επιλογής, Αλγοριθμική σκέψη, Scratch