9o Πανελλήνιο Συνέδριο ΕΤΠΕ «Οι ΤΠΕ στην Εκπαίδευση»

Η παρούσα έρευνα εξέτασε την επίδραση της σειράς χρήσης λογισμικού μοντελοποίησης και προσομοίωσης, την επίδραση του γνωστικού τύπου, καθώς και την αλληλεπίδραση των δύο αυτών ανεξάρτητων μεταβλητών στις επιδόσεις παιδιών προσχολικής ηλικίας με τα λογισμικά αυτά. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα, παρατηρήθηκε στατιστικά σημαντική αλληλεπίδραση μεταξύ του γνωστικού τύπου και της σειράς μάθησης με τους δύο τύπους λογισμικών. Συγκεκριμένα, τα παιδιά με γνωστικό τύπο ανεξάρτητο του πεδίου που διδάχθηκαν πρώτα με μοντελοποίηση και μετά με προσομοίωση παρουσίασαν στατιστικά υψηλότερες επιδόσεις από τα παιδιά με γνωστικό τύπο εξαρτημένο του πεδίου στο μεταπειραματικό δοκίμιο της μοντελοποίησης. Αυτά τα αποτελέσματα όμως δεν παρατηρήθηκαν, όταν παιδιά με ΓΤΕΠ διδάχθηκαν πρώτα με προσομοίωση και μετά με μοντελοποίηση, πράγμα που σημαίνει ότι η μάθηση με προσομοίωση παιδιών με γνωστικό τύπο εξαρτημένο του πεδίου διευκόλυνε τη μετέπειτα μάθησή τους με λογισμικό μοντελοποίησης.

Η εργασία αυτή είναι μία πιλοτική μελέτη με σκοπό τη διερεύνηση της εμπλοκής των νηπίων στη χρήση υπολογιστή (ΗΥ) στο νηπιαγωγείο. Συμμετείχαν 29 νήπια που χρησιμοποίησαν τον ΗΥ στην τάξη, στην αρχή της σχολικής χρονιάς 2013-2014. Ο βαθμός εμπλοκής καταγράφηκε με ερωτηματολόγιο που αξιολογούσε συγκεκριμένες γνώσεις (υλικό και λογισμικό), δεξιότητες (έλεγχο ποντικιού, συντονισμός), διάθεση (διερεύνηση, ευελιξία), συναισθήματα (ενθουσιασμός, χαρά) και κοινωνική συμπεριφορά των νηπίων. Η πλειονότητα των νηπίων αξιολογήθηκε μέτρια έως πολύ καλά στη διάθεση, συναίσθημα και συμπεριφορά. Βρέθηκε σημαντική συσχέτιση μεταξύ των γνώσεων, δεξιοτήτων και κοινωνικής συμπεριφοράς με το χαρακτηριστικό ‘πρόσβαση σε ΗΥ στο σπίτι’ (υψηλότερες τιμές για τα νήπια που είχαν ΗΥ στο σπίτι). Η χρήση του ερωτηματολογίου προτείνεται ως μέρος της διαμορφωτικής αξιολόγησης των νηπίων στη χρήση και στον τρόπο συμπεριφοράς στη γωνιά του ΗΥ. Ως βασικοί περιορισμοί της πιλοτικής μελέτης προσδιορίστηκαν η έλλειψη ποιοτικών δεδομένων και δεδομένων για τη χρήση ΗΥ από τα νήπια στο σπίτι.

Η παρούσα έρευνα εξετάζει τις απόψεις των νηπιαγωγών για την αντικατάσταση της παραδοσιακής «γωνιάς βιβλιοθήκης» απο τη ψηφιακή. Καθώς εφαρμόζουν την ανάγνωση λογοτεχνημάτων με χρήση υπολογιστή, τα ψηφιακά βιβλία (e-books) αποτελούν ένα μέσο με το οποίο φέρνουν τα παιδιά σε επαφή με την Παιδική Λογοτεχνία. Παράλληλα, αποτελούν μια καλή και με χαμηλό κόστος λύση στο πρόβλημα των φτωχών βιβλιοθηκών των νηπιαγωγείων. Παρ΄ όλα ταύτα, για ποικίλους λόγους οι νηπιαγωγοί διαφωνούν με την αντικατάσταση της παραδοσιακής «γωνιάς βιβλιοθήκης» απο τη ψηφιακή. Μερικοί απο αυτούς είναι η ανεπαρκής υλικοτεχνική υποδομή, η μη φορητότητα του ηλεκτρονικού υπολογιστή, η έλλειψη αλληλεπίδρασης του αναγνώστη με τους γύρω, η χρήση λιγότερων αισθήσεων, η έλλειψη επαφής με το βιβλίο - αντικείμενο καθώς και η αποδυνάμωση του ρόλου των εκπαιδευτικών. Η συλλογή των ερευνητικών δεδομένων έγινε με ημιδομημένη συνέντευξη σε 45 νηπιαγωγούς και πραγματοποιήθηκε ανάλυση περιεχομένου.

Η παρούσα εισήγηση αναφέρεται σε μια προσπάθεια διερεύνησης της αποτελεσματικότητας της χρήσης εκπαιδευτικών λογισμικών στη μαθησιακή διαδικασία. Πρόκειται για μια εκπαιδευτική παρέμβαση που πραγματοποιήθηκε σε τάξη νηπιαγωγείου στα πλαίσια της επιμόρφωσης β΄ επιπέδου της εκπαιδευτικού στις Τ.Π.Ε. Εφαρμόστηκε σ το σχολείο κατά το σχολικό έτος 2013-14 και είχε ως στόχο να προάγει τον υπολογιστή ως μέσο που συμβάλλει στη συνεργασία μεταξύ των παιδιών της προσχολικής ηλικίας στην παραγωγή ενός κοινού έργου καθώς και στην ενίσχυση του αναδυόμενου γραμματισμού. Τα παιδιά είχαν τη δυνατότητα να συνεργαστούν, να ανταλλάξουν απόψεις, να αναλύσουν, να αναθεωρήσουν τη σκέψη τους και τέλος να δημιουργήσουν τις δικές τους ζωγραφιές και να τις στείλουν με email.

Στο πλαίσιο της Ευρώπης και της Ευρωπαϊκής Ένωσης σχηματοποιήθηκε μια εκπαιδευτική πολιτική εστιασμένη στη δια βίου εκπαίδευση και κατάρτιση και στην εξοικείωση της εκπαιδευτικής κοινότητας με τα νέα πληροφοριακά συστήματα. Σχηματικά από το 1995 έως το 2010 μπορούμε να ορίσουμε ένα εξελισσόμενο πρόγραμμα, που εντάσσεται στο διευρυμένο σχέδιο εκπαίδευσης-κατάρτισης με παράλληλο μετασχηματισμό της μαθησιακής κουλτούρας, ώστε η κοινωνία της γνώσης να εναρμονιστεί με τη κοινωνία της πληροφόρησης. Η Ευρωπαϊκή εκπαιδευτική πολιτική προσδιόρισε τους κύριους άξονες, προκειμένου εκπαιδευτικοί και μαθητές να εξοικειωθούν με τα νέα πρότυπα απόκτησης και διάχυσης της γνώσης. Το νέο σχολείο, ως ευρωπαϊκός στόχος, συνδέεται με ευρύτερες αλλαγές για τη διασύνδεση διαφορετικών εκπαιδευτικών τομέων, μέσω της ενίσχυσης των δικτύων πληροφόρησης και γνώσης. Ο σκοπός αυτού του σχολείου όμως, τελικά, κινείται προς όφελος του ανθρώπου και της παροχής ισότητας ευκαιριών ή προς όφελος της οικονομίας της αγοράς; Επίσης, ο σκοπός του οδηγεί στη διαμόρφωση ενός ευρωπαίου πολίτη άβουλου με ομογενοποιημένη ευρωπαϊκή συνείδηση ή ενός ευρωπαίου πολίτη ενεργητικού, συμμετοχικού, ο οποίος θα διατηρεί τις δημιουργικές πολιτιστικές και άλλες ιδιαιτερότήτες του;

Η παρούσα εργασία αφορά την παρουσίαση του σχεδιασμού και των μέσων υλοποίησης του επιμορφωτικού/ερευνητικού προγράμματος: “Early Literacy Teacher’s Professional Development for integrating ICTs with other more traditional practices in Vocabulary teaching” (Η επαγγελματική ανάπτυξη των εκπαιδευτικών του πρώιμου γραμματισμού για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ μαζί με άλλες πιο παραδοσιακές πρακτικές στη διδακτική προσέγγιση του λεξιλογίου), το οποίο αξιολογήθηκε και χρηματοδοτήθηκε από το Διεθνή Οργανισμό Ανάγνωσης (International Reading Association IRA) και θα εφαρμοστεί στην Προσχολική Εκπαίδευση Χανίων κατά τα σχολικά έτη 2014-2016.

Στα πλαίσια υλοποίησης του Καινοτόμου Πολιτιστικού Προγράμματος «Η κρίση έφερε την άνθιση; Αναγέννηση επαγγελμάτων», 24 μαθητές του Στ1 τμήματος του 15ου Δ/Σ Ευόσμου δημιούργησαν ταινία τεκμηρίωσης (ντοκιμαντέρ) μικρού μήκους με θέμα την οικονομική κρίση. Οι μαθητές εργάστηκαν σε 3 ομάδες παραγωγής, όπου η κάθε μια αποτελούνταν από 2 σκηνοθέτες, 2 παραγωγούς, 2 σεναριογράφους και 2 ερευνητές. Η προετοιμασία των ομάδων παραγωγής έγινε από την Eλληνίδα της διασποράς σκηνοθέτρια-παραγωγό ντοκιμαντέρ Χρύσα Πανουσιάδου με σύγχρονο και ασύγχρονο τρόπο. Στη συνέχεια οι ομάδες προχώρησαν στην έρευνα, την παραγωγή, τη συγγραφή σεναρίου, τη σκηνοθεσία και τα γυρίσματα με την εμψύχωση και καθοδήγηση της δασκάλας τους. Η διαδικασία παραγωγής της ταινίας τεκμηρίωσης ολοκληρώθηκε σε 5 μήνες (Δεκέμβριος 2012 - Μάιος 2013).

Η ψηφιακή αφήγηση ιστοριών αποτελεί ένα χρήσιμο διδακτικό εργαλείο που αξιοποιείται συχνά στην εκπαιδευτική πράξη. Η συγκεκριμένη εργασία παρουσιάζει μια διδακτική παρέμβαση που πραγματοποιήθηκε από το συγγραφέα στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση κατά το σχολικό έτος 2013-14, με αντικείμενο τη δημιουργία ψηφιακών αφηγήσεων από μαθητές γενικού Λυκείου, αξιοποιώντας το προγραμματιστικό περιβάλλον Scratch 2.0. Στην εργασία αυτή παρουσιάζονται οι τεχνικές που αναπτύχθηκαν και χρησιμοποιήθηκαν από τον εκπαιδευτικό κατά τη διεξαγωγή αυτής της παρέμβασης, όπως το αφηγηματικό μωσαϊκό των μαθητικών ιστοριών και η ψηφιακή αφήγηση του διδακτικού σεναρίου από τον ίδιο τον διδάσκοντα.

Η εκπαίδευση στα Ανθρώπινα Δικαιώματα αποτελεί ένα καλό εργαλείο για την πρόληψη και μείωση επιθετικών συμπεριφορών που εκδηλώνουν οι έφηβοι στον σχολικό χώρο, καλλιεργώντας μια κουλτούρα δημοκρατίας και ανοχής προς τη διαφορετικότητα. Η αξιοποίηση του πιλοτικού προγράμματος «Ανθρώπινα Δικαιώματα και Δημοκρατία σε Δράση» του Συμβουλίου της Ευρώπης και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής έδωσε τη δυνατότητα σε μια γυμνασιακή τάξη να δημιουργήσει το comic «Το θρανίο της μοναξιάς» και να διαγωνισθεί με συνομηλίκους από άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Η μεθοδολογία που ακολουθήθηκε είναι ο κατευθυνόμενος διάλογος, ο καταιγισμός ιδεών, η διερευνητική και συνεργατική μάθηση, η ιστοεξερεύνηση. Ως στόχοι της διδακτικής πρότασης που υλοποιήθηκε ορίστηκαν η καλλιέργεια δεξιοτήτων ανάληψης πρωτοβουλιών και συνεργατικής μάθησης, η ευαισθητοποίηση σε θέματα αποκλεισμού και προκαταλήψεων και η ενσυναίσθηση. Η αξιοποίηση των Τεχνολογιών της Πληροφορίας και της Επικοινωνίας (ΤΠΕ) εμπλούτισε το τυπικό μάθημα και διεύρυνε τα μαθησιακά σύνορα έξω από την παραδοσιακή τάξη.

Το παρόν άρθρο αναφέρεται στην υλοποίηση μιας συλλογικής μαθητικής ταινίας μικρού μήκους. Η ταινία δημιουργήθηκε στα πλαίσια του μαθήματος ερευνητικής εργασίας, η οποία στόχευε να αναδείξει τις εκπαιδευτικές δυνατότητες που παρέχει η τέχνη του κινηματογράφου για την αναβάθμιση της εκπαιδευτικής διαδικασίας και την όξυνση της ικανότητας των μαθητών/τριών να χειρίζονται κριτικά και δημιουργικά το πλήθος των οπτικοακουστικών προϊόντων που αποτελούν κύριο μέρος της καθημερινότητάς τους. Το θέμα επιλέχθηκε με βάση το πλαίσιο της διαθεματικότητας στη διδακτική πράξη, σύμφωνα με το οποίο η δραματοποίηση αποτελεί ένα δυναμικό και συμμετοχικό εργαλείο διδασκαλίας και μάθησης. Η εφαρμογή της στο σχολείο συνδέεται άμεσα με τη δημιουργική χρήση της ψηφιακής εικόνας και των νέων τεχνολογιών (digital art, video, κινητά τηλέφωνα, κοινωνική δικτύωση, διαδικτυακές προβολές ταινιών).

Στην παρούσα έρευνα επιχειρείται η οργάνωση και δημιουργία ενός προγράμματος διαπολιτισμικής αγωγής για το νηπιαγωγείο (παρέμβαση με χρήση εκπαιδευτικού λογισμικού και παρέμβαση χωρίς τη χρήση των Τεχνολογιών της Επικοινωνίας και της Πληροφορίας), με στόχο τη διερεύνηση της επίδρασης του Ηλεκτρονικού Υπολογιστή στην καλλιέργεια διαπολιτισμικής συνείδησης στα παιδιά. Η κατασκευή του εν λόγω εκπαιδευτικού λογισμικού έγινε με στόχο τον εμπλουτισμό εποπτικού υλικού της διαπολιτισμικής αγωγής ειδικότερα για το νηπιαγωγείο. Συγκεκριμένα χρησιμοποιήθηκε το πρόγραμμα Macromedia Flash 8. Η θεωρητική τεκμηρίωση του λογισμικού βασίζεται στο συνδυασμό στοιχείων από διάφορες προσεγγίσεις, όπως είναι η εποικοδομιστική μάθηση, η κοινωνιογνωστική θεωρία μάθησης και η διαθεματική προσέγγιση. Το αντικείμενο του λογισμικού είναι τα σύγχρονα δημοτικά τραγούδια από τέσσερις χώρες συμπεριλαμβανομένης της χώρας υποδοχής (Ελλάδα), των χωρών με το μεγαλύτερο ποσοστό μεταναστών (Αλβανία, Βουλγαρία) και της χώρας που θα συμβάλει στην επέκταση του θέματος (Αγγλία). Το πρόγραμμα με τις παραδοσιακές μεθόδους μάθησης πραγματεύεται επίσης τα ίδια τραγούδια με δραστηριότητες παρεμφερείς ή και ίδιες πολλές φορές με αυτές του προγράμματος με το εκπαιδευτικό λογισμικό. Η στατιστική σύγκριση των αποτελεσμάτων μετά το πέρας της παρέμβασης θα καθορίσει το βαθμό επίδρασης του εκπαιδευτικού λογισμικού στην ανάπτυξη της διαπολιτισμικής συνείδησης των παιδιών.

Η εκπαιδευτική μεθοδολογία και οι στρατηγικές που χρησιμοποιήθηκαν κατά την υλοποίηση του έργου SONETOR, ευρωπαϊκής χρηματοδότησης, για την κατάρτιση Διαπολιτισμικών Μεσολαβητών με τη χρήση λογισμικού κοινωνικής δικτύωσης, οδήγησε στη δημιουργία μιας καινοτόμου εκπαιδευτικής πλατφόρμας, η οποία συνδυάζει την προσέγγιση της ομότιμης μάθησης με τη χρήση ΤΠΕ με εξαιρετικά θετικά αποτελέσματα. Η πλατφόρμα SONETOR είναι πρωτοπόρος στο είδος της τουλάχιστον σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ενώ το γεγονός ότι με την ολοκλήρωση του έργου στο πλαίσιο του οποίου υλοποιήθηκε είχε επιτύχει όλους τους αρχικούς στόχους και παράλληλα είχε εξελιχθεί περαιτέρω και συνεχίζει να είναι βιώσιμη και ενεργή, αποτελεί ίσως μια σοβαρή πρόταση για να δοκιμαστεί και σε άλλα περιβάλλοντα ή σε άλλους τομείς ενδιαφέροντος στην Εκπαίδευση Ενηλίκων.

Στα πλαίσια της Ημέρας κατά της Σχολικής βίας και του εκφοβισμού προσεγγίστηκε η έννοια της σχολικής βίας σε 24 μαθητές με την αξιοποίηση των Τεχνολογιών των Πληροφοριών και των Επικοινωνιών (ΤΠΕ). Η διδακτική προσέγγιση πραγματοποιήθηκε με τη μέθοδο project στο της Νεοελληνικής Γλώσσας Γ΄ Γυμνασίου στο κεφάλαιο 5: «Unicef» της 6ης Ενότητας ‘’Ενεργοί πολίτες για την υπεράσπιση οικουμενικών αξιών’’. Το project, διάρκειας τριών εβδομάδων, υλοποιήθηκε σε σχολείο της Ρόδου, κατά το σχολικό έτος 2013-2014, και είχε ως σκοπό την ανάδειξη της έννοιας της σχολικής βίας και των συνεπειών της. Η επιλογή του θέματος αιτιολογήθηκε από το γεγονός ότι η σχολική βία τα τελευταία χρόνια βρίσκεται σε έξαρση. Στόχος του project ήταν η διάχυση της πληροφορίας και η ευαισθητοποίηση σε θέματα βίας και εκφοβισμού με σκοπό τη δημιουργία αυριανών υπεύθυνων πολιτών. Παρουσιάζονται οι στόχοι του project, η οργάνωση της διδακτικής πρότασης, οι δυσκολίες που προέκυψαν καθώς και η αξιολόγησή του.

Η παρούσα διδακτική πρόταση αφορά στην εφαρμογή των ΤΠΕ μέσα στη διδακτική πράξη ως ένα σύγχρονο εργαλείο μίας στοχευμένης διδασκαλίας. Σχεδιάστηκαν οκτώ πακέτα διδασκαλίας που σχετίζονται με το πρώτο κεφάλαιο της Μελέτης Περιβάλλοντος της Δ΄ τάξης του δημοτικού σχολείου. Τα πακέτα αυτά περιέχουν δραστηριότητες σχεδιασμένες με μία ποικιλία εκπαιδευτικών λογισμικών. Η αποτελεσματικότητα του διδακτικού υλικού αξιολογείται σε δύο φάσεις, μία αρχική και μία τελική μετά το πέρας του συνόλου της διδασκαλίας, με τη χρήση λογισμικών που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για το σκοπό αυτό. Η διδασκαλία χαρακτηρίζεται από τη συνεργατικότητα των μαθητών και από την ενεργητική τους μάθηση μέσα από την επαφή και χρήση των λογισμικών που εφαρμόζονται στο συγκεκριμένο σενάριο.

Η ταχεία ανάπτυξη των θετικών επιστημών και της τεχνολογίας αποτελούν την ουσιαστικότερη έκφανση του σύγχρονου πολιτισμού. Αυτό έχει οδηγήσει σε μια νέα πραγματικότητα όλους τους τομείς της ζωής μας. Η εκπαιδευση δεν θα μπορούσε να μην εναρμονιστεί με τα νέα δεδομένα. Σε αυτα τα πλαίσια η χρήση των Τεχνολογιών της Πληροφορίας και των Επικοινωνιών (ΤΠΕ) στη διδασκαλία αυξάνει την αποτελεσματικότητα της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Στην παρούσα εργασία παρουσιάζεται ένα διδακτικό σενάριο με τη χρήση των Τ.Π.Ε στο μάθημα των Θρησκευτικών της Ε΄τάξης.Σκοπός είναι ένα στατικό μάθημα γνώσης να διαφοροποιηθεί –«ζωντανέψει» μέσω των Νέων Τεχνολογιών και των ποικίλων δυνατοτήτων που προσφέρει αυτό το πολυαισθητηριακό και δυναμικό μέσο για τη δημιουργία πολλών ειδών διδακτικού περιβάλλοντος.

Τα τελευταία χρόνια οι εξελίξεις στον τομέα των νέων τεχνολογιών είναι ραγδαίες. Η χρήση του υπολογιστή έχει εισέλθει ενεργά στην ζωή μας και αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της καθημερινότητάς μας. Τι ρόλο όμως μπορούν να έχουν οι υπολογιστές στην εκπαίδευση; Με ποιο τρόπο μπορούν να ενταχθούν στην εκπαιδευτική διαδικασία; Προτείνονται για όλες τις σχολικές βαθμίδες, ακόμη και για τους/τις πιο μικρούς/ές μαθητές/τριες; Θα βοηθήσουν στην επίτευξη των μαθησιακών στόχων μιας διδασκαλίας και, αν ναι, πώς; Ποια η συμβολή των εκπαιδευτικών προγραμμάτων και λογισμικών στην πραγματοποίηση της; Γιατί μπορούν να φανούν χρήσιμα στον/στην εκπαιδευτικό; Τι σημασία έχει η διδακτική του/της διαχείριση για την αποτελεσματική διεξαγωγή της εκπαιδευτικής διαδικασίας; Στην εισήγηση αυτή θα δοθεί ένα παράδειγμα διδασκαλίας του γνωστικού αντικειμένου της μελέτης περιβάλλοντος με την αξιοποίηση του ηλεκτρονικού υπολογιστή, η οποία ελπίζεται να προσφέρει χρήσιμες πληροφορίες στον χώρο της εκπαίδευσης, στους/τις εκπαιδευτικούς, αλλά και σε όλους/ες τους/τις ενδιαφερόμενους/ες.

Η εργασία αυτή αποτελεί μια μελέτη περίπτωσης σχετικά με τη διδασκαλία βασικών θρησκευτικών εννοιών με τη χρήση των Νέων Τεχνολογιών στο Νηπιαγωγείο. Πρόκειται για μια βραχυπρόθεσμη εκπαιδευτική παρέμβαση που υλοποιήθηκε σε νηπιαγωγείο στο Ηράκλειο Κρήτης, στην οποία συμμετείχαν 2 νηπιαγωγοί, 10 νήπια και 5 προνήπια. Στην εκπαιδευτική διαδικασία χρησιμοποιήθηκαν μια σειρά από Τεχνολογικά Mέσα προκειμένου τα παιδιά να έρθουν σε επαφή και να ευαισθητοποιηθούν αναφορικά με το νόημα της Γέννησης του Χριστού. Τα αποτελέσματα ήταν θετικά όσον αφορά την ανταπόκριση που υπήρξε από τη μεριά των παιδιών, το στόχο της παρέμβασης, και ιδιαίτερα ενθαρρυντικά ως προς την αξιοποίηση των δυνατοτήτων που παρέχουν οι ΤΠΕ ως διδακτικά εργαλεία. Στο συγκεκριμένο σενάριο περιγράφονται δραστηριότητες οι οποίες δεν μπορούν ή είναι δύσκολο να υλοποιηθούν με βάση τα συμβατικά μέσα ενός παραδοσιακού περιβάλλοντος μάθησης. Η δομή της εισήγησης περιλαμβάνει αφενός την ανάπτυξη του θεωρητικού πλαισίου στο οποίο βασίζεται το συγκεκριμένο εκπαιδευτικό σενάριο και αφετέρου τη διερεύνηση ζητημάτων της σύγχρονης παιδαγωγικής και διδακτικής σε σχέση με το συγκεκριμένο εκπαιδευτικό σενάριο.

Στην παρούσα εργασία παρουσιάζονται τα αποτελέσματα έρευνας που πραγματοποιήθηκε για την αξιολόγηση της δράσης του «μαθητικού υπολογιστή». Για την έρευνα υλοποιήθηκε ερωτηματολόγιο που συμπληρώθηκε ηλεκτρονικά από δείγμα των εκπαιδευτικών που είχαν πάρει μέρος στην δράση. Η διαδικασία της έρευνας διήρκησε ένα μήνα. Τα αποτελέσματα της έρευνας αναδεικνύουν ενδιαφέροντα σημεία τόσο για τον τρόπο υλοποίησης της δράσης όσο και για τα αποτελέσματα που είχε.

Στην παρούσα εισήγηση επιχειρείται η παρουσίαση μιας πρότασης διδασκαλίας για το μάθημα των Κειμένων Νεοελληνικής Λογοτεχνίας της Γ΄ Τάξης του Λυκείου. Στο πλαίσιο της πρότασης αυτής χρησιμοποιείται ως φυσικός χώρος η αίθουσα διδασκαλίας ή/και το εργαστήριο Πληροφορικής του σχολείου και ως εικονικός χώρος η ψηφιακή τάξη σε περιβάλλον moodle. Η πρόταση αυτή έχει χρονική διάρκεια τεσσάρων διδακτικών ωρών και αποσκοπεί από τη μια στο να αποκτήσουν οι εμπλεκόμενοι μαθητές γνώσεις και δεξιότητες που άπτονται της διδασκαλίας του συγκεκριμένου μαθήματος και από την άλλη στο να μετακινηθούν, από την παραδοσιακή μελέτη της λογοτεχνίας, στη μελέτη με τη συνδρομή των ΤΠΕ, αποκτώντας μια νέα εγγράμματη ταυτότητα. Για την επίτευξη των στόχων υιοθετείται κυρίως η ομαδοσυνεργατική μέθοδος διδασκαλίας των μαθητών. Η πρόταση αυτή επιδιώκει να καταδείξει πως, παρά την αντίσταση πολλών εκπαιδευτικών στην ενσωμάτωση της παιδαγωγικής αξιοποίησης των ΤΠΕ στη διδασκαλία του μαθήματος της λογοτεχνίας, τόσο ο εκπαιδευτικός, όσο και οι μαθητές που εμπλέκονται σε καινοτόμες προσεγγίσεις του εν λόγω μαθήματος, επιτυγχάνουν αξιοσημείωτα οφέλη.

Στην παρούσα έρευνα μελετήθηκε η διαδικασία ανάπτυξης προσαρμοστικών και μη μαθημάτων στο Σύστημα Διαχείρισης Μαθησιακών Δραστηριοτήτων LAMS (Learning Activity Management System) και συγκεκριμένα οι γνώσεις και δεξιότητες που καλλιεργούνται στη διάρκεια αυτής της διαδικασίας. Επιπλέον μελετήθηκε ο τρόπος υλοποίησης της προσαρμογής στο LAMS, καθώς και η καταλληλότητα και επάρκεια των εργαλείων του LAMS για την υλοποίησή της. Η ανάλυση των μαθησιακών σχεδιασμών που προέκυψαν στο πλαίσιο ενός μεταπτυχιακού μαθήματος για Εκπαίδευση από Απόσταση, βασίστηκε στο μοντέλο της Τεχνολογικής Παιδαγωγικής Γνώσης Περιεχομένου – ΤΠΓΠ (TPACK- Technological Pedagogical Content Knowledge). Συγκεκριμένα, προτάθηκαν 23 κριτήρια αξιολόγησης για τις δύο φάσεις του σχεδιασμού (μη προσαρμοστικές και προσαρμοστικές εκδόσεις μαθημάτων), τα οποία προήλθαν από συγκεκριμένα ερωτήματα του ερωτηματολογίου των Schmidt et al., (2009) που θεωρήθηκε ότι μπορούσαν να απαντηθούν με βάση την ανάλυση των μαθησιακών σχεδιασμών των φοιτητών, ενώ επεκτάθηκαν ώστε να συμπεριλάβουν το στοιχείο της προσαρμογής (προσαρμοστικότητα και προσαρμοσιμότητα).

Η προσθήκη των Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνιών (ΤΠΕ) στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση, προϋποθέτει ειδική γνώση και ιδιαίτερη προετοιμασία από τον εκπαιδευτικό, για την δημιουργία διαθεματικών δραστηριοτήτων. Η ενασχόληση με ποικίλα μέσα και η χρήση διαφόρων διδακτικών προσεγγίσεων, οδηγεί στην ορθή παιδαγωγική αξιοποίηση των ΤΠΕ. Με βάση τα κριτήρια αυτά, η παρούσα εργασία παρουσιάζει ένα ενναλακτικό εκπαιδευτικό σενάριο, για την ενότητα «Δημιουργώ και εκφράζομαι με πολυμέσα και παρουσιάσεις» του Προγράμματος Σπουδών για τις ΤΠΕ στην Πρωτοβάθμια εκπαίδευση. Σκοπός αυτού του διαθεματικού εκπαιδευτικού σεναρίου είναι η εξοικείωση με τις βασικές λειτουργίες τού εδώ χρησιμοποιούμενου λογισμικού παρουσίασης, καθώς και η απόκτηση τεχνικών δεξιοτήτων και γνώσεων. Το εργαλείο που επιλέχθηκε για την υλοποίηση του ψηφιακού έργου είναι το λογισμικό Bolide Slideshow Creator, το οποίο θεωρείτε κατάλληλο για μαθητές δημοτικού, διότι δημιουργεί με απλό και εύκολο τρόπο πολυμεσικές παρουσιάσεις. Οι μαθητές μέσω της διερευνητικής και συνεργατικής μάθησης επιτυγχάνουν τα προσδοκώμενα μαθησιακά αποτελέσματα.

Οι κινητές τεχνολογίες δημιουργούν ενδιαφέρουσες προοπτικές για τη βελτίωση της εκπαίδευσης στη Φυσική Αγωγή (ΦΑ) και για τη σύνδεση της τυπικής μάθησης και εξάσκησης, κατά τις ώρες διδασκαλίας της ΦΑ, με την άτυπη μάθηση και εξάσκηση που λαμβάνουν χώρα στην καθημερινότητα των νέων. Στόχος της εργασίας είναι να αναδείξει τις δυνατότητες που προσφέρουν οι κινητές τεχνολογίες για τη ΦΑ. Στην εργασία: α) παρουσιάζονται κινητές εφαρμογές που μπορούν να αξιοποιηθούν στη ΦΑ, β) συνοψίζονται έρευνες πάνω στην αξιοποίηση των κινητών τεχνολογιών στην προαγωγή της φυσικής δραστηριότητας και των υγιεινών συμπεριφορών και γ) παρουσιάζεται συνοπτικά το πλαίσιο υπό εξέλιξη έρευνας που αφορά στη σχεδίαση, υλοποίηση και αξιολόγηση κινητής εφαρμογής για τη διακοπή του καπνίσματος και την προαγωγή της φυσικής δραστηριότητας, η οποία μπορεί να αξιοποιηθεί στο πλαίσιο μαθημάτων ΦΑ στο επίπεδο του Γυμνασίου και του Λυκείου.

Η ανάπτυξη των νέων Τεχνολογιών της Πληροφορίας και των Επικοινωνιών έχει επιφέρει ριζικές αλλαγές στο χώρο της εκπαίδευσης. Η παρούσα εισήγηση πραγματεύεται την υιοθέτηση των νέων τεχνολογιών στη διδασκαλία βασικών εννοιών του δικτύου και του διαδικτύου και μέσα από μια σειρά βίντεο κινουμένων σχεδίων με δύο βασικούς ήρωες, τον Δημήτρη και τη Δανάη. Η επιλογή του κοριτσιού να παρουσιαστεί ως «ειδική» σε θέματα υπολογιστών δεν είναι τυχαία, αλλά απόλυτα συνειδητή και στοχεύει στην έγκυρη αποδόμηση των στερεοτύπων που θέλουν τη γυναίκα να μην έχει την καλύτερη δυνατή σχέση με την τεχνολογία. Τα συμπεράσματα της παρούσας εργασίας δείχνουν ότι με την ενσωμάτωση των εφαρμογών της πληροφορικής και της τεχνολογίας η διαδικασία της μάθησης απέκτησε μεγαλύτερο ενδιαφέρον για τους μαθητές. Το γεγονός αυτό οφείλεται στο ότι τα νέα διαδραστικά και ψηφιακά μέσα εκπαίδευσης επιτυγχάνουν στη βελτίωση της ποιότητας της διδασκαλίας και προσφέρουν διευκολύνσεις στους εκπαιδευτικούς, αλλά και πλεονεκτήματα μάθησης στους μαθητές μέσα από τις πολλές εφαρμογές τους.

Η ένταξη και αξιοποίηση τόσο των Τεχνολογιών της Πληροφορίας και Επικοινωνίας όσο και του διαδικτύου στην εκπαιδευτική διαδικασία δημιουργούν ιδανικά περιβάλλοντα μάθησης, καθώς υποστηρίζουν τη συνεργατική μάθηση, συμβάλλουν στη διαθεματική προσέγγιση της γνώσης και μπορούν να εξυπηρετήσουν εκπαιδευτικά σενάρια και δραστηριότητες. Μια τέτοια προσπάθεια πραγματεύεται και το ακόλουθο άρθρο και αφορά ένα ολοκληρωμένο σενάριο διδασκαλίας για μια συγκεκριμένη ενότητα του μαθήματος της Γλώσσας της Γ΄ δημοτικού σχολείου, το οποίο λειτουργεί συμπληρωματικά προς τους παραδοσιακούς γραμματισμούς, επεκτείνει τις δραστηριότητες του σχολικού εγχειριδίου και αποσκοπεί στο να προσεγγίσουν οι μαθητές τους γλωσσικούς στόχους της ενότητας με έναν διαφορετικό τρόπο.

Σε ένα συνεργατικό πλαίσιο στην Γ’ Τάξη του Γυμνασίου Αμπελακίων Σαλαμίνας, διασυνδέονται και συσχετίζονται έννοιες από την Τριγωνομετρία με έννοιες από την Άλγεβρα και την Γεωμετρία. Οι μαθητές που συμμετείχαν, πειραματίστηκαν με την μελέτη των ιδιοτήτων του ορθογωνίου τριγώνου που σχηματίζεται από μια οξεία γωνία [σταθερή σε θέση και μέγεθος] και μια μεταβαλόμενου μήκους υποτείνουσας. Ανακάλεσαν απ΄την μνήμη τους τον ορισμό των ανάλογων ποσών. Ασχολήθηκαν με την έννοια και τα χαρακτηριστικά της ομοιότητας δύο τριγώνων. Διερεύνησαν τις σχέσεις μεταξύ των πλευρών του τριγώνου καθώς και την ύπαρξη εξάρτησής τους από την σταθερή γωνία. Τέλος, εφάρμοσαν τα συμπεράσματα από την προηγούμενη διερεύνηση στο ορθογώνιο τρίγωνο, οδηγούμενοι στην κατανόηση των τριγωνομετρικών αριθμών. Στην εργασία αυτή, ενεπλάκησαν οι μαθητές σε δραστηριότητες, κατά τις οποίες εξασκήθηκαν με στόχο να παρατηρούν, να συνεργάζονται, να εικάζουν, να επαληθεύουν και να συνδέουν συμμεταβολές και αναλλοίωτα με μαθηματικές έννοιες.

Η εκπαιδευτική εφαρμογή «Εύγλωττον» δημιουργήθηκε από το Ινστιτούτο Επεξεργασίας του Λόγου (του ΥΠΕΠΘ) με σκοπό τη βελτίωση της αναγνωστικής ικανότητας παιδιών με Δυσλεξία (ηλικίας 9 έως 13 ετών). Η εφαρμογή αυτή μπορεί να λειτουργήσει ως συμπληρωματικό εργαλείο αξιολόγησης της ανάγνωσης και ως εξατομικευμένο μέσο αποκατάστασης των αναγνωστικών δυσκολιών. Υπάρχει η δυνατότητα να χρησιμοποιηθεί από το μαθητή ανεξάρτητα και ο ειδικός εκπαιδευτικός από τη σελίδα του διαχειριστή, που λειτουργεί διαδικτυακά, να παρακολουθεί την πρόοδο του μαθητή του αλλά και να προσθέτει δικό του αναγνωστικό υλικό. Το συγκεκριμένο πρόγραμμα εφαρμόζεται πιλοτικά σε 6 παιδιά του Τμήματος Ένταξης του 5ου Δημοτικού Σχολείου Κηφισιάς τη σχολική χρονιά 2013-2014. Τα πρώτα αποτελέσματα από την εφαρμογή του είναι ενθαρρυντικά. Οι μαθητές κινητοποιήθηκαν θετικά και παρουσιάζουν σταδιακή βελτίωση. Ο ειδικός κερδίζει χρόνο, οργανώνει καλύτερα τη δουλειά του και έχει σαφή εικόνα της αναγνωστικής επίδοσης του κάθε μαθητή.

This paper explores evidence from prior research already conducted in the field of use Web 2.0 in educational institutes. The aim is to check if social media can be integrated in formal education. The analysis is structured by drawing on the well-established model by Rogers called Diffusion of Innovations. Based on the theory, an Online Educational Social Network, Edmodo, is presented and used in students of the highest level of Greek High School (3rd class of Lyceum), in the subject of Physics, to examine how social media in schools fit the diffusion of innovation theory. The conclusion is that Edmodo can be adapted as an educational tool as it offers to students the required skills in order to perform effectively in Information Society.

Η παρούσα εισήγηση εστιάζει στη δυνατοτήτα αξιοποίησης του wiki, ως ψηφιακού εργαλείου στην εκπαιδευτική διαδικασία. Η αρχική παρουσίαση του εργαλείου με αναφορά σε συγκεκριμένα περιβάλλοντα wikis που έχουν αναπτυχθεί στο χώρο της εκπαίδευσης αποσκοπεί να καταδείξει τη σύνδεση της διδακτικής πράξης με συγκεκριμένους τρόπους διαχείρισης και αναπαράστασης της πληροφορίας με την αξιοποίηση ψηφιακών εργαλείων. Στη συνέχεια, παρουσιάζονται παραδείγματα συγγραφής ηλεκτρονικών ιστοριών σε περιβάλλον wiki από μαθητές της Γ΄ Δημοτικού ενός ιδιωτικού σχολείου του Νομού Αττικής, αναλύεται η διαδικασία και τονίζεται η αξία του συνεργατικού κλίματος κατά την υλοποίηση της διδακτικής εφαρμογής.

Η χρήση των Νέων Τεχνολογιών, ιδιαίτερα του διαδικτύου και των κοινωνικών δικτύων έχει διαφοροποιήσει τον τρόπο εργασίας, επικοινωνίας και μάθησης στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Η συνεχής ανάπτυξη και βελτίωση των δικτύων υπολογιστών καθώς και η εισαγωγή νέων τεχνολογιών προσφέρουν καινούργιες δυνατότητες αλληλεπιδραστικής επικοινωνίας που διευκολύνουν τη μάθηση από απόσταση. Μία εφαρμογή της είναι και τα webinars, δηλαδή η παρακολούθηση συνεδρίων ή σεμιναρίων μέσω διαδικτύου. Επιπρόσθετα, τα κοινωνικά δίκτυα (Social Networks) αποτελούν ένα εργαλείο επικοινωνίας για δημιουργική μάθηση βασιζόμενα στις κοινωνικές επαφές, στη συζήτηση, τη συνεργασία και τη διαμοιραζόμενη εργασία. Στην εργασία αυτή γίνεται παρουσίαση των απόψεων των φοιτητών παιδαγωγικών τμημάτων για την παρακολούθηση συνεδρίων ή σεμιναρίων από απόσταση με ηλεκτρονικά μέσα με την παράλληλη χρήση κοινωνικών δικτύων, όπου διαπιστώνεται ότι οι φοιτητές δε χρησιμοποιούν τα webinars, παρόλο που αναγνωρίζουν τη χρησιμότητά τους, ενώ χρησιμοποιούν σε μεγάλο βαθμό τα κοινωνικά δίκτυα για θέματα εκπαίδευσης.

Στην παρούσα εισήγηση γίνεται η παρουσίαση ενός επιμορφωτικού μοντέλου απευθυνόμενου σε εκπαιδευτικούς πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης για θέματα από το χώρο των φυσικών επιστημών χρησιμοποιώντας τις ΤΠΕ (Τεχνολογίες της Πληροφορίας και Επικοινωνίας) και εργαλεία του web 2.0. Στα πλαίσια του Ευρωπαϊκού Προγράμματος IRRESISTIBLE δημιουργείται σε κάθε χώρα εταίρο του Προγράμματος μια "Κοινότητα Μάθησης" υιοθετώντας ως διδακτική στρατηγική για τις φυσικές επιστήμες τη μάθηση μέσω διερεύνησης. Κάθε διδακτική ενότητα του Προγράμματος επικεντρώνεται με βάση την έρευνα αιχμής σε θέματα Υπεύθυνης Έρευνας και Καινοτομίας (Responsible Research and Innovation). Στη χώρα μας, σχεδιάζεται και αναπτύσσεται μια ενότητα από το χώρο των νανοεπιστημών και της νανοτεχνολογίας η οποία θα διδαχθεί σε πραγματικές τάξεις. Κεντρικός είναι ο ρόλος των ΤΠΕ σ’ όλη τη διάρκεια της επιμορφωτικής διαδικασίας μέσα από ένα σύνολο εργαλείων που έχουν ενσωματωθεί στο μοντέλο της επιμόρφωσης όπως οι υπηρεσίες web 2.0, το υπολογιστικό νέφος (cloud computing), τα κοινωνικά δίκτυα (Facebook) και της σύγχρονης τηλεδιάσκεψης.

Στην παρούσα έρευνα μελετάμε τη χρήση της πλατφόρμας τηλεκπαίδευσης Moodle στο πλαίσιο του μαθήματος «Ερευνητική Εργασία – Project». Η χρήση της πλατφόρμας πραγματοποιήθηκε το Β’ τετράμηνο του σχολικού έτους 2012-13. Οι μαθητές, πέρα από τις δίωρες εβδομαδιαίες συναντήσεις στη σχολική αίθουσα, είχαν τη δυνατότητα να υλοποιήσουν διάφορα στάδια της εργασίας τους μέσω της πλατφόρμας. Οι κυριότερες δραστηριότητες στην πλατφόρμα ήταν η υποβολή και ανατροφοδότηση των γραπτών τους κειμένων, η οργάνωση της συνεργασίας τους, η συμμετοχή σε ανοιχτές συζητήσεις για την καλύτερη υλοποίηση του μαθήματος, καθώς και η καταγραφή στοιχείων από τη συνολική τους συνεισφορά στην ομαδική εργασία. Με χρήση εργαλείων ποσοτικής και ποιοτικής αξιολόγησης διαπιστώθηκε ότι οι μαθητές κατορθώνουν να εξοικειωθούν με την πλατφόρμα και να αποκομίσουν σημαντικά οφέλη από την εισαγωγή της στην εκπαιδευτική διαδικασία. Η χρήση της πλατφόρμας συνεχίζεται με παιδαγωγικές και τεχνολογικές βελτιώσεις κατά το σχολικό έτος 2013-14.

Στην παρούσα εργασία παρουσιάζεται η χρήση του wiki στο μάθημα της ερευνητικής εργασίας. Συγκεκριμένα σε ένα τμήμα της Α΄ τάξης γενικού λυκείου, κατά τη διάρκεια του μαθήματος της ερευνητικής εργασίας, χρησιμοποιήθηκε η εφαρμογή wikispaces classroom. Οι μαθητές χωρίστηκαν σε ομάδες και επεξεργάζονταν εξ αποστάσεως τις ομαδικές τους εργασίες, όπως και στις δια ζώσης δίωρες εβδομαδιαίες συναντήσεις του μαθήματος. Είχαν πρόσβαση στο wiki, στον ορισμένο χώρο της ομάδας τους, με συγκεκριμένα δικαιώματα (permissions) και έκαναν χρήση αυτού ως ηλεκτρονικό φάκελο (eportfolio), αλληλεπιδρώντας μεταξύ τους ομαδοσυνεργατικά για την προβολή του θέματος που ανέλαβαν και την παραγωγή της τελικής εργασίας. Γίνεται επίσης μια αποτίμηση της χρήσης του wikispaces classroom και ανάμεσα στα πρώτα αποτελέσματα της έρευνας διαπιστώνεται σε υψηλό βαθμό η ικανοποίηση των μαθητών από τη χρήση του wiki.

Γίνεται μια παρουσίαση των ιστολογίων ως σύστηματος διαχείρισης περιεχομένου (CMS) και της χρήσης τους στην εκπαίδευση με εστίαση στην Περιβαλλοντική Εκπαίδευση, όπου εξετάζονται δύο περιπτώσεις ιστολογίων Υπευθύνου Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης και εκπαιδευτικού και ο τρόπος χρήσης τους στην ανάπτυξη και παρουσίαση των προγραμμάτων Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης

Η πρόταση αφορά σε μία εναλλακτική και εποικοδομιστικού τύπου διδασκαλία των χαρακτηριστικών του πολυτροπικού κειμένου (Νεοελληνική Γλώσσα Α’ Γυμνασίου: ενότητες 1,2,3) στο σχολικό εργαστήριο Η/Υ με τη βοήθεια του διαδικτύου. Οι μαθητές καθοδηγούμενοι από φύλλα εργασίας παρατηρούν και εντοπίζουν τα χαρακτηριστικά του πολυτροπικού κειμένου επισκεπτόμενοι διαφορετικές ιστοσελίδες που θεματικά σχετίζονται με τις αντίστοιχες 10 ενότητες του βιβλίου (σχολείο, επικοινωνία, διατροφή κ.λπ.). Ειδικότερα, βρίσκουν και καταγράφουν τα χαρακτηριστικά του πολυτροπικού κειμένου, τα σχολιάζουν ανάλογα με το είδος της ιστοσελίδας που επισκέφτηκαν, δίνουν οι ίδιοι τον ορισμό του πολυτροπικού κειμένου και παρουσιάζουν στην ολομέλεια της τάξης τα συμπεράσματα της έρευνάς τους μέσω πολυτροπικών παρουσιάσεων.

Στην παρούσα εργασία παρουσιάζεται μια προτεινόμενη μεθοδολογία αξιολόγησης Διαδικτυακών Εκπαιδευτικών Συστημάτων (ΔΕΣ), με εφαρμογή σε ένα ενδεικτικό ΔΕΣ (http://users.sch.gr/pitsikalis/), σύμφωνα με προκαθορισμένα κριτήρια, τα οποία προκύπτουν από τη διεθνή και την ελληνική βιβλιογραφία. Συγκεκριμένα: (α) μελετάται η σημασία της αξιολόγησης για την εξέλιξη ενός ΔΕΣ, (β) περιγράφονται γενικά κριτήρια αξιολόγησης σχολικών διαδικτυακών συστημάτων, τα οποία διευρύνονται στο πλαίσιο της εκπαίδευσης, (γ) προτείνεται μια μεθοδολογία αξιολόγησης ΔΕΣ, και, τέλος, (δ) παρουσιάζεται ενδεικτικό ερωτηματολόγιο, κατάλληλο για την υλοποίηση της αξιολόγησης (σύμφωνα με τη μελέτη που έχει πραγματοποιηθεί), το οποίο διαμοιράστηκε σε ενδεικτικό σύνολο χρηστών για την εξαγωγή συμπερασμάτων. Η εργασία ολοκληρώνεται με την παρουσίαση συμπερασμάτων σχετικά με την αξία της αξιολόγησης των ΔΕΣ, καθώς και την αποτελεσματικότητα της προτεινόμενης μεθοδολογίας.

Οι ηλεκτρονικές κοινότητες μάθησης αποτελούν διεθνώς ένα δυναμικά αναπτυσσόμενο πεδίο τόσο σε ερευνητικό επίπεδο όσο και σε αυτό της πρακτικής εφαρμογής. Στην εργασία αυτή παρουσιάζεται το πλαίσιο του μαθησιακού και τεχνολογικού σχεδιασμού δύο ηλεκτρονικών κοινοτήτων εκπαιδευτικών, με ανοικτά και δομημένα οργανωτικά-λειτουργικά χαρακτηριστικά. Παρουσιάζονται τα πρώτα ερευνητικά αποτελέσματα, τα οποία αναδεικνύουν δείκτες κοινότητας μάθησης, όπως είναι η συμμετοχή και η αλληλεπίδραση των εκπαιδευτικών, καθώς και η δυναμική της κοινότητας μέσω των παραμέτρων Ανάλυσης Κοινωνικών Δικτύων. Τέλος, διατυπώνονται συμπεράσματα και προτάσεις για το σχεδιασμό και την υποστήριξη ηλεκτρονικών κοινοτήτων εκπαιδευτικών.

Η δράση eTwinning προωθεί τη σχολική συνεργασία στην Ευρώπη, μέσω της χρήσης των Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνιών (ΤΠΕ), παρέχοντας υποστήριξη, εργαλεία και υπηρεσίες για τα σχολεία. Ξεκινώντας το 2005 ως η κύρια δράση του eLearning Programme της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, το eTwinning έχει ενσωματωθεί σταθερά στο Erasmus+, το Ευρωπαϊκό πρόγραμμα για την εκπαίδευση, την κατάρτιση, τη νεολαία και τον αθλητισμό, από το 2014.

Το Πρόγραμμα Ευρωπαϊκής Διαδικτυακής Συνεργασίας Ξενόγλωσσων Τάξεων Virtual e-Class Community-VeC είναι ένα καινοτόμο πιλοτικό πρόγραμμα εικονικής εκπαιδευτικής συνεργασίας τάξεων και αποτελεί μια διδακτική πρόταση για την εκμάθηση της Γαλλικής Γλώσσας -και όχι μόνο- με την αξιοποίηση των ΤΠΕ στη διδακτική πράξη. Συνίσταται σε μια αλληλουχία μαθησιακών δραστηριοτήτων όπου ο μαθητής/τρια, ως ερευνητής με τη μέθοδο των σχεδίων εργασίας, ανακαλύπτει μέσα από διαδικασίες έρευνας, παρατήρησης, καταγραφής και αξιολόγησης τον τρόπο εκμάθησης της Γαλλικής. Απευθύνεται σε μαθητές Ε’ και ΣΤ΄ τάξης του Δημοτικού Σχολείου και αναπτύσσεται με άξονες τις διαθεματικές έννοιες Πολιτισμός- Αλληλεπίδραση- Επικοινωνία-Μάθηση και Πληροφορία. Στόχος του προγράμματος είναι να ενεργοποιηθούν οι μαθητές αντίστοιχων τάξεων από την Ελλάδα και από το εξωτερικό να μελετήσουν την ίδια ξένη γλώσσα μέσα από παράλληλα μαθησιακά περιβάλλοντα. Τέλος, περιγράφεται ο ιδιαίτερος ρόλος του εκπαιδευτικού και αναφέρονται τα συμπεράσματα από την μέχρι τώρα εφαρμογή του Προγράμματος.

Η παρούσα εργασία παρουσιάζει μια εμπειρική έρευνα πάνω στα οφέλη και τις δυνατότητες χρήσης ελεύθερων πολυγλωσσικών εργαλείων του διαδικτύου, εστιάζοντας κυρίως στη χρηστικότητα και την αποτελεσματικότητά τους, μέσα σ’ ένα πλαίσιο ανάπτυξης πολυγλωσσικής επικοινωνιακής δεξιότητας. Η έρευνα πραγματοποιήθηκε σε σύνολο 117 μαθητών δημοτικού, οι οποίοι δούλεψαν πάνω σε γλωσσικό υλικό συγκεκριμένου θέματος. στα πλαίσια μιας διδακτικής ενότητας έξι δραστηριοτήτων ακολουθώντας μια διαγλωσσική προσέγγιση τεσσάρων γλωσσών. Το γλωσσικό περιεχόμενο των δραστηριοτήτων είχε αντληθεί εξ’ ολοκλήρου από το διαδίκτυο. Το βασικότερο συμπέρασμα της έρευνας είναι ότι οι δυνατότητες του διαδικτύου προσφέρουν άμεσα και δωρεάν μια σημαντική γκάμα εκπαιδευτικού υλικού για την εισαγωγή και προσέγγιση της πολυγλωσσίας στην τάξη, αρκεί ο εκπαιδευτικός να σέβεται τα όρια των δυνατοτήτων που μπορούν τα συγκεκριμένα εργαλεία να του προσφέρουν.

Αυτή η εργασία παρουσιάζει την παρούσα κατάσταση στην εξ αποστάσεως εκπαίδευση και στα συστήματα ηλεκτρονικής μάθησης που χρησιμοποιούνται, εστιάζοντας στην έλλειψη προσωποποίησης του σπουδαστή καθώς και εξατομίκευσης του συστήματος στις ανάγκες του. Η έννοια της προσωποποίησης είναι άμεσα συνυφασμένη με την έννοια της προσαρμοστικότητας, και καθιστούν επιτακτική την ανάγκη για μοντελοποίηση του σπουδαστή. Ένα αποτελεσματικό σύστημα εξ αποστάσεως εκπαίδευσης πρέπει να χαρακτηρίζεται από ολοκληρωμένο προφίλ σπουδαστή και από δυνατότητες και περιεχόμενο που ταιριάζουν στις ανάγκες και προτιμήσεις του. Στην παρούσα εργασία περιγράφεται μία μεθοδολογία μοντελοποίησης του σπουδαστή και ο σχεδιασμός ενός ολοκληρωμένου Learning Management System (LMS), κατάλληλα διαμορφωμένου ώστε να έχει χαρακτηριστικά προσωποποίησης και εξατομίκευσης και συνεπώς αυξημένη αποδοτικότητα. Το σύστημα βασίζεται σε λογισμικό και τεχνολογίες ανοικτού κώδικα.

Στην εργασία αυτή παρουσιάζονται τα αποτελέσματα επιμορφωτικού βιωματικού σεμιναρίου στη μεθοδολογία PBL, στο οποίο συμμετείχαν ενεργοί εκπαιδευτικοί διαφόρων ειδικοτήτων τεχνικής-επαγγελματικής εκπαίδευσης. Στο σεμινάριο χρησιμοποιήθηκε η μεθοδολογία PBL για την εκπαίδευση των συμμετεχόντων στην κατασκευή εκπαιδευτικού βίντεο. Η συγκεκριμένη μεθοδολογία στηρίζεται στη συνεργατική διαδικασία επίλυσης πραγματικών προβλημάτων και είναι προσανατολισμένη στον μαθητή, προβλέποντας ασθενή καθοδήγηση από τον εκπαιδευτή και ισχυρή αυτενέργεια των εκπαιδευομένων σε κάθε φάση. Από την ανάλυση των αποτελεσμάτων προέκυψαν ενδιαφέροντα στοιχεία για τη στάση των συμμετεχόντων έναντι της μεθοδολογίας PBL και τον ρόλο του εκπαιδευτικού σε ένα τέτοιο πλαίσιο με θέμα την κατασκευή εκπαιδευτικού βίντεο. Όπως διαπιστώθηκε, οι συμμετέχοντες έμειναν ικανοποιημένοι από τη συμμετοχή τους στο σεμινάριο, η μεθοδολογία PBL φάνηκε να κατανοήθηκε από τους συμμετέχοντες, οι οποίοι σε μεγάλο βαθμό έδειξαν διάθεση να την εφαρμόσουν στη διδακτική τους πρακτική, ενώ, τέλος, ο ρόλος των εκπαιδευτών κρίθηκε θετικός και συμβατός με τη μεθοδολογία PBL.

Στα 40 χρόνια από την εμφάνισή τους, τα ψηφιακά παιχνίδια κατάφεραν να αποτελούν βασική επιλογή στην αξιοποίηση του ελεύθερου χρόνου όσων έχουν πρόσβαση σε αυτά. Η δημοτικότητά τους προσελκύει έντονο επιστημονικό ενδιαφέρον για την επίδραση τους στην ανάπτυξη και στη μάθηση. Τα ψηφιακά παιχνίδια δείχνουν να μπορούν να αποτελέσουν μέσο ώστε να γίνει πιο ευχάριστη και αποτελεσματική η μαθησιακή διαδικασία. Το γεγονός αυτό αποτελεί βασική αιτία για την όλο και συχνότερη χρήση των παιχνιδιών στην εκπαίδευση. Τα εκπαιδευτικά ψηφιακά παιχνίδια κατατάσσονται στο ξεχωριστό είδος των σοβαρών παιχνιδιών. Η παρούσα εργασία επιχειρεί βιβλιογραφική ανασκόπηση της εφαρμογής σοβαρών παιχνιδιών στην τυπική εκπαίδευση. Εστιάζει στα μαθησιακά αποτελέσματα αναλύοντας δημοσιευμένες έρευνες οργανωμένες κατά γνωστικό αντικείμενο και βαθμίδα εκπαίδευσης. Η έρευνα καταγράφει μικτά ευρήματα σχετικά με τη μαθησιακή αποτελεσματικότητα των σοβαρών παιχνιδιών σε σύγκριση με άλλες μεθόδους, ενώ παρατηρείται πως οι αναφορές είναι πιο συχνές για τις μεγαλύτερες βαθμίδες.

Στην παρούσα εργασία, παρουσιάζεται ο τρόπος με τον οποίο μπορεί να επιτευχθεί η διαλειτουργικότητα μεταξύ του εργαλείου μαθησιακού σχεδιασμού CADMOS (CoursewAre Development Methodology for Open Instructional System) και του εικονικού περιβάλλοντος μάθησης (Virtual Learning Environment - VLE) WISE (Web-based Inquiry Science Environment). Προσδιορίζονται οι απαραίτητες παραδοχές, ώστε να είναι δυνατή η γεφύρωση της σχεδίασης ενός μαθήματος που εδράζεται στις αρχές της διερευνητικής μάθησης στο CADMOS και της εκτέλεσής του στο περιβάλλον WISE. Η ανάλυση της αντιστοίχισης των στοιχείων (elements) μεταξύ των δύο εργαλείων συνοδεύεται κι από ένα παράδειγμα που αναδεικνύει το πώς θα μπορούσε ένας εκπαιδευτικός να χρησιμοποιήσει το CADMOS ως εργαλείο μαθησιακού σχεδιασμού για μαθήματα που πρόκειται να εκτελεσθούν στο περιβάλλον WISE.

Το παρόν εκπαιδευτικό σενάριο αποτελεί μια προσπάθεια σχεδιασμού και υλοποίησης μιας ολοκληρωμένης διδακτικής πρότασης για τη διδασκαλία των «Δικαιωμάτων του Παιδιού», όπως αυτά έχουν οριστεί από τη «Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού» και έχουν υιοθετηθεί από τη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών. Το σενάριο απευθύνεται σε μαθητές και μαθήτριες της Στ’ τάξης δημοτικού σχολείου και αναμένεται να υλοποιηθεί στο πλαίσιο της Ευέλικτης Ζώνης. H διδακτική πρόταση σε θεωρητικό επίπεδο βασίζεται στο συνεργατικό μοντέλο μάθησης Jigsaw II και ενσωματώνει στοιχεία του μοντέλου «Κυριαρχία στη Μάθηση». Το τεχνολογικά υποστηριζόμενο περιβάλλον δομήθηκε με τη βοήθεια του εργαλείου Lams. Στο εργαλείο αυτό ενσωματώθηκαν πόροι από το διαδίκτυο, οι οποίοι υποστηρίζουν τις δραστηριότητες και οδηγούν στην ουσιαστική κατανόηση του μαθησιακού αντικειμένου.

The Multi-Agent-Based programming, modeling and simulation environment of NetLogo (Wilensky, 1999) has been used extensively during the last fifteen years for educational – among other – purposes. The learning subject, upon interacting with the User’s Interface of NetLogo, can easily study properties of the simulated natural systems, as well as observe the latter’s response, when altering their parameters. In this research, NetLogo was used under the perspective that the learning subject (student or prospective teacher) interacts with the model in a deeper way, obtaining the “role” of an “agent”. This is not achieved by obliging the learner to program (write NetLogo code) but by interviewing them, together with “applying” the choices that he/she makes on the model. The scheme was carried out, as part of a broader research, with interviews, and web-page-like interface menu selections, in a sample of 17 University students in Athens (prospective Primary School teachers) and the results were judged as encouraging. At a further stage, the computers were set as a network, where all the agents performed together. In this way the learners could watch onscreen the overall outcome of their choices and actions on the modeled ecosystem. This seems to open a new – small – area of research in NetLogo educational applications.

Επειδή η γνώση του άμεσου φυσικού και πολιτισμικού περιβάλλοντος με σημείο αναφοράς τον άνθρωπο συμβάλλει στην κατανόηση της ιστορικής, κοινωνικής, οικονομικής συγκρότησης της κοινωνίας στην οποία ζει κανείς, αλλά και του ευρύτερου κόσμου μέσα από συγκρίσεις, η παρούσα διδακτική πρόταση, διαπνεόμενη από τις αρχές της διερευνητικής μάθησης, εμπλέκει τους διδασκόμενους σε διαδικασίες αυθεντικής επιστημονικής έρευνας, για να γνωρίσουν τον τόπο τους. Ακολούθως, οι μαθητές συμπαράγουν κείμενα για συγκεκριμένες επικοινωνιακές περιστάσεις, στα οποία αξιοποιούν εμπειρίες, βιώματα, επεξεργασμένο υλικό από την αναζήτησή τους στο διαδίκτυο, αλλά και στοιχεία περιγραφικού, αφηγηματικού, επιχειρηματικού λόγου και πολυτροπικότητας, οικοδομώντας τη γνώση. Οι Τ.Π.Ε. αξιοποιούνται, ως εργαλείο γνώσης, έρευνας, συνεργατικής μάθησης και δημιουργικής γραφής. Η εκπαιδευτικός-ερευνήτρια κατά την υλοποίηση του σεναρίου διεξάγει έρευνα μέσω παρατήρησης και συνέντευξης για την ανταπόκριση των μαθητών στις απαιτήσεις μιας έρευνας και μάλιστα στη φάση της αναζήτησης και επιλογής διαδικτυακού υλικού.

Η παρούσα εισήγηση αφορά στη διδακτική των φυσικών επιστημών και πιο συγκεκριμένα της γεωγραφίας με τη χρήση Τ.Π.Ε στο δημοτικό σχολείο, με στόχο να αλλάξει τον παραδοσιακό τρόπο προσέγγισης και διδασκαλίας. Αρχικά μελετώνται και παρουσιάζονται οι καταγεγραμμένες γνωστικές δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι μαθητές της Στ΄τάξης του δημοτικού σχολείου στο να αντιληφθούν το σχήμα της Γης, καθώς και την εναλλαγή των εποχών και ημέρας/νύχτας. Ακολουθεί η περιγραφή του διδακτικού σεναρίου που έχει στηριχθεί εξολοκλήρου στις δυνατότητες που προσφέρουν οι νέες τεχνολογίες και ειδικότερα το ελεύθερο και ανοιχτού κώδικα λογισμικό, DRUPAL. Σκοπός της πρότασής μας είναι η αναδόμηση των εναλλακτικών ιδεών που έχουν για το θέμα αυτό οι μαθητές και η υιοθέτηση της επιστημονικής γνώσης μέσα από την ομαδοσυνεργατική μέθοδο με παιγνιώδη και διασκεδαστικό τρόπο βασιζόμενοι στο μοντέλο της Εγκαθιδρυμένης Νόησης, που έχει ως στόχο την επίλυση προβλημάτων μέσα στο κοινωνικοπολιτιστικό πλαίσιο.

Στην εργασία αυτή παρουσιάζονται διδακτικές προτάσεις για τη διδασκαλία του μαθήματος της Γεωγραφίας στο Γυμνάσιο, στις οποίες περιλαμβάνεται ποικιλία εκπαιδευτικών μέσων και τεχνικών, όπως βιωματικές δράσεις, χρήση GPS, μελέτη δορυφορικών εικόνων και διαδραστικών χαρτών, παρακολούθηση εκπαιδευτικών βίντεο, αναζήτηση πληροφοριών στο διαδίκτυο καθώς και χρήση εκπαιδευτικού λογισμικού. Οι παρεμβάσεις αυτές προέκυψαν από συνεργασία εκπαιδευτικών και υλοποιήθηκαν σε δύο σχολεία της χώρας τα τελευταία πέντε χρόνια. Στηρίζονται στην εποικοδομητική διδασκαλία του μαθήματος, όπου αξιοποιούνται οι εμπειρίες των μαθητών, εφαρμόζονται οι αρχές της συνεργατικής μάθησης και γίνεται προσπάθεια διασύνδεσης της γνώσης με προβλήματα της καθημερινής ζωής μέσω πρακτικών που προάγουν την ενεργητική μάθηση και αξιοποιούν την αυτενέργεια και την ανακάλυψη. Οι προσεγγίσεις αυτές κάνουν το μάθημα ενδιαφέρον, ανταποκρίνονται στις ανάγκες και τα ιδιαίτερα ενδιαφέροντα όλων των μαθητών και συμβάλλουν στη βελτίωση των επιδόσεων στο μάθημα της Γεωγραφίας.

Στην εισήγηση αυτή περιγράφεται ένα διδαστκικό σενάριο που σχεδιάστηκε ξαι υλοποιήθηκε στην Δ’ τάξη το Δημοτικού Σχολείου. Το σενάριο αφορά τη διδακτική προσέγγιση ενός ποιήματος του Οδ. Ελύτη, το οποίο περιλαμβάνεται στα διδασκόμενα κείμενα του σχολικού βιβλίου. Μέσα από μία διακλαδική και διεπιστημονική προσέγγιση (γλωσσική, αισθητική, τεχνολογική) τα παιδιά εργάζονται σε ομάδες, αυτενεργούν, κατανοούν το ποίημα, συλλέγουν πληροφορίες για το ποιητή και το έργο του και δημιουργούν δικά τους έργα. Κάνουν χρήση λογισμικών και προγραμμάτων (word, youtube, padlet, tagxedo) σε όλες τις φάσεις του σεναρίου. Τα έργα των παιδιών παρουσιάζονται στην εισήγηση.

Στην παρούσα εργασία θα παρουσιαστεί η ανάπτυξη προγραμματιστικών ικανοτήτων από παιδιά προσχολικής ηλικίας μέσω του περιβάλλοντος προγραμματισμού της Logo, το οποίο υποστηρίζεται από τα προγραμματιζόμενα παιχνίδια (Bee-Bot, Pro-Bot). Σκοπός της παρούσας έρευνας είναι η υλοποίηση ενός εκπαιδευτικού σεναρίου, το οποίο διευκολύνει και οργανώνει τη σκέψη και δράση των παιδιών για την οικοδόμηση προγραμματιστικών εννοιών με έμφαση στη χρήση της δομής επανάληψης. Οι τεχνικές που χρησιμοποιήθηκαν για τη συλλογή δεδομένων ήταν οι ατομικές ημιδομημένες συνεντεύξεις, η επιτόπια συμμετοχική παρατήρηση και η ηχογράφηση των δράσεων των παιδιών, οι οποίες ενσωματώθηκαν στην υλοποίηση αναπτυξιακά κατάλληλων δραστηριοτήτων, προκειμένου να εκτιμηθούν και να αξιοποιηθούν οι πρότερες γνώσεις τους αλλά και η τελική αποτίμηση των γνώσεων που αναπτύχθηκαν. Σύμφωνα με τα συμπεράσματα, τα παιδιά χρησιμοποιούν λειτουργικά τις εντολές των προγραμματιζόμενων παιχνιδιών για τη σύνταξη προγράμματος αναπτύσσοντας διαφορετικές στρατηγικές προγραμματισμού και ενσωματώνουν με λειτουργικό τρόπο τη δομή επανάληψης.

Η παρούσα αποτελεί μία βιβλιογραφική επισκόπηση που εξετάζει την εξέλιξη και τις τάσεις στο ερευνητικό πεδίο των Τεχνολογιών της Πληροφορίας και των Επικοινωνιών (ΤΠΕ) στην εκπαίδευση στην Ελλάδα. Στόχος είναι η διερεύνηση των μεθοδολογικών και θεματικών χαρακτηριστικών, δημογραφικών στοιχείων και δεδομένων κοινωνικής αλληλεπίδρασης, χαρακτηριστικών που προκύπτουν από τις εισηγήσεις των συνεδρίων της Ελληνικής Επιστημονικής Ένωσης Τεχνολογιών Πληροφορίας & Επικοινωνιών στην Εκπαίδευση τα οποία διοργανώθηκαν την τελευταία δεκαετία. Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι η ερευνητική κοινότητα στην Ελλάδα θεωρεί ότι το πεδίο της εκπαιδευτικής τεχνολογίας έχει ωριμάσει αρκετά, ώστε να ασχολείται κυρίως με την ενσωμάτωση νέων τεχνολογικών μέσων αντί της βασικής ή ακόμη της εφαρμοσμένης τεχνολογικής έρευνας. Το γεγονός αυτό δεν φαίνεται όμως να αποτελεί κυρίαρχο στοιχείο για την αποτελεσματική παιδαγωγική αξιοποίηση των ΤΠΕ. Η μετασχηματιστική αξία της εκπαιδευτικής τεχνολογίας απαιτεί ανατρεπτικές καινοτομίες που αμφισβητούν τα παραδοσιακά διδακτικά μοντέλα στην ψηφιακή εποχή.

Η εργασία αποτελεί μία διεθνή κριτική βιβλιογραφική επισκόπηση πενήντα (50) εμπειρικών μελετών που αξιοποιούν το διαδραστικό πίνακα στη διδακτική πράξη. Μελετώνται τα τεχνολογικά χαρακτηριστικά, οι διδακτικές τεχνικές και τα μαθησιακά αποτελέσματα που προκύπτουν από την εφαρμογή του πίνακα. Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι το στοιχείο της αφής είναι αυτό που διαφοροποιεί τον διαδραστικό πίνακα από άλλες τεχνολογίες και βελτιώνει τα μαθησιακά αποτελέσματα. Αξιοσημείωτο στοιχείο αποτελεί το γεγονός ότι ο διαδραστικός πίνακας αποτελεί κίνητρο για την εφαρμογή διαφορετικών θεωριών μάθησης και διδακτικών τεχνικών.

Η Α.ΣΠΑΙ.ΤΕ αποτελεί το μοναδικό τριτοβάθμιο εκπαιδευτικό ίδρυμα το οποίο διαθέτει 10 παραρτήματα σε όλη την χώρα. Η εκπαίδευση από απόσταση έρχεται να συμβάλλει στην κάλυψη των γεωγραφικών και των χρονικών περιορισμών μεταξύ των παραρτημάτων. Για την αντιμετώπιση των περιορισμών η ανάπτυξη της τεχνολογίας προσφέρει τα κατάλληλα εργαλεία και πολλοί εκπαιδευτικοί οργανισμοί (κυρίως της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης) εφαρμόζουν συστήματα και μεθοδολογίες εκπαίδευσης από απόσταση. Τα Εργαστήρια Εκπαιδευτικής Τεχνολογίας της Ανώτατης Σχολής Παιδαγωγικής & Τεχνολογικής Εκπαίδευσης (Α.Σ.ΠΑΙ.Τ.Ε) στην Πάτρα και στο Ηράκλειο Κρήτης υποστηρίζουν τις σύγχρονες εκπαιδευτικές πρακτικές, όπως την Τηλεκπαίδευση (μέσω Διαδικτύου και μέσω κατάλληλου εξοπλισμού). Σε αυτήν την εργασία παρουσιάζεται μια μελέτη περίπτωσης με αξιοποίηση της ψηφιακής πλατφόρμας FlashMeeting για την εξ αποστάσεως εκπαίδευση φοιτητών της ΑΣΠΑΙΤΕ στο πλαίσιο του μαθήματος «Εκπαιδευτική Τεχνολογία - Πολυμέσα» του Ετήσιου Προγράμματος Παιδαγωγικής Κατάρτισης μεταξύ των Παρατημάτων Πάτρας και Ηρακλείου Κρήτης. Ειδικότερα, παρουσιάζονται τα πρώτα αποτελέσματα της αξιολόγησης της αποτελεσματικότητας της πλατφόρμας τηλεδιασκέψεων FlashMeeting, με εργαλείο λήψης δεδομένων τη συνέντευξη. Από την έρευνα προέκυψε, ότι η χρήση της ψηφιακής πλατφόρμας στο πλαίσιο της εξ αποστάσεως εκπαίδευση των σπουδαστών της ΑΣΠΑΙΤΕ συνέβαλε σε σημαντικό βαθμό στην υλοποίηση των στόχων του μαθήματος.

σχολείου, στη δημιουργία κειμένου σε συγκεκριμένο γνωστικό αντικείμενο, μετά από μια πρωτότυπη εκπαιδευτική παρέμβαση, στην οποία «συμμετείχε» και ένα ρομπότ. Η εργασία βασίζεται σε έρευνες σχετικά με τα Ρομπότ Κοινωνικής Αρωγής (Socially Assistive Robots) και μελετά την επίδραση ενός ρομπότ στην κοινωνική διάσταση της τάξης και τις συνέπειες στην προσπάθεια και επιμέλεια των μαθητών. Στο ρομπότ δόθηκε κατάλληλη μορφή και λειτουργίες, ώστε να εντάσσεται στην ενότητα του μαθήματος. Η ίδια διδακτική ενότητα πραγματοποιήθηκε σε τέσσερα τμήματα, με διαφορετικό βαθμό συμμετοχής του ρομπότ. Σε όλα τα τμήματα ζητήθηκε η ανάπτυξη γραπτού κειμένου, σχετικού με την ενότητα. Τα γραπτά των μαθητών εξετάστηκαν ως προς την ορθογραφία, το περιεχόμενο, την έκφραση και τη μορφή. Σύμφωνα με την παρατήρηση και τις απόψεις των μαθητών, η αλληλεπίδραση με το ρομπότ επηρεάζει τη διάθεση και την προσπάθειά τους, ενώ ενδιαφέρον εύρημα θεωρείται η συσχέτιση και με την ποιότητα των γραπτών, που δημιούργησαν οι μαθητές.

Στο πλαίσιο της αξιοποίησης των ΤΠΕ στην εκπαίδευση, ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η διερεύνηση του κατά πόσο επιτυχημένα οι εκπαιδευτικοί ενσωματώνουν την Εκπαιδευτική Ρομποτική στην πραγματική καθημερινή διδασκαλία και με τι στόχους. Αυτό συνδέεται άμεσα με την κατάρτισή τους στην Ε.Ρ., που οδηγεί στην αναζήτηση μιας επιτυχημένης προσέγγισης στην διδακτική της Εκπαιδευτικής Ρομποτικής σαν προπτυχιακό μάθημα αλλά και σαν σεμινάριο επιμόρφωσης εκπαιδευτικών. Η εργασία αυτή παρουσιάζει τη μεθοδολογία προσέγγισης και εντάσσεται σε μια γενικότερη μελέτη που έχει στόχο να διερευνήσει το σχεδιασμό κατάλληλης μεθόδου προετοιμασίας των μελλοντικών εκπαιδευτικών πρωτοβάθμιας στην Ε.Ρ. για την αξιοποίησή της, τόσο ως μαθησιακό εργαλείο όσο και ως μαθησιακό αντικείμενο. Η μεθοδολογία και υλοποίηση της έρευνας για το σχεδιασμό κατάλληλου προπτυχιακού μαθήματος Ε.Ρ. σε Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης, βασίστηκε στην πολλαπλή υλοποίηση του μαθήματος, με σταδιακό μετασχηματισμό της μορφής του μεταξύ δύο ακραίων καταστάσεων. Η μεθοδολογία αυτή επέτρεψε τη διερεύνηση και καταγραφή των θεμάτων που εγείρονται και αφορούν τις γνώσεις, δεξιότητες και στάσεις των φοιτητών, ώστε σε επόμενο βήμα να γίνει ο τελικός σχεδιασμός του μαθήματος βασισμένος σε αυτά.

Η υπολογιστική σκέψη (ΥΣ) είναι μια δεξιότητα κριτικής σκέψης και προσελκύει ολοένα και περισσότερο το ενδιαφέρον ερευνητών και εκπαιδευτικών. Ένα εργαλείο για την ανάπτυξη ΥΣ είναι η εκπαιδευτική ρομποτική (ΕΡ), η οποία είναι μια διασκεδαστική και ενδιαφέρουσα εκπαιδευτική δραστηριότητα που ενθαρρύνει τους μαθητές να συνεργαστούν, να εμβαθύνουν σε ένα πρόβλημα και να αποκτήσουν γνώσεις, κριτική σκέψη και εξοικείωση με τις βασικές δομές προγραμματισμού. Οι μέχρι τώρα έρευνες δείχνουν ότι υπάρχει έλλειψη ενός διδακτικού μοντέλου, το οποίο θα υποστηρίζει την ανάπτυξη δεξιοτήτων ΥΣ. Η έρευνά μας εστιάζει στην διερεύνηση ενός μοντέλου για την ανάπτυξη δεξιοτήτων ΥΣ μέσα από δραστηριότητες ΕΡ. Υλοποιήθηκε σε μαθητές Γυμνασίου και Επαγγελματικού Λυκείου και τα αποτελέσματα έδειξαν ότι μετά τις προπονήσεις υπάρχει μικρή βελτίωση των δεξιοτήτων ΥΣ των μαθητών.

Στην παρούσα εργασία, παρουσιάζεται μια έρευνα δράσης με σκοπό τη δημιουργία θετικής άποψης των μαθητών της Α΄ τάξης δημοτικού σχολείου του Νομού Αχαΐας για τη γεωμετρία. Στα στάδια της έρευνας δράσης ακολουθήθηκε η διαδικασία της εφαρμογής του διαδραστικού υλικού – λογισμικού με σκοπό τη διδασκαλία των γεωμετρικών σχημάτων με τη χρήση των ΤΠΕ. Η διδασκαλία πραγματοποιήθηκε σύμφωνα με τις προβλεπόμενες από το Αναλυτικό Πρόγραμμα Σπουδών διδακτικές ώρες και περιεχόμενο έχοντας ως κύριο στοιχείο τη χρήση εφαρμογών που σχεδιάστηκαν ειδικά για τη θεματική ενότητα της Γεωμετρίας: Επίπεδα σχήματα και στερεά σώματα. Στόχος της συγκεκριμένης ενότητας ήταν να εξασκηθούν οι μαθητές στην αναγνώριση, ονομασία, ταξινόμηση σχημάτων και τη διάκριση στερεών, όπως επίσης και η ενεργός συμμετοχή όλων των μαθητών μέσα στην τάξη με το εν λόγω λογισμικό να παίζει το ρόλο διαμεσολαβητή μεταξύ των μαθητών και των εννοιών. Αναδείχθηκε η υπεροχή του ομαδοσυνεργατικού εποικοδομητικού μοντέλου ως διδακτική προσέγγιση, στηριζόμενο στις ΤΠΕ (Σκόδρας κ.ά., 2011), έναντι των παραδοσιακών μεθόδων διδασκαλίας.

Είναι πλέον γεγονός ότι τεχνολογία και εκπαίδευση έχουν αρχίσει να συμπορεύονται. Οι εξελίξεις της φορητής τεχνολογίας επηρεάζουν και εμπλουτίζουν τη διαδικασία της εκπαίδευσης, κάτι που συμβαίνει με τις νέες έξυπνες φορητές συσκευές, όπως οι ταμπλέτες, οι οποίες αποτελούν μια ακόμη προηγμένη τεχνολογία, η οποία τίθεται στην υπηρεσία της εκπαίδευσης. Οι ταμπλέτες θεωρούνται ιδανικές για χρήση στην προσχολική εκπαίδευση, διότι επιτρέπουν στα παιδιά να πραγματοποιήσουν τη σύνδεση μεταξύ της εκπαίδευσης και της τεχνολογίας μ’ ένα διασκεδαστικό και συνάμα εποικοδομητικό τρόπο. Τα τελευταία χρόνια, έχει ξεκινήσει μια μεγάλη συζήτηση σχετικά με τις δυνατότητες της χρήσης των ταμπλετών στις εκπαιδευτικές δραστηριότητες των μικρών παιδιών. Όμως, τι πραγματικά γνωρίζουμε για τις ταμπλέτες και το ρόλο τους στην εκπαίδευση; Στην παρούσα μελέτη θα επιχειρηθεί μια διεθνής βιβλιογραφική επισκόπηση διαφόρων ερευνών για τις ταμπλέτες, την εκπαιδευτική τους χρήση και τις πρωτοβουλίες εισαγωγής τους στις σχολικές μονάδες.

Σκοπός της μελέτης αυτής είναι να κατηγοριοποιήσει τις στάσεις νηπιαγωγών ως προς τη χρήση των υπολογιστών στο νηπιαγωγείο. Οι συμμετέχουσες νηπιαγωγοί στην έρευνα αυτή, που πραγματοποιήθηκε σε δύο φάσεις (2007, 2012), προέρχονται από δημόσια νηπιαγωγεία στην περιοχή της Αθήνας και της Κρήτης. Ένα ερωτηματολόγιο 5βάθμιας κλίμακας Likert με σαράντα εννέα ερωτήσεις που είχαν σχεδιαστεί για να αξιολογούν τις στάσεις των νηπιαγωγών ως προς τους υπολογιστές. Η παραγοντική ανάλυση στο δείγμα της πρώτης φάσης είχε ως αποτέλεσμα τα στοιχεία του ερωτηματολογίου να μειωθούν σε τριάντα. Στη συνέχεια, η ανάλυση διασποράς παρουσίασε τρεις τύπους νηπιαγωγών: τον ουδέτερο, τον σκεπτικιστή και τον αισιόδοξο. Τέλος, έγινε η σύγκριση μεταξύ των χαρακτηριστικών της πρώτης φάσης (μέγεθος δείγματος 383) και της δεύτερης φάσης (μέγεθος δείγματος 295) για να βρεθούν αν άλλαξαν οι παράγοντες κατά το διάστημα των πέντε τελευταίων ετών.

το πρόγραμμα Β επιπέδου και τις παροχές του σχετικά με την Τεχνολογική Παιδαγωγική Γνώση Περιεχομένου, καθώς και της ετοιμότητάς τους για τις εφαρμογές στην τάξη. Επισκοπήθηκαν με εδικά αναπτυγμένο ερωτηματολόγιο τύπου Likert οι απόψεις 59 επιμορφούμενων σε 7 ΚΣΕ, ενώ συμπληρωματικά δεδομένα σε βάθος λήφθηκαν με ημιδομημένες συνεντεύξεις από δείγμα 8 επιμορφούμενων. Στο μεγαλύτερο ποσοστό τους οι αντιλήψεις των επιμορφούμενων ήταν θετικές ως προς πτυχές του μοντέλου της Τεχνολογικής Παιδαγωγικής Γνώσης Περιεχομένου (ΤΠΓΠ) που παρέχονται από το πρόγραμμα επιμόρφωσης, ενώ ένα ποσοστό της τάξης του 17%-30% εκδήλωσε ικανοποιημένο σε μέτριο βαθμό. Ανάλογη εικόνα, με ορισμένες διαφοροποιήσεις, εμφανίζεται και ως προς τις απόψεις τους για τις δεξιότητες που κατέχουν, οι οποίες σχετίζονται με την ενσωμάτωση των ΤΠΕ στη διδασκαλία τους. Εκτιμούμε ότι, στο πλαίσιο των περιορισμών της έρευνας, τα αποτελέσματα αυτά δείχνουν ότι η δομή και η υλοποίηση της επιμόρφωσης Β’ Επιπέδου για τον κλάδο ΠΕ04 προωθεί την ανάπτυξη των γνώσεων και δεξιοτήτων των εκπαιδευτικών και ότι υπάρχουν περιθώρια βελτίωσής της.

Βασικός σκοπός της παρούσας έρευνας ήταν να διερευνηθούν και να τεθούν υπό σύγκριση οι στάσεις των πρωτοετών και των τεταρτοετών φοιτητών του Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας απέναντι στις Τεχνολογίες της Πληροφορίας και των Επικοινωνιών (ΤΠΕ) στην εκπαίδευση. Επιπλέον, διερευνήθηκε η ενδεχόμενη ύπαρξη συσχετίσεων ανάμεσα στις μεταβλητές των στάσεων. Το ερευνητικό σχέδιο που υιοθετήθηκε έχει τα χαρακτηριστικά ενός συγκριτικού σχεδίου μελέτης επισκόπησης και για τη συλλογή των δεδομένων αναπτύχθηκε ερωτηματολόγιο που αφορούσε τις στάσεις απέναντι στις ΤΠΕ στην εκπαίδευση. Τα αποτελέσματα της στατιστικής ανάλυσης έδειξαν ότι οι πρωτοετείς φοιτητές του εν λόγω ερευνητικού δείγματος έχουν περισσότερο θετική στάση σε σχέση με τους τεταρτοετείς απέναντι στον υπολογιστή ως διδακτικό εργαλείο. Ακόμα, οι πρωτοετείς αναγνωρίζουν σε μεγαλύτερο βαθμό την αναγκαιότητα συστηματικής χρήσης των ΤΠΕ στη σύγχρονη εκπαίδευση και είναι περισσότερο πρόθυμοι να εντάξουν τον υπολογιστή στις μελλοντικές τους διδασκαλίες.

Στην εργασία αυτή παρουσιάζονται και αναλύονται ερευνητικά δεδομένα ερωτηματολογίου, γύρω από τον τρόπο που οι εκπαιδευτικοί κάνουν χρήση τεχνολογικών μέσων (ΤΠΕ) στην τάξη. Στόχος του ερωτηματολογίου ήταν να διερευνηθεί ο τρόπος χρήσης των τεχνολογικών μέσων στην τάξη, το είδος των τεχνολογικών μέσων που χρησιμοποιούνται καθώς και οι γενικότερες στάσεις και αντιλήψεις των εκπαιδευτικών από την ενσωμάτωση ΤΠΕ στην διδακτική τους καθημερινότητα. Τέλος, η σχέση χρήσης τεχνολογικών μέσων και η αίσθηση αυτεπάρκειας των εκπαιδευτικών. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα οι εκπαιδευτικοί είναι λιγότερο εξοικοιωμένοι με μέσα του Παγκόσμιου Ιστού 2.0, αν και κάνουν ευρύτερη χρήση του Διαδικτύου και διαδικτυακών εφαρμογών. Επίσης, θεωρούν ότι η χρήση από μέρους τους τεχνολογικών μέσων στην εκπαιδευτική διαδικασία προσφέρει μια σειρά από οφέλη τόσο για τους/τις ίδιους όσο και για τους μαθητές/τριες τους. Με βάση τα στοιχεία της παρούσας έρευνας μπορούμε να βγάλουμε χρήσιμα συμπεράσματα για θέματα επιμόρφωσης εκπαιδευτικών και ενσωμάτωσης των τεχνολογιών στην καθημερινή εκπαιδευτική πράξη.

Η εκπαίδευση των σύγχρονων Ελλήνων φιλολόγων, μέσα από τις επίσημες προδιαγραφές των ισχυόντων Προγραμμάτων Σπουδών, προσανατολίζεται στην προετοιμασία φοιτητών/τριών για διδασκαλία στο λεγόμενο ψηφιακό σχολείο. Σ΄ ένα τέτοιο σχολείο οι Τεχνολογίες της Πληροφορίας και των Επικοινωνιών θα κατέχουν εξέχουσα θέση και θα αποτελούν τον «ευφυή» βοηθό του εκπαιδευτικού στη διδακτική πρακτική του. Η παρούσα δημοσίευση, λαμβάνοντας υπόψη το παραπάνω πλαίσιο, παρουσιάζει τις απόψεις των υποψηφίων εκπαιδευτικών των Τμημάτων Φιλολογίας, Ιστορίας-Αρχαιολογίας και Φιλοσοφίας-Παιδαγωγικής της Φιλοσοφικής Σχολής του Α.Π.Θ., μέσα από την ποιοτική ανάλυση του περιεχομένου των συνεντεύξεων, αναφορικά με τα προγράμματα Η/Υ που αξιοποιούν σε διαφορετικά περιβάλλοντα μάθησης, το επίπεδο κατοχής γνώσεων ψηφιακού γραμματισμού τους, καθώς, επίσης, και τους φορείς από τους οποίους οι φοιτητές/τριες απέκτησαν αυτές τις γνώσεις. Τα δεδομένα της έρευνας δίνουν στοιχεία για το προφίλ του ψηφιακά εγγράμματου υποψηφίου Έλληνα φιλολόγου, το οποίο διαμορφώνεται βάσει των προγραμμάτων Η/Υ που αξιοποιεί, κυρίως, σε έξω-ακαδημαϊκά περιβάλλοντα μάθησης, και της εξοικείωσής του με τις ΤΠΕ.

Η συγκεκριμένη έρευνα εστιάζει στις απόψεις των υποψήφιων βρεφονηπιοκόμων σχετικά με τη χρήση και την αξιοποίηση των υπολογιστών στην εκπαίδευση παιδιών προσχολικής ηλικίας. Αρχικά, πραγματοποιείται σύντομη ανασκόπηση σχετικών ερευνητικών εγχειρημάτων και μέσα στο πλαίσιο που διαμορφώνουν με την παρούσα προσέγγιση, επιχειρείται η αποτύπωση των απόψεων των υποψήφιων βρεφονηπιοκόμων πριν την παρακολούθηση σχετικού εργαστηριακού μαθήματος και συγκρίνεται με την διαμόρφωση των απόψεών τους μετά την παρακολούθησή του. Κατά τη διάρκεια του εργαστηριακού μαθήματος οι φοιτήτριες/τες έρχονται σε επαφή και αλληλεπιδρούν με παιδιά προσχολικής ηλικίας τα οποία απασχολούνται με υπολογιστή, ώστε να αποκομίσουν και βιωματική εμπειρία. Οι απόψεις τους αρχικά καταγράφονται επιφυλακτικά θετικές, ενώ φαίνονται ανεξάρτητες από το βαθμό εξοικείωσης τους με τη χρήση η/υ. Μετά τη σχετική επιμόρφωση και την εμπειρία με τα παιδιά, οι απόψεις τους διαμορφώνονται θετικά ενισχυμένες. Το αποτέλεσμα οδηγεί στο συμπέρασμα ότι η σχετική επιμόρφωση βοηθάει στη διαμόρφωση θετικής στάσης, ειδικά όταν περιέχει και εμπειρία από πρακτική εφαρμογή.

Η παρούσα έρευνα εξέτασε την επίδραση τoυ ηλεκτρονικού υπολογιστή στο επίπεδο συνεργασίας δυάδων, στις ατομικές συνεργατικές δεξιότητες των μαθητών και στις επιδόσεις τους σε ένα μάθημα Ιστορίας Γ’ τάξης δημοτικού σχολείου, λαμβάνοντας υπόψη τις στάσεις τους στη συνεργατική μάθηση. Οι συμμετέχοντες διαχωρίστηκαν σε ομάδα ελέγχου και πειραματική ομάδα. Το ίδιο μαθησιακό υλικό χρησιμοποιήθηκε και από τις δύο ομάδες με τη διαφορά ότι η πειραματική ομάδα χρησιμοποίησε το υλικό μέσω της χρήσης ενός ηλεκτρονικού υπολογιστή. Τα αποτελέσματα της έρευνας καταδεικνύουν τη θετική επίδραση του υπολογιστή στη συνεργασία και μαθησιακές επιδόσεις των μαθητών/τριών αφού η πειραματική ομάδα είχε καλύτερα αποτελέσματα από την ομάδα ελέγχου.

Αρκετές μελέτες της δημιουργικής σκέψης τις τελευταίες δεκαετίες εστιάζουν στην ανάπτυξή της μέσα από ομαδοσυνεργατικές δράσεις που αξιοποιούν τεχνικές δημιουργικότητας. Η συνεργατική μάθηση ως εκπαιδευτική μεθοδολογία παρέχει κατάλληλες συνθήκες για την εφαρμογή τέτοιων δράσεων στην εκπαίδευση. Επιπλέον τόσο η δημιουργική σκέψη όσο και η ομαδοσυνεργατική μάθηση διευκολύνονται και ενισχύονται από την αξιοποίηση κατάλληλων Τεχνολογιών της Πληροφορίας και των Επικοινωνιών (ΤΠΕ). Προκύπτει έτσι η ανάγκη για μελέτη της δυνατότητας εφαρμογής τεχνικών δημιουργικότητας σε περιπτώσεις συνεργατικής μάθησης υποστηριζόμενης από ΗΥ (Computer Supported Collaborative Learning – CSCL). Η έρευνα μπορεί να αφορά σε υπάρχουσες και νέες τεχνικές, ειδικά σχεδιασμένες για την περίπτωση της CSCL, και να εξετάζει κατά πόσο επιδρούν στην διαδικασία και το αποτέλεσμα της CSCL. Για τον σκοπό αυτό, στην παρούσα εργασία παρουσιάζεται η μελέτη δύο ομάδων φοιτητριών που σχεδιάζουν ιστορίες με διακλαδώσεις υλοποιώντας ένα σενάριο CSCL. Η ομάδα Α’ είναι εφοδιασμένη με τεχνικές δημιουργικότητας σε αντίθεση με την ομάδα Β’. Οι ομάδες συνεργάζονται αποκλειστικά μέσα από ηλεκτρονικό περιβάλλον. Οι δύο ομάδες συγκρίνονται τόσο ως προς τον τρόπο συνεργασίας όσο και ως προς το τελικό προϊόν. Από την ανάλυση των ερευνητικών δεδομένων προκύπτει πως η χρήση ομαδικών τεχνικών δημιουργικότητας επιδρά θετικά στην παραγωγή και επεξεργασία πολλαπλών εναλλακτικών λύσεων ενισχύοντας τη δημιουργικότητα των ομάδων. Επίσης, με κατάλληλη επιλογή των μελών οι τεχνικές επιδρούν θετικά και στην συνεργασία των ομάδων.

Η επίδραση των μη γνωστικού τύπου χαρακτηριστικών των φοιτητών στη μάθηση σε τεχνολογικά διαμεσολαβούμενες δραστηριότητες αποτελεί ένα ζήτημα που δεν έχει μελετηθεί επαρκώς. Ο στόχος της έρευνας είναι να διερευνηθεί η σχέση ανάμεσα στα χαρακτηριστικά προσωπικότητας των φοιτητών (με τη χρήση του Big Five τεστ προσωπικότητας) και τη μαθησιακή τους επίδοση στο πλαίσιο μιας οργανωμένης δραστηριότητας με τη χρήση wiki. 84 φοιτητές πανεπιστημιακού τμήματος συμμετείχαν στην έρευνα χρησιμοποιώντας την τεχνολογία wiki για να μάθουν βασικά ζητήματα και εφαρμογές της μάθησης με χρήση φορητών συσκευών (mobile learning). Η ανάλυση των αποτελεσμάτων κατέδειξε αρνητική συσχέτιση μεταξύ της μαθησιακής βελτίωσης, όπως αυτή μετρήθηκε με ένα pre-post ερωτηματολόγιο, και της εξωστρέφειας των φοιτητών. Ένα άλλο χαρακτηριστικό της προσωπικότητας, η ευσυνειδησία, είχε θετική συσχέτιση με τον αριθμό ενεργειών των φοιτητών στο wiki.

Αυτή η μελέτη είναι αφιερωμένη στην ποιοτική ανάλυση των διαλόγων που διεξάγονται μεταξύ δασκάλου και μαθητών και μεταξύ των ομάδων των μαθητών κατά τη διάρκεια της συνεργατικής μάθησης με την υποστήριξη εργαλείων του συμμετοχικού ιστού Web 2.0, προκειμένου να διευκρινιστεί η φύση των κοινωνικών αλληλεπιδράσεων και η συμβολή της τεχνολογίας στην αύξηση των εν λόγω αλληλεπιδράσεων. Οι μαθητές που συμμετείχαν στην έρευνα ακολούθησαν τα βήματα ενός διδακτικού σεναρίου στο γνωστικό αντικείμενο των Αγγλικών, με σκοπό τη δημιουργία Weebly, χρησιμοποιώντας τη συνεργατική τεχνική Jigsaw σε συνδυασμό με τα εργαλεία Web 2.0. Οι κοινωνικές αλληλεπιδράσεις που σημειώθηκαν κατηγοριοποιήθηκαν ανάλογα με τη φύση τους. Τα αποτελέσματα της ανάλυσης δείχνουν ότι ο αριθμός των αλληλεπιδράσεων μεταξύ των μαθητών έχει αυξηθεί κατά τη διάρκεια της συνεργασίας τους σε ένα περιβάλλον υποστηριζόμενο από Web 2.0 εργαλεία.

Η εισαγωγή των ΤΠΕ στην προσχολική εκπαίδευση με το πρόγραμμα Παιδί και Πληροφορική του Διαθεματικού Ενιαίου Πλαισίου Προγραμμάτων Σπουδών (ΥΠ.Ε.Π.Θ.-Π.Ι., 2002) έθεσε κάτω από το φακό της παιδαγωγικής έρευνας τις απόψεις, θέσεις, στάσεις και πρακτικές, αλλά και την ετοιμότητα των νηπιαγωγών στην Ελλάδα να ανταποκριθούν αποτελεσματικά στην εισαγωγή και στις απαιτήσεις του νέου αυτού γνωστικού αντικειμένου στον χώρο της ελληνικής προσχολικής εκπαίδευσης. Στην εισήγηση αυτή παρουσιάζουμε τα κύρια ευρήματα ερευνών με νηπιαγωγούς στην Ελλάδα όσον αφορά τις δυνατότητες χρήσης του υπολογιστή στο νηπιαγωγείο, τις συνέπειες της χρήσης αυτής σε πτυχές της ανάπτυξης των παιδιών, τον ρόλο και το κύρος της νηπιαγωγού στη σχολική ομάδα, την αντισταθμιστική λειτουργία των ΤΠΕ, την καταλληλότητα της προσχολικής ηλικίας για την επαφή με αυτές.

Η παρούσα εισήγηση εστιάζει στην ανάδειξη ταξικών διαφοροποιήσεων στη χρήση του Η/Υ και του διαδικτύου παιδιών της έκτης τάξης δημοτικού σχολείου. Αντλώντας από το έργο των Μπουρντιέ και Μπερνστάιν υποστηρίζεται ότι τα παιδιά αναπτύσσουν διαφοροποιημένη σχέση με τη χρήση των συγκεκριμένων μέσων και ότι στη σχέση αυτή επιδρά η κοινωνική καταγωγή των γονέων. Τα δεδομένα προκύπτουν από συνεντεύξεις με γονείς μεσαίων και λαϊκών στρωμάτων που πραγματοποιήθηκαν την περίοδο 2008- 2009 Διαπιστώνεται ότι οι γονείς εκφράζουν διαφορετικές αντιλήψεις και υιοθετούν διαφορετικές πρακτικές σε σχέση με τη χρήση του Η/Υ και του διαδικτύου, οι οποίες σχετίζονται με το μορφωτικό τους κεφάλαιο.. Η συμβολή του άρθρου έγκειται στην ανάδειξη του ταξικού χαρακτήρα των πρακτικών που σχετίζονται με τη χρήση και την εξοικείωση των παιδιών με μέσα όπως ο Η/Υ και το διαδίκτυο, γεγονός που θα έπρεπε να λαμβάνεται υπόψη στο σχεδιασμό εκπαιδευτικών παρεμβάσεων.

Στην παρούσα εργασία παρουσιάζεται διδακτική παρέμβαση που είχε στόχο την εμπλοκή παιδιών νηπιαγωγείου στην προσπάθεια αντιμετώπισης της ενδοσχολικής βίας, μέσα από την αξιοποίηση των προσεγγίσεων της Ορατής Σκέψης (Visible Thinking) και της Ψηφιακής Αφήγησης (Digital Storytelling). Τα ερευνητικά εργαλεία που χρησιμοποιήθηκαν ήταν η παρατήρηση, η βιντεοσκόπηση και η ημιδομημένη συνέντευξη. Τα παιδιά αξιοποίησαν δυο ρουτίνες σκέψης για να δημιουργήσουν μια ψηφιακή ιστορία με το λογισμικό ComicLab. Με βάση τα αποτελέσματα προκύπτει πως η συνδυαστική αξιοποίηση των δυο προσεγγίσεων συνέβαλε στην καλύτερη κατανόηση του θέματος της σχολικής βίας και στη διαμόρφωση θετικών στάσεων. Παράλληλα, η χρήση της τεχνολογίας ενίσχυσε την οπτικοποίηση της σκέψης των παιδιών. Τέλος, η διαδικασία δημιουργίας της ψηφιακής ιστορίας λειτούργησε ως μια σημαντική ευκαιρία μάθησης που είχε μεγάλο ενδιαφέρον για τα παιδιά, τα οποία αναπλαισίωσαν τις γνώσεις τους μέσα από δραστηριότητες που είχαν νόημα για αυτά.

Η παρούσα έρευνα πραγματοποιήθηκε σε μία ιδιαίτερη χρονική στιγμή μίας ισχυρότατης ύφεσης της Ελληνικής οικονομίας για μεγάλο χρονικό διάστημα. Με την εργασιακή ανασφάλεια ολοένα να αυξάνεται, τον ελεύθερο χρόνο να υποβαθμίζεται και τη Δια Βίου Εκπαίδευση να μεταβάλλεται εστιάζοντας κυρίως στην κατάρτιση, η έρευνα μελετά εκπαιδευόμενους που συμμετείχαν στην Εύβοια σε εκπαιδευτικά προγράμματα ενηλίκων γενικού πληθυσμού για τον «ψηφιακό εγγραμματισμό» τους στις Τεχνολογίες Πληροφορίας και Επικοινωνιών (Τ.Π.Ε) σε σχέση με: τις μεταβολές που έχει επιφέρει η οικονομική κρίση στη πρόσβασή τους στις Τ.Π.Ε, τον τρόπο που αξιοποιούν τον ελεύθερο τους χρόνο μέσα από την ενασχόληση τους με τις Τ.Π.Ε, τους λόγους που συμμετέχουν σε προγράμματα Δια Βίου Μάθησης για τις Τ.Π.Ε, τις στρατηγικές που υιοθετούν για την απόκτηση νέων γνώσεων στις Τ.ΠΕ και την αντιμετώπιση των φραγμών που συναντούν.

Στην παρούσα εργασία εξετάζεται η επίδραση των προϊόντων των ΤΠΕ στη Γενική και Ειδική (Ενιαία) Εκπαίδευση υπό το πρίσμα της Συστημικής Προσέγγισης της σχολικής και κατ’ επέκταση της κοινωνικής γνώσης. Συνδετικό κρίκο μεταξύ αυτών αποτελούν οι ΤΠΕ, που από την μία πλαισιώνουν τον εκπαιδευτικό χώρο ως κοινωνικο-οικονομικά παράγωγα (άτυπα) και από την άλλη, παράλληλα, επιδρούν στο επίσημο αναλυτικό πρόγραμμα ως μέρος αυτού. Σε δεύτερο επίπεδο, επιχειρείται η αποσαφήνιση του όρου e-book και παρουσιάζονται συνοπτικά τα χαρακτηριστικά του μοντέλου της Ηλεκτρονικής Μάθησης ως βασική συνιστώσα των σύγχρονων εικονικών περιβαλλόντων μάθησης και διδασκαλίας. Επιπροσθέτως, παρουσιάζονται τα οφέλη που προκύπτουν κατά την αξιοποίηση των ΤΠΕ υπό μία Ενιαία εκπαιδευτική πολιτική. Μέσω της αξιοποίησης των συστημικών αρχών, προσαρμοσμένων στον κώδικα Ενιαίας Αγωγής επιχειρείται: α) να καταστεί σαφής η σύνδεση των κοινωνικών αλλαγών με τις εκάστοτε εξελίξεις στην εκπαιδευτική πραγματικότητα, ως συγκοινωνούντα δοχεία, β) να αναγνωριστούν οι δυνατότητες αξιοποίησης των ΤΠΕ ως συνδετικού χαρακτήρα για την Γενική και Ειδική (Ενιαία) Αγωγή και Εκπαίδευση, γ) να παρουσιαστούν τα οφέλη αξιοποίησης των ηλεκτρονικών προϊόντων και των e- books για τα άτομα με αναπηρία.

Η χρήση των Τ.Π.Ε. σε τάξεις νηπιαγωγείου μπορεί να είναι διανοητικά προκλητική και μορφωτική εμπειρία. Οι δραστηριότητες με τη χρήση του υπολογιστή δίνουν την δυνατότητα στους μαθητές να αναπτύσσουν την δημιουργικότητα τους, να συνεργάζονται, να αλληλεπιδρούν με άτομα από διαφορετικά πολιτισμικά περιβάλλοντα και να προσεγγίζουν αποτελεσματικά την νέα γνώση. Η εργασία που ακολουθεί αποτελεί μελέτη περίπτωσης και υλοποιήθηκε κυρίως στις τάξεις του 9ου και 16ου Νηπιαγωγείων Κορίνθου και σε σχολεία του eξωτερικού. Σκοπός του Προγράμματος υπήρξε η αξιοποίηση των δυνατοτήτων που προσφέρουν οι Τ.Π.Ε. για την ανάπτυξη συνεργασίας, επικοινωνίας και καλλιέργειας των διαπροσωπικών σχέσεων σε μαθητές διαφορετικών σχολείων. Ο υπολογιστής χρησίμευσε ως μέσο έκφρασης και δημιουργίας των παιδιών. Το Πρόγραμμα προσεγγίστηκε μέσω της Βιωματικής- Ενεργητικής και Συνεργατικής Μάθησης, ενώ ταυτόχρονα καλλιεργήθηκαν δεξιότητες χειρισμού των Τ.Π.Ε. Οι ανάγκες του 21ου αιώνα καθιστούν επιτακτική την ανάπτυξη και καλλιέργεια δεξιοτήτων, όπως κριτική σκέψη, δημιουργικότητα, επικοινωνία, συνεργασία, ήδη από την ηλικία της προσχολικής εκπαίδευσης.

Η εργασία παρουσιάζει το σχεδιασμό και ορισμένα από τα αποτελέσματα εφαρμογής ενός προγράμματος εξ αποστάσεως επιμόρφωσης. Το πρόγραμμα απευθύνονταν σε 30 εκπαιδευτικούς δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και σκόπευε στην ενδυνάμωση των επιμορφούμενων σε θέματα διδακτικής του γνωστικού τους αντικειμένου, καθώς και την εξοικείωσή τους με τεχνικές αξιοποίησης του πολιτισμικού κεφαλαίου των μαθητών τους. Η μεθοδολογία σχεδίασης και υλοποίησης της επιμόρφωσης βασίσθηκε αποκλειστικά στην σύγχρονη επικοινωνία από απόσταση και εστίασε στην εκπαιδευτική έρευνα-δράσης. Η μελέτη αξιολόγησης που εκπονήθηκε βασίσθηκε στο μοντέλο του D. Stufflebeam και περιλάμβανε την αξιοποίηση πολλών και διαφορετικών ερευνητικών μεθόδων και στρατηγικών. Από την ανάλυση των δεδομένων του ερωτηματολογίου αξιολόγησης της επιμορφωτικής διαδικασίας φάνηκε ότι οι επιδιώξεις του προγράμματος ικανοποιήθηκαν σε μεγάλο βαθμό και ότι τα στοιχεία πρωτοτυπίας που κατεύθυναν τις μεθοδολογικές και οργανωτικές επιλογές σχεδιασμού της δράσης, αύξησαν το βαθμό ικανοποίησης των επιμορφούμενων και τους βοήθησαν να στοχαστούν πάνω στις διδακτικές τους πρακτικές.

Στην παρούσα εργασία περιγράφεται ο σχεδιασμός, η εφαρμογή και η αξιολόγηση ενός επιμορφωτικού προγράμματος για την κατάρτιση εκπαιδευτικών στην μαθησιακή αξιοποίηση των Διαδικτυακών Κοινοτήτων Πρακτικής (ΔΚΠ). Η ΔΚΠ ως παιδαγωγικό μοντέλο υπαγορεύει διαφοροποιημένους ρόλους για τους εκπαιδευτικούς και τους μαθητές και η επιτυχημένη εφαρμογή του προϋποθέτει ανάλογη επιμόρφωση. Στο θεωρητικό πλαίσιο της εργασίας αναφέρονται η θεωρία της εγκαθιδρυμένης μάθησης όπου εδράζει το παιδαγωγικό μοντέλο των κοινοτήτων πρακτικής, το πλαίσιο TPACK που χρησιμοποιήθηκε για την στοχοθεσία της επιμόρφωσης και το επιμορφωτικό πρόγραμμα σε επίπεδο στόχων και χρονοδιαγράμματος δραστηριοτήτων. Περιγράφεται, επίσης, η ΔΚΠ «σχολικοί κήποι» στο πλαίσιο της οποίας εφαρμόστηκε το προτεινόμενο πρόγραμμα. Στο πειραματικό μέρος της εργασίας αναλύονται δεδομένα αξιολόγησης της εφαρμογής του προγράμματος από τους συμμετέχοντες εκπαιδευτικούς. Η αξιολόγηση δείχνει ότι το πρόγραμμα κρίνεται από τους εκπαιδευτικούς γενικά αποτελεσματικό και προτείνονται βελτιώσεις σε συγκεκριμένα σημεία. Στο τέλος της εργασίας παρατίθεται σύνοψη του προγράμματος και συζήτηση των ευρημάτων.

Το e-Learning (Ηλεκτρονική Μάθηση) τόσο σε διεθνές όσο και σε εθνικό επίπεδο, έχει περάσει πλέον από την φάση του ακαδημαϊκού πειραματισμού στη φάση ενσωμάτωσης, διάχυσης και ολοκλήρωσής του σε θεσμούς Τυπικής και Μη Τυπικής Μάθησης. Ειδικότερα αποτελεί, σύμφωνα και με την ατζέντα της Ε.Ε., βασικό παράγοντα ενδυνάμωσης της Δια Βίου Μάθησης και βασικό μέσο ανάπτυξης επαγγελματικών δεξιοτήτων σε μια ραγδαία μεταβαλλόμενη και διεθνοποιημένη εργασιακή αγορά. Στην παρούσα εργασία παρουσιάζονται οι αντιλήψεις των συμμετεχόντων στο πρόγραμμα «Σχεδιασμός και Υλοποίηση προγραμμάτων e-Learning» των προγραμμάτων ΔΙΑ ΒΙΟΥ μάθησης του Πανεπιστημίου Αιγαίου, οι οποίες συλλέχθηκαν κατά την έναρξη του προγράμματος μέσω ερωτηματολογίου, εστιάζοντας σε βασικά χαρακτηριστικά του προφίλ επιμορφούμενου, των εκπαιδευτικών αναγκών, του εκπαιδευτικού υλικού, των τρόπων μάθησης και εργασίας και του ρόλου του διδάσκοντα στην ηλεκτρονική εξ αποστάσεως διδασκαλία.

Στην παρούσα εργασία γίνεται αρχικά περιγραφή της ελληνικής πραγματικότητας σε σχέση με την περιβαλλοντική εκπαίδευση και παρουσίαση των Μαζικών Ανοικτών Διαδικτυακών Μαθημάτων. Στη συνέχεια προτείνονται ενδεικτικά μαθήματα (MOOC) που αφορούν την περιβαλλοντική εκπαίδευση και των οποίων τα χαρακτηριστικά, τα καθιστούν κατάλληλα για επιμορφωτική χρήση. Γίνεται κατάταξη των μαθημάτων ως προς το περιεχόμενο, τη διάρκεια, τον φορέα και το πανεπιστήμιο που τα παρέχει. Επίσης γίνεται εκτίμηση του βαθμού δυσκολίας των μαθημάτων με βάση τα κριτήρια που προέκυψαν από έρευνα που διεξήχθη σε φοιτητές της Σχολής Επιστημών Αγωγής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων.

Στην παρούσα εργασία γίνεται συζήτηση για τις εμπειρίες που αποκομίσθηκαν από τη διεξαγωγή σεμιναρίων επιμόρφωσης με θέμα την ψηφιακή αφήγηση ως διδακτική μεθοδολογία. Τα σεμινάρια αποτέλεσαν την πιλοτική εφαρμογή ενός εκπαιδευτικού προγράμματος που αναπτύχθηκε στα πλαίσια του ευρωπαϊκού προγράμματος με κωδική ονομασία «T-Story: Digital storytelling applied to training». Ειδικότερα για την Ελλάδα, πραγματοποιήθηκαν 2 επιμορφωτικές συνεδρίες με τη συμμετοχή συνολικά 43 εκπαιδευτικών. Η εργασία εστιάζει στην αποδοχή του προγράμματος από τους εκπαιδευτικούς που το παρακολούθησαν, στην καταγραφή των αρχικών τους αντιλήψεων, αλλά και στην επισήμανση των δυσκολιών που φάνηκαν να αντιμετωπίζουν κατά τη διάρκεια της επιμόρφωσης. Στόχος είναι ο καλύτερος σχεδιασμός επιμορφωτικών δράσεων στο μέλλον, αξιοποιώντας τα συμπεράσματα αυτού του προγράμματος, ειδικά όταν πρόκειται για επιμορφώσεις που ενσωματώνουν την ιδιαιτερότητα να εφαρμόζουν τη μεθοδολογία που αποτελεί το ίδιο το περιεχόμενο της επιμόρφωσης.

Ο σκοπός της εργασίας ήταν η χρήση προσομοιώσεων και σύγχρονων μεθόδων εκπαίδευσης στη διδασκαλία της Φυσικής, καθώς και η μελέτη των επιδράσεων στην ικανότητα μάθησης και κατανόησης της θεωρίας, από πλευράς των μαθητών. Για τον εν λόγω σκοπό πραγματοποιήθηκε έρευνα σε ένα δείγμα 20 μαθητών της Β’ και Γ’ Λυκείου. Συγκεκριμένα, χρησιμοποιήθηκαν νέες μέθοδοι διδασκαλίας, όπως η προσέγγιση Illustration-Exploration-Problems για τις προσομοιώσεις αλλά και η μέθοδος Predict-Observe-Explain για τα φύλλα εργασίας. Τα αποτελέσματα έδειξαν μια σαφώς αυξημένη επίδοση όλων των μαθητών, ακόμη και αυτών της Β’ Λυκείου, σε σχέση με την επίδοσή τους με τις συμβατικές μεθόδους διδασκαλίας.

Στην εργασία αυτή παρουσιάζουμε το σχεδιασμό, την εφαρμογή και την ανάλυση των αποτελεσμάτων μιας ποιοτικής έρευνας για τη διδασκαλία των χαρακτηριστικών και των ιδιοτήτων του αέρα χρησιμοποιώντας την κεραμική και τις ψηφιακές αφηγήσεις που πραγματοποιείται σε νηπιαγωγεία στην Αθήνα και στο Κιλκίς (σε 91 παιδιά ηλικίας 4-5 ετών) και αποτελεί μια πρώτη εφαρμογή του μοντέλου LEARN (LEarning through ARt and Narratives). Χρησιμοποιώντας ως βασικό υλικό τον πηλό, εξετάζονται οι βασικές ιδιότητες του αέρα όπως ο όγκος, η κίνηση των μορίων και η παραγωγή ήχου. Τα παιδιά φτιάχνουν απλές τρισδιάστατες κατασκευές, στήνουν σκηνικά, δημιουργούν σενάρια και ταινίες slowmation και διαπραγματεύονται αφηρημένες έννοιες δίνοντας σε αυτές σχήμα, όγκο, μορφή και νόημα. Τα δεδομένα από τις εφαρμογές αναλύονται με το ερευνητικό μοντέλο GNOSIS (Guidelines for Nature Of Science Introduction in Scientific literacy) για την καταγραφή και αξιολόγηση των όψεων της φύσης των φυσικών επιστημών που τα παιδιά αναδεικνύουν στο πλαίσιο αυτής της δημιουργικής μαθησιακής διαδικασίας.

Η ενσωμάτωση των νέων τεχνολογιών στη διδασκαλία της Φυσικής αποτελεί ένα δυνατό εργαλείο για τη βελτίωση ποιότητας της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Όμως, η τεχνολογία από μόνη της δεν εγγυάται την αποτελεσματική μάθηση και, επομένως, κάθε προηγμένο μαθησιακό περιβάλλον θα πρέπει να συνδυάζει τις δυνατότητες των νέων τεχνολογιών με κατάλληλο παιδαγωγικό σχεδιασμό. Στην εργασία αυτή αναλύεται ο σχεδιασμός αλλά και η υλοποίηση ενός εκπαιδευτικού περιβάλλοντος στο διαδίκτυο, το οποίο μπορεί να προσφέρει ένα ‘μέσο διδασκαλίας’ για την κατανόηση της ενότητας της Μηχανικής, η οποία αναφέρεται στους Νόμους του Νεύτωνα. Η εφαρμογή αξιοποιεί τις δυνατότητες των πολυμέσων και επομένως ο ήχος, το κείμενο, οι εικόνες – σταθερές και κινούμενες – και τα γραφικά αποτελούν τον πυρήνα γύρω από τον οποίο περιστρέφεται η συγκεκριμένη υλοποίηση. Τα σημαντικότερα πλεονεκτήματα από τη χρήση της εφαρμογής είναι η επιλογή τόπου, χρόνου και ρυθμού μελέτης, η καθοδήγηση μελέτης, η επεξήγηση όρων, η αποσαφήνιση βασικών εννοιών με προσομοιώσεις, η εκτέλεση πειραμάτων και η αξιολόγηση προόδου.

Η παρούσα εργασία εστιάζει στην αξιολόγηση μιας καινοτόμου διδακτικής πρακτικής, στο μαθημα της Φυσικής, η οποία πραγματοποιήθηκε το πρώτο τετράμηνο (5 εβδομάδες-15ώρες) του σχολικού έτους 2012-2013 σε δυο (2) τμήματα (πειραματικά τμήματα) των είκοσι πέντε παιδιών Α΄ τάξης του Πειραματικού Λυκείου, στο Ρέθυμνο. Αξιοποιεί εγκεκριμένο από το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο εκπαιδευτικό λογισμικό με το όνομα «ΠΟΛΛΑΠΛΑΝ», Πολλαπλές Αναπαραστάσεις. Το θεωρητικό υπόβαθρο της εργασίας στηρίζεται στη μάθηση τη βασισμένη στη διερώτηση (inquiry based learning-IBL) και τα έργα της πα-ρέμβασης εστιάζουν: α) στην επίλυση προβλήματος (problem solving), β) στις πολλαπλές εξωτερικές αναπαραστάσεις (Multiple External Representation-MER) και στη δράση πάνω σε αυτές, γ) στις εναλ-λακτικές απόψεις των μαθητών για τις έννοιες της κινηματικής.

Η ενσωμάτωση των νέων τεχνολογιών στη διδασκαλία της Φυσικής αποτελεί ένα πολύ δυνατό εργαλείο για τη βελτίωση της ποιότητας της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Όμως, η τεχνολογία θα πρέπει να είναι το εργαλείο υποστήριξης και όχι το κέντρο εστίασης για τη μαθησιακή διαδικασία. Στην παρούσα εισήγηση αναλύεται ο σχεδιασμός αλλά και η υλοποίηση ενός εκπαιδευτικού περιβάλλοντος στο διαδίκτυο για τον εκσυγχρονισμό της διδασκαλίας της Φυσικής. Ο βασικός σκοπός είναι να προσφέρουμε ένα ‘μέσο διδασκαλίας’, το οποίο μπορεί να συμβάλλει στην κατανόηση της ενότητας της Φυσικής, η οποία αφορά το Έργο και την Ενέργεια. Η εκπαιδευτική εφαρμογή αξιοποιεί τις δυνατότητες των πολυμέσων και επομένως ο ήχος, το κείμενο, οι εικόνες – σταθερές και κινούμενες – και τα γραφικά αποτελούν τον πυρήνα γύρω από τον οποίο περιστρέφεται η συγκεκριμένη υλοποίηση. Η χρήση της εφαρμογής επιτρέπει την επιλογή τόπου, χρόνου αλλά και ρυθμού μελέτης, την καθοδήγηση μελέτης, την επεξήγηση βασικών εννοιών με προσομοιώσεις, την εκτέλεση πειραμάτων και τέλος την αξιολόγηση της προόδου.

Η παρούσα εισήγηση αφορά το σχεδιασμό αλλά και την υλοποίηση ενός εκπαιδευτικού περιβάλλοντος στο διαδίκτυο για τον εκσυγχρονισμό της διδασκαλίας της Φυσικής. Ουσιαστικά πρόκειται για ένα μαθησιακό περιβάλλον, το οποίο συνδυάζει τις δυνατότητες των νέων τεχνολογιών με κατάλληλο παιδαγωγικό σχεδιασμό, έτσι ώστε να προσφέρει το καλύτερο αποτέλεσμα. Ο βασικός σκοπός είναι να κατασκευάσουμε ένα ‘μέσο διδασκαλίας’, το οποίο μπορεί να συμβάλλει αποτελεσματικά στην κατανόηση της ενότητας της Φυσικής, η οποία αναφέρεται στην Ατομική Φυσική. Αυτή η εκπαιδευτική εφαρμογή αξιοποιεί τις δυνατότητες των πολυμέσων και επομένως ο ήχος, το κείμενο, οι εικόνες – σταθερές και κινούμενες – και τα γραφικά αποτελούν τον πυρήνα γύρω από τον οποίο περιστρέφεται η συγκεκριμένη υλοποίηση. Τα σημαντικότερα πλεονεκτήματα, τα οποία προκύπτουν από τη χρήση της εφαρμογής είναι η ελεύθερη επιλογή τόπου, χρόνου και ρυθμού μελέτης, η καθοδήγηση μελέτης, η επεξήγηση όρων, η αποσαφήνιση όλων των βασικών εννοιών με προσομοιώσεις, η εκτέλεση πειραμάτων αλλά και η αξιολόγηση της προόδου.

Τα μικροϋπολογιστικά συστήματα κάνοντας χρήση σύγχρονης τεχνολογίας μπορούν, εφόσον ενσωματωθούν κατάλληλα σε μια διδασκαλία, να αποτελέσουν ένα ισχυρό εργαλείο εργαστηριακής εκπαίδευσης στις Φυσικές Επιστήμες (Φ.Ε.), αφού δίνουν δυνατότητες όπως αναπαράσταση πειραματικών μετρήσεων ακριβείας, ταυτόχρονη μέτρηση πολλών φυσικών μεγεθών, αποθήκευση και σύγκριση δεδομένων κ.ά. Δεκαέξι φοιτητές του ΠΤΔΕ Κρήτης εκπαιδεύτηκαν σε δώδεκα εβδομαδιαίες τρίωρες συναντήσεις, ώστε να μπορέσουν να σχεδιάσουν και να υλοποιήσουν μια πειραματική διδασκαλία σε μαθητές της Ε΄ και Στ΄ τάξης δημοτικού σχολείου με βάση συστήματα δεδομένων πραγματικού χρόνου. Κατά την εκπαίδευση τους οι φοιτητές αξιοποίησαν σε μεγάλο βαθμό την δυνατότητα άμεσων γραφικών αναπαραστάσεων των δεδομένων, καθώς και την ταυτόχρονη δημιουργία πολλαπλών γραφικών αναπαραστάσεων. Επιπλέον, οι φοιτητές χρησιμοποίησαν τα πειράματα για επίδειξη και μέτρηση φυσικών μεγεθών που με παραδοσιακά υλικά υπάρχουν δυσκολίες, όπως το μήκος κύματος και την ένταση φωτός.

Στην παρούσα εργασία παρουσιάζεται μία μελέτη αποτελεσματικότητας μιας διδακτικής σειράς για τη διδασκαλία της ενότητας των ηλεκτρικών κυκλωμάτων στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση, εφαρμόσιμης στα πλαίσια του ελληνικού σχολείου, τόσο σε επίπεδο εννοιολογικών στόχων όσο και σε επίπεδο διάρκειας. Κύριο χαρακτηριστικό της σειράς είναι ο εργαστηριακός της χαρακτήρας και η καθοδηγούμενη διερευνητική προσέγγιση. Γίνεται εφαρμογή της διδακτικής σειράς με διδασκαλία με τον ίδιο τρόπο σε τρία τμήματα: στο ένα τμήμα χρησιμοποιήθηκε τρισδιάστατο εικονικό εργαστήριο ηλεκτρικών κυκλωμάτων με αληθοφανή όργανα και διασυνδεδεμένη διαγραμματική αναπαράσταση των κυκλωμάτων (τμήμα ΕΕ), στο δεύτερο τμήμα χρησιμοποιήθηκε τρισδιάστο εικονικό εργαστήριο ηλεκτρικών κυκλωμάτων με αληθοφανή όργανα αλλά χωρίς διασυνδεδεμένη διαγραμματική αναπαράσταση (τμήμα ΚΕ), και στο τρίτο τμήμα χρησιμοποιήθηκαν applets ηλεκτρικών κυκλωμάτων με διαγραμματική απεικόνιση των οργάνων (τμήμα ΑΕ). Τα αποτελέσματα φανερώνουν μεγάλη βελτίωση των επιδόσεων των μαθητών στο γνωστικό αντικείμενο παρόμοια και στα τρία τμήματα, ενώ αντιμετωπίστηκαν με επιτυχία συνηθισμένες εναλλακτικές αντιλήψεις των μαθητών στο χώρο των ηλεκτρικών κυκλωμάτων.

Η εργασία αυτή προτείνει ένα εκπαιδευτικό σενάριο για τη διδασκαλία της αναπαραγωγής στον άνθρωπο, που αποτελεί ενότητα της Βιολογίας Α΄ Γυμνασίου. Η εκπαιδευτική παρέμβαση στοχεύει αφενός στην ενημέρωση των μαθητών για τη δομή και τη λειτουργία του αναπαραγωγικού συστήματος των δυο φύλων, τη γονιμοποίηση και την ανάπτυξη του εμβρύου και τις αλλαγές του σώματος στην εφηβεία και αφετέρου στην ανάπτυξη θετικών στάσεων που αφορούν την προφύλαξη από τα σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα και την ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη. Η μέθοδος που εφαρμόστηκε βασίζεται στις αρχές του εποικοδομητισμού και της καθοδηγούμενης ανακάλυψης. Η εκπαιδευτική παρέμβαση έγινε ομαδοσυνεργατικά με το λογισμικό Α΄ και Γ΄ Γυμνασίου, υλικό από το ψηφιακό σχολείο που αφορά την ενότητα «η αναπαραγωγή στον άνθρωπο» της Βιολογίας Α΄ Γυμνασίου, εκπαιδευτικό βίντεο με προσομοίωση της γέννησης από το διαδίκτυο και κατάλληλα διαμορφωμένο λογισμικό παρουσίασης με τίτλο «Επίσκεψη στο Γυναικολόγο». Η παρέμβαση προσέλκυσε το έντονο ενδιαφέρον και εποικοδομητικές συζητήσεις μεταξύ των μαθητών.

Οι μαθητές στην προσπάθειά τους να ερμηνεύσουν τις πρώτες τους αισθητηριακές εμπειρίες με το περιβάλλον τους αναπτύσσουν εναλλακτικές ιδέες. Η παρούσα εργασία αποτελεί ένα προτεινόμενο διδακτικό σενάριο, κατά το οποίο επιδιώκεται να αποβάλουν οι μαθητές της Ε’ τάξης δημοτικού σχολείου τις εναλλακτικές ιδέες τους σχετικά με τις έννοιες της θερμοκρασίας και της θερμότητας καθώς και με τη μεταβολή της φυσικής κατάστασης των σωμάτων. Μέσω της ηλεκτρονικής διδασκαλίας, που περιλαμβάνει προσομοιώσεις πειραμάτων, ενθαρρύνεται η ενεργή συμμετοχή και αλληλεπίδραση, αξιοποιώντας ποικίλα τεχνολογικά εργαλεία. Οργανώνεται δε βάσει του αθροιστικού μοντέλου διδασκαλίας του Gagné αποσκοπώντας στην επίτευξη του βέλτιστου μαθησιακού αποτελέσματος.

Στόχος της παρούσας μελέτης είναι να προτείνει μία διδακτική προσέγγιση, του κεφαλαίου της Στ΄ τάξης Δημοτικού Σχολείου, «Φως και Χρώματα» μέσω της χρήσης υπολογιστή και ειδικότερα με τη βοήθεια των προσομοιώσεων του λογισμικού PhET. Η οπτική και ειδικότερα τα χρώματα, αποτελούν ένα κεφάλαιο που οι μαθητές αντιμετωπίζουν αρκετές δυσκολίες, οι οποίες με τη σειρά τους έχουν σαν αποτέλεσμα τη δημιουργία παρανοήσεων στον τρόπο αντίληψης των χρωμάτων γύρω τους. Ο τρόπος παρουσίασης της ύλης στα διδακτικά εγχειρίδια, η δυσκολία χειρισμού των πειραματικών διατάξεων από τους ίδιους τους μαθητές, η δυσκολία επανάληψής τους, καθώς και το μεγάλο περιθώριο σφάλματος και αποτυχίας των πειραμάτων δεν βοηθούν τους μαθητές να υιοθετήσουν τα επιστημονικά αποδεκτά μοντέλα. Ο εργαστηριακός πειραματισμός στις Φυσικές Επιστήμες χρειάζεται αναδιοργάνωση, όπως προτείνεται από την παρούσα μελέτη, με τρόπο που να περιλαμβάνει τη χρήση εικονικών και πραγματικών πειραμάτων.

Τα Συστήματα Βιοϊατρικής Τεχνολογίας αποτελούν ένα ταχέως εξελισσόμενο γνωστικό αντικείμενο, με αποτέλεσμα το κόστος της εκπαίδευσης και της κατάρτισης σπουδαστών σε πραγματικά περιβάλλοντα εργαστηρίου να είναι μεγάλο, χωρίς να είναι πάντα εφικτή η ορθή αναπαράστασή τους και μεγιστοποίηση του εκπαιδευτικού αποτελέσματος. Από την άλλη πλευρά, η αξιοποίηση 3Δ προσομοιώσεων επιτρέπει την καλύτερη κατανόηση των εννοιών και την απόκτηση δεξιοτήτων μέσω της αλληλεπίδρασης των σπουδαστών με την προσομοίωση που πραγματεύεται το θεματικό αντικείμενο του μαθήματος ή του εργαστηρίου. Προς αυτή την κατεύθυνση, η παρούσα εργασία παρουσιάζει τη Μεθοδολογία Υλοποίησης και τα Ανοιχτού Λογισμικού Εργαλεία και Συστήματα, που αξιοποιούνται στα πλαίσια της υλοποίησης 3Δ Λογισμικού Προσομοιώσεων για την τρισδιάστατη προσομοίωση της παρουσίασης (οπτικοποίηση, προβολή και ανάλυση) ιατρικών μηχανημάτων και των φαινομένων που αντιστοιχούν σε αυτά. Η εργασία αυτή εντάσσεται στα πλαίσια του έργου «Ανάπτυξη εικονικών εργαστηρίων», το οποίο χρηματοδοτείται από την Ψηφιακή Σύγκλιση Α.Ε, που υλοποιείται στο πλαίσιο της πράξης «Υπηρεσίες Εικονικών Εργαστηρίων στο ΤΕΙ Αθήνας». Στην παρούσα εργασία, παρουσιάζονται δύο πρωταρχικά φυσικά φαινόμενα υλοποιημένα, τα οποία είναι βασικά για την λειτουργία της κλινικής γ-κάμερας, καθώς και οι τρισδιάστατες υλοποιήσεις δύο βασικών ιατρικών μηχανημάτων. Με την υλοποίηση των φαινόμενων και των μηχανημάτων αναπτύσσεται αναλυτικά η μεθοδολογία που θα ακολουθηθεί στο συνολικό έργο.

Η παρούσα εργασία ασχολείται με το πεδίο παιχνιδιών διάχυτου υπολογισμού, γνωστά και ως επαυξημένης πραγματικότητας, τα οποία εξετάζονται ως προς το κατά πόσο αποτελούν ιδανικά και ασφαλή περιβάλλοντα μάθησης και απόκτησης εκπαιδευτικών εμπειριών. Σκοπός, επομένως, της εργασίας είναι να αναδείξει αυτή την εκπαιδευτική διάσταση μέσα από το σχεδιασμό και την υλοποίηση ενός διάχυτου παιχνιδιού σχεδιασμένου πάνω σε φορητές συσκευές (tablet), το οποίο παρουσιάζεται μέσα από μια φανταστική ιστορία ρόλων και εκτυλίσσεται σε φυσικό χώρο και συγκεκριμένα κάτω από την Ακρόπολη. Το περιεχόμενο του παιχνιδιού αφορά στη διδασκαλία του μαθήματος της Ιστορίας Δ΄ Δημοτικού Σχολείου και επιχειρεί με βιωματικό τρόπο να ωθήσει τους μαθητές/τριες να ανακαλέσουν εγκαθιδρυμένη γνώση, να δομήσουν νέες γνώσεις τοποκεντρικά εστιασμένες μέσα από την ανταλλαγή και το διαμοιρασμό πληροφορίας, καθώς και να αποκτήσουν μαθησιακές εμπειρίες επαυξημένης πραγματικότητας μέσα από ομαδοσυνεργατικού τύπου δραστηριότητες.

Στην παρούσα εισήγηση παρουσιάζονται οι δραστηριότητες που σχεδιάστηκαν με ΤΠΕ για το εκπαιδευτικό πρόγραμμα «Στην οδό την Εγνατία ερευνώ πολλά μνημεία», το οποίο υλοποιείται από το Κέντρο Ιστορίας Θεσσαλονίκης. Προκειμένου να γίνει αντιληπτό το σκεπτικό στο οποίο στηρίχθηκε ο σχεδιασμός, αρχικά γίνεται μια σύντομη αναφορά στις καινοτομίες που έλαβαν χώρα τα τελευταία χρόνια στη διδακτική της Ιστορίας και κορυφώθηκαν στο πλαίσιο του Νέου Σχολείου. Στη συνέχεια καταγράφεται το σκεπτικό σχεδιασμού του εν λόγω προγράμματος (ανάγκες-στόχοι) και, τέλος, περιγράφονται αναλυτικά οι δραστηριότητες εμπέδωσης που στήθηκαν με λογισμικά ανοικτού κώδικα (Hot Potatoes, Demo/Quiz builder).

Η εγκατάσταση διαδραστικών πινάκων τα τελευταία τέσσερα χρόνια σε αρκετές σχολικές αίθουσες δίνει τη δυνατότητα στον εκπαιδευτικό για διαδραστικές ηλεκτρονικές παρουσιάσεις, που σε συνδυασμό με την επαγωγικο-διαλογική διδασκαλία διεγείρουν το ενδιαφέρον των μαθητών και κρατούν αμείωτη την προσοχή τους σε όλη τη διάρκεια της διδασκαλίας. Η ανάθεση επίσης εργασιών για το σπίτι σε ομάδες, που απαιτούν αναζήτηση πληροφοριών από το διαδίκτυο, σχετικών με το μάθημα που διδάχτηκαν, αναπτύσσουν την πρωτοβουλία, την αυτενέργεια, τη συνεργασία και καλλιεργούν την κριτική ικανότητα των παιδιών. Στο παρόν άρθρο θα παρουσιάσουμε μία τέτοια μορφή μικτής μάθησης που στηρίζεται στην επαγωγικο-διαλογική μέθοδο διδασκαλίας και στην ομαδοσυνεργατική και προϋποθέτει τη χρήση υπολογιστών, διαδραστικών πινάκων και διαδικτύου. Η συγκεκριμένη διδακτική πρόταση, λόγω της πρακτικής χρήσης της, εφαρμόστηκε σε διάφορες ενότητες στην Ιστορία της Γ’ τάξης Γυμνασίου. Στο συγκεκριμένο άρθρο θα παρουσιάσουμε ενδεικτικά την εφαρμογή της στην ενότητα 31: «Τα αίτια, η έκρηξη και τα μέτωπα του Α’ Παγκόσμιου Πολέμου».

Στην εργασία παρουσιάζεται μια πρόταση διδασκαλίας για το μάθημα της τοπικής Ιστορίας που πραγματοποιήθηκε με τους μαθητές του 1ου Πρότυπου Πειραματικού Σχολείου Π.Τ.Δ.Ε. Α.Π.Θ. τη σχολική χρονιά 2012-13. Ως μέσο επιλέχθηκε η μέθοδος διδασκαλίας Project (σχέδιο εργασίας). Οι στόχοι που τέθηκαν ήταν πολλαπλοί: τόσο γνωστικοί και μαθησιακοί όσο και παιδαγωγικοί αλλά και σχετικοί με τις Νέες Τεχνολογίες. Οι μαθητές ερεύνησαν σε ηλεκτρονικές και έντυπες πηγές και παρουσίασαν τις εργασίες τους με δύο τρόπους: ηλεκτρονικά στη αίθουσα διδασκαλίας αλλά και σε επιτόπου επισκέψεις στα μνημεία και τα Νεοκλασικά κτίρια της Θεσσαλονίκης. Για την ηλεκτρονική παρουσίαση χρησιμοποιήθηκαν δύο WEB 2.0 λογισμικά παρουσίασης το Glogster και το Prezi. Τέλος, οι εργασίες και τα αποτελέσματα παρουσιάστηκαν από τους ίδιους τους μαθητές στο 5ο Μαθητικό Συνέδριο Πληροφορικής.

Η παρούσα έρευνα επικεντρώνεται στη δημιουργικότητα, τη συνεργασία και τη συνθετική έννοια της «δημιουργικής συνεργασίας», μέσω της πρακτικής της ψηφιακής αφήγησης με εργαλεία δημιουργίας comic. Σκοπός της έρευνας ήταν να εξεταστεί ο βαθμός κατά τον οποίο οι μαθητές ανέπτυξαν πτυχές της δημιουργικότητάς τους και το αν πληρούσαν τις προϋποθέσεις για δημιουργική συνεργασία, κατά την εμπλοκή τους με το ψηφιακό εργαλείο δημιουργίας comic, Pixton, στο πλαίσιο του μαθήματος των Κειμένων Νεοελληνικής Λογοτεχνίας της Α’ Λυκείου. Οι μαθητές επέδειξαν διαφορετικές πτυχές δημιουργικής συνεργασίας κατά την κατασκευήτων των ψηφιακών τους comic. Μέσα από αυτό το δημιουργικό «ταξίδι», μπήκαν σε μια διαδικασία εξερεύνησης και συνεργατικού σχεδιασμού, όπου αναδείχθηκαν διαφορετικές εκδηλώσεις τόσο της ατομικής τους δημιουργικότητας όσο και του σύνθετου φαινομένου της δημιουργικής συνεργασίας.

Τα τελευταία τέσσερα χρόνια έχει ξεκινήσει η εφαρμογή του Προγράμματος Εκμάθησης της Αγγλικής σε Πρώιμη Παιδική Ηλικία (ΠΕΑΠ) με την εισαγωγή της διδασκαλίας της Αγγλικής σε μαθητές των δυο πρώτων τάξεων του δημοτικού σχολείου. Το ΠΕΑΠ δεν θα μπορούσε να εφαρμοστεί επιτυχώς αν δεν είχε ληφθεί εγκαίρως μέριμνα για την ενημέρωση και την επιμόρφωση των εκπαιδευτικών Αγγλικής. Η ανάγκη διαμόρφωσης ενός άρτιου και συστηματικού προγράμματος επιμόρφωσης οδήγησε την ομάδα έργου στη λήψη της απόφασης σχεδιασμού και ανάπτυξης ενός Ηλεκτρονικού Προγράμματος Επιμόρφωσης για την εξ αποστάσεως επιμόρφωση των εκπαιδευτικών Αγγλικής που διδάσκουν στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση. Στόχος του παρόντος άρθρου είναι η περιγραφή του Ηλεκτρονικού Προγράμματος Επιμόρφωσης του ΠΕΑΠ με έμφαση στη διαδικασία σχεδιασμού και ανάπτυξής του.

Είναι γεγονός ότι η καθημερινότητά μας κατακλύζεται πλέον από QR-Codes. Πέρα όμως από τα διαφημιστικά έντυπα και τις αφίσες, η εφαρμογή τους αποδεικνύεται χρησιμότατη και στη μαθησιακή διαδικασία. Σκοπός της παρουσίασης είναι η καταγραφή δραστηριοτήτων σ’ ένα διδακτικό σενάριο, που μπορεί να χρησιμοποιηθούν QR-Codes, με ή χωρίς τη χρήση ενσύρματου ή ασύρματου δικτύου. 15 μαθητές της Α΄ Λυκείου και 61 μαθητές του Γυμνασίου (18 μαθητές της Α’ Γυμνασίου, 24 μαθητές της Β’ Γυμνασίου και 19 μαθητές της Γ’ Γυμνασίου), αφού διδάχτηκαν τα ανάλογα κείμενα και γραμματικά φαινόμενα, ασκήθηκαν στην εμπέδωσή τους, βοηθούμενοι από τη χρήση των QR-Codes είτε με μορφή έντυπου φύλλου εργασίας που τους διανεμήθηκε (μαθητές του Γυμνασίου) είτε με μορφή κωδικοποιημένων απαντήσεων σε διαδικτυακό φύλλο εργασίας (μαθητές του Λυκείου). Ο εντοπισμός της σωστής απάντησης και η αποκωδικοποίηση των QR-Codes έγιναν με τη χρήση κινητών τηλεφώνων (smartphones – iphones) και ipad –tablets.

Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται μια ολοένα και μεγαλύτερη αύξηση της πληροφορίας που πρέπει να συγκεντρωθεί, να επεξεργαστεί και πολλές φορές να διοχετευτεί από τον διευθυντή μιας σχολικής μονάδας προς τις ανώτερες διοικητικές δομές του υπουργείου. Με τη χρήση των Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνιών (Τ.Π.Ε.) διευκολύνεται η τέλεση των διοικητικών διεργασιών. Η παρούσα εργασία στοχεύει στην έρευνα, ανάλυση και ερμηνεία του βαθμού χρήσης των Τ.Π.Ε. από τους διευθυντές δημοτικών σχολείων καθώς και των παραγόντων από τους οποίους εξαρτάται η αποτελεσματικότερη χρησιμοποίησή τους. Η σημαντικότητα της έρευνας έγκειται στο ότι ελάχιστες εργασίες στον ελληνικό χώρο ερευνούν την αξιοποίηση των Τ.Π.Ε. στη διοίκηση σχολικών μονάδων.Από την στατιστική έρευνα που διεξήχθη προκύπτει ότι οι παράγοντες οι οποίοι φαίνεται να επηρεάζουν την αξιοποίηση των Τ.Π.Ε. στη διοίκηση είναι: το φύλο του διευθυντή, τα πρόσθετα προσόντα του, η παρακολούθηση σεμιναρίων, ο αριθμός τμημάτων ενός σχολείου και η περιοχή στην οποία βρίσκεται. Ως μέθοδος συλλογής δεδομένων χρησιμοποιήθηκε το ηλεκτρονικό ερωτηματολόγιο. Συμμετείχαν 252 δημοτικά σχολεία από όλη την Ελλάδα, επιλεγμένα με τη μέθοδο της στρωματοποιημένης δειγματοληψίας.

Στο παρόν άρθρο παρουσιάζεται μία επεξηγηματική μελέτη περίπτωσης, η οποία εστιάζει στη μελέτη της συμβολής διαφορετικών σημειωτικών συστημάτων, όπως η εικόνα, ο ήχος και το γραπτό κείμενο καθώς και της συνεργασίας, στη δημιουργία ολοκληρωμένων νοημάτων και την καλλιέργεια επικοινωνιακών δεξιοτήτων στην αγγλική γλώσσα. Η έρευνα διεξάγεται σε ένα εργαστήριο Πληροφορικής ενώ οι μαθητές εργάζονται σε μία μικρή ομάδα των τεσσάρων ατόμων και αλληλεπιδρούν με το μικρόκοσμο “Literature Matching”. Η έρευνά μας είναι κατά βάση ποιοτική, ωστόσο χρησιμοποιούνται και κάποια ποσοτικά δεδομένα, ώστε να υπάρξει μία σφαιρική ανάλυση. Από την έρευνα διαπιστώθηκε πως οι μαθητές μπορούν να δημιουργήσουν ολοκληρωμένα νοήματα στην αγγλική γλώσσα εκμεταλλευόμενοι τόσο διαφορετικά σημειωτικά συστήματα όσο και την αλληλεπίδραση με τα παιδιά της ομάδας. Συμπερασματικά, θα μπορούσαμε να πούμε πως η διαδικασία αποτέλεσε μία πλούσια εμπειρία μάθησης για τους μαθητές και ευελπιστούμε πως τα αποτελέσματά της θα συμβάλλουν στην εφαρμογή στην εκπαίδευση ενδιαφερόντων προσεγγίσεων με υπολογιστικά μέσα.

Οι Τεχνολογίες Πληροφορίας και Επικοινωνιών (ΤΠΕ), αποτελούν μέσο εκσυγχρονισμού τόσο στην εκπαιδευτική διαδικασία όσο και στη διεκπεραίωση των διοικητικών διεργασιών μιας σχολικής μονάδας. Τα σχολεία της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης (ΠΕ) αξιοποιούν όλο και περισσότερο τις Νέες Τεχνολογίες (ΝΤ), υιοθετώντας τη χρήση τους στην καθημερινή πραγματικότητα και εξασφαλίζοντας σύγχρονα τεχνολογικά μέσα στη διδακτική πράξη και διευκόλυνση στις διοικητικές εργασίες. Όμως, η ενσωμάτωση των ΝΤ στη διοικητική πράξη, δεν είναι ενιαία και κοινή σε όλα τα σχολεία της ΠΕ, καθώς παρατηρείται έλλειψη στην τεχνολογική υποδομή και στην επιμόρφωση των διοικητικών στελεχών. Στόχος της συγκεκριμένης εργασίας είναι: α) να διερευνήσει το βαθμό αξιοποίησης και τον τρόπο υιοθέτησης των ΝΤ στη διοίκηση των σχολικών μονάδων σε αστικές, ημιαστικές και αγροτικές περιοχές, β) να μελετήσει την εξοικείωση του ανθρώπινου δυναμικού της σχολικής διοίκησης στη χρήση του Η/Υ καθώς και να αναδείξει την ανάγκη αλλά και τη μορφή κατάλληλης επιμόρφωσης των διευθυντών σχετικά με τις ΝΤ, και γ) να εξετάσει την υφιστάμενη τεχνική υποστήριξη στις σχολικές διοικήσεις. Με βάση τα ερευνητικά αποτελέσματα, προτείνονται, επίσης, λύσεις ως προς την καλύτερη και αποδοτικότερη αξιοποίηση των ΝΤ στη σχολική διοίκηση.

Οι σύγχρονες εκπαιδευτικές προσεγγίσεις στηρίζονται στις αρχές της ενταξιακής εκπαίδευσης για την άρση των κοινωνικών και εκπαιδευτικών ανισοτήτων και των εμποδίων στη μαθησιακή και εκπαιδευτική διαδικασία. Για το σκοπό αυτό είναι αναγκαία η διαφοροποίηση της διδασκαλίας και ανάπτυξη υλικών και μέσων προσβάσιμων από όλους τους μαθητές, συμπεριλαμβανομένων και των αναπήρων. Η αξιοποίηση των Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνιών στην εκπαίδευση συμβάλλει καθοριστικά στην προσαρμογή των εκπαιδευτικών μέσων και περιβαλλόντων στις ανάγκες διαφορετικών μαθητών, ώστε να είναι προσβάσιμα από αυτούς. Στόχος της παρούσας εργασίας είναι να παρουσιάσει την ανάπτυξη μιας διαδραστικής εφαρμογής για την εκπαίδευση κωφών μαθητών, τη μεθοδολογία που ακολουθήθηκε και τις δυνατότητες που παρέχει στους χρήστες.

Η ενταξιακή εκπαίδευση αποτελεί βασική αρχή των εκπαιδευτικών συστημάτων σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο. Στο πλαίσιο αυτό απαιτούνται εκπαιδευτικοί σχεδιασμοί και πρακτικές που ανταποκρίνονται στις διαφορετικές ανάγκες των μαθητών και διασφαλίζουν ίσες ευκαιρίες συμμετοχής στην εκπαιδευτική και μαθησιακή διαδικασία για όλους τους μαθητές συμπεριλαμβανομένων και των αναπήρων. Η πρόσβαση όλων των μαθητών σε κατάλληλα εκπαιδευτικά προγράμματα και περιβάλλοντα, μέσα και υλικά επιτυγχάνεται μέσω της διαφοροποίησης της διδασκαλίας, του καθολικού σχεδιασμού για τη μάθηση (Universal Design for Learning) και της χρήσης των Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνιών. Στόχος της παρούσας εργασίας είναι να παρουσιάσει το σχεδιασμό και την ανάπτυξη προσβάσιμου εκπαιδευτικού υλικού και λογισμικού για μαθητές με αναπηρίες και τη μεθοδολογική προσέγγιση του εγχειρήματος αξιοποιώντας τις Τεχνολογίες Πληροφορίας και Επικοινωνιών.

Η ραγδαία πρόοδος της τεχνολογίας σε συνδυασμό με τα μέχρι τώρα επιστημονικά δεδομένα, καθιστούν αναγκαία την χρήση του διαδραστικού πίνακα ως εργαλείου εκπαίδευσης ατόμων με διαταραχές αυτιστικού φάσματος (ΔΑΦ). Ο διαδραστικός πίνακας ως μια μεγάλη οθόνη αφής προσφέρει άμεση επικοινωνία μεταξύ μαθητή και μηχανής, ενώ η πληθώρα προγραμμάτων και εφαρμογών βοηθά τον εκπαιδευτικό στην δημιουργία εξατομικευμένου προγράμματος διδασκαλίας. Κατά την έναρξη της σχολικής χρονιάς στο Κέντρο μας πραγματοποιήθηκε αξιολόγηση μαθητών με αυτισμό και νοητική υστέρηση, με βάση της οποίας δημιουργήθηκαν τρεις ομάδες, ανάλογα με το επίπεδο και τις ανάγκες τους(Υψηλής, Χαμηλής και Μέσης Λειτουργικότητας). Ακολούθησε η επιβολή στόχων για την κάθε ομάδα οι οποίοι τέθηκαν και αναθεωρήθηκαν σε χρονικό ορίζοντα πέντε μηνών, ενώ καθόρισαν τα λογισμικά που θα χρησιμοποιούνταν. Η εξοικείωση με τον διαδραστικό πίνακα και την χρήση του ήταν άμεση ενώ τα αποτελέσματα έδειξαν εξαιρετική βελτίωση των μαθητών σε γνωστικό, νοητικό, συναισθηματικό, αισθητικό και συμπεριφορικό επίπεδο σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα.

Στην παρούσα μελέτη προτείνεται η αξιοποίηση του γνωστικού μοντέλου της Αγκυροβολημένης Διδασκαλίας (Anchored Instruction) σε συνδυασμό με ένα τεχνολογικά υποστηριζόμενο περιβάλλον μάθησης με σκοπό την κοινωνική ευαισθητοποίηση μαθητών σε θέματα κώφωσης. Συγκεκριμένα, αυτή η εκπαιδευτική παρέμβαση στοχεύει στην γνωριμία των μαθητών με τις μορφές επικοινωνίας των κωφών, στην στοιχειώδη επικοινωνία μαζί τους καθώς επίσης στην ένταξη και αποδοχή των ατόμων με ακουστικές ιδιαιτερότητες στην τάξη και στην κοινωνία μακροπρόθεσμα. Η παρέμβαση αυτή, η οποία ενδείκνυται να υλοποιηθεί στα πλαίσια της Ευέλικτης Ζώνης (ΕΖ) σε βάθος χρόνου ενός τριμήνου, προβλέπεται να υποστηρίξει την στοχοθεσία με εύγλυπτο και δημιουργικό τρόπο και να ενισχύσει τον υπάρχοντα τεχνολογικό αλφαβητισμό των μαθητών.

The aim of this work is to examine educational issues related to the adoption of Computer Supported Collaborative Work (CSCW) practices in the field of Journalism Education. The presented Cloud-based system – through the appropriate training and the development of course material- is expected to be used to access knowledge management, decision-making process and professional attitudes for future journalists. Microsoft365, is employed as an CSCW activity modeling system. This paper presents a general framework for designing and developing CSCW processes in Cloud-based environments, integrating new learning approaches and techniques.

The key competence acquisition by every young person is one of the long term objectives of the updated strategic framework for European cooperation. Most of the EU Member States are formulating and at least beginning to implement policies that move their school systems from being predominantly input led and subject-oriented towards curricula which include competences, cross-curricular activities, active and individual learning, as well as a focus on learning outcomes. Yet, these developments do not necessarily result in significant, widespread changes in practice – that is, in how schools actually organise and provide learning experiences for pupils. The difficulty is in all cases translating these policies into practice. TRANSIt is a European project that aims to contribute to the enhancement of transversal key competences of students through building teachers capacity for competence oriented education. This paper presents the outcomes from the needs analysis survey on key competence acquisition in Greece, as well as the design and localisation of the TRANSIt Training Framework and environment based on the collected responses and the specifications set from the Greek Curriculum.

Blogging experience seems to be vital for young generations who live in the age of internet technology. The ability of both the teacher and learners to easily update an online diary promotes blogging as a new form of communication towards enhancing class interaction and creating a community outside the classroom. Blogging activities enable learners to become more independent in their learning and provide opportunities for communicating in English in a meaningful and genuine context. In this regard, blogging offers a new and powerful toolkit for the support of foreign language learning by creating an amazing and friendly community for sharing ideas, social activity and critical thinking.

In this study we draw from the interviews of four science teachers, one from Finland and three from Greece, and two science education experts from Finland in order to discuss and analyze pedagogical decisions and choices when the learning space is enriched with social networking environments, and digital and mobile technologies. Our research interest departs from concerns that technological pervasiveness generates and an observed suspension of belief in science rooted in the risks that post-industrial societies are facing nowadays. By examining the study participants’ experiences, we aim to trace the intersection of science and technology with pedagogy and, in this way, to gain an insight into the possible futures of science education. The qualitative analysis of the data indicates instances of both deductive and inductive logic that show up through views of science as thinking and as method. The analysis of participants’ speech also reveals recurrent underlying conceptions of science and related issues.

It is well known that meaningful ICT implementation in the classroom is still a challenge. In this article we present an atypical process of professional development for promoting deeper ICT integration in the classrooms: working in a small group setting to adapt Research Based Learning Environments (RBLE) that are designed in a different national context. The participation of teachers and researchers in the group, the access to the authors of the RBLE and the choice of staying as faithful as possible to the initial form and content even against the grain of local educational culture were features that promoted learning for the participants. Thus adaptation of foreign Research Based Learning Environments in ICT should not only be seen from the point of view of importing learning resources but also as a means, under special conditions, to promote professional development.

This paper combines the results of desk and field research about assessment methods that were held in the frame of a European project - CRITON (www.criton.eu) – is a Lifelong Learning Programme funded by European Comission. The aim of the undertaken research was the study of different assessment methods used in e-learning environments around Europe. The results of this research lead both to the definition of the most widely used assessment practices in 6 different European countries (Germany, Austria, Lithuania, Greece, Finland and Sweden) and to the role of these practices in the prediction of e-learners’ final performance. The main outcome of the project is a web based platform that records e-learners’ progress and provides tools for identifying students at risk.

The sustainability crisis that the world is facing needs a new paradigm in teaching, learning and curriculum contrasted to one dominated in the 20th Century. A critical and emancipatory perspective of problem-based learning (PBL) enabled by information and communication technologies may contribute to this shift. In this paper, we extend beyond the focus on the 4Cs to what we term 10Cs, which in turn drives our approach to a PBL model that can provide a mechansism for transforming teaching, learning and curriculum towards building a more sustainable society.

Η παρούσα εισήγηση παρουσιάζει την ανάπτυξη της μάθησης για την κοινωνική προσφορά (ΜΚΠ) με την υποστήριξη των ΤΠΕ στο μάθημα «ΤΠΕ για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη» του ΠΤΔΕ του Πανεπιστημίου Κρήτης. Περιλαμβάνει μία σύντομη ανασκόπηση για την προβληματική της έρευνας, την εννοιολόγηση της ΜΚΠ και τη θεωρητική σύνδεσή της με τις μεταβλητές της έρευνας καθώς και τα αποτελέσματα ενός μέρους της έρευνας, με τη συμμετοχή 162 φοιτητών/-τριών του ΠΤΔΕ Κρήτης. Τα αποτελέσματα δείχνουν αλλαγές που μπορούν να συνεισφέρουν στη μάθηση και τη διδασκαλία για ένα βιώσιμο μέλλον.

Η παρούσα εισήγηση παρουσιάζει το σχεδιασμό, την ανάπτυξη και αξιολόγηση μιας διαδικτυακής κοινότητας πρακτικής που εντάχθηκε στο ευρωπαϊκό έργο RUCAS (Reorient University Curricula to Address Sustainability), το οποίο χρηματοδοτήθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στο πλαίσιο του προγράμματος Tempus. Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι η συμβολή της διαδικτυακής κοινότητας πρακτικής ήταν σημαντική, όχι μόνο ως μέσο επικοινωνίας, ανταλλαγής εκπαιδευτικού υλικού, ενημέρωσης, αλλά και κατάρτισης που έπαιξε σημαντικό ρόλο στην προετοιμασία των συμμετεχόντων εκπαιδευτικών τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στην αναμόρφωση των μαθημάτων τους, ενσωματώνοντας έννοιες, αρχές, γνώσεις και αξίες που σχετίζονται με τη βιώσιμη/αειφόρο ανάπτυξη.

Η αυτόχθονη-τοπική γνώση αναγνωρίζεται ολοένα και περισσότερο από διεθνείς φορείς και οργανισμούς ως παράγοντας ανάπτυξης των τοπικών κοινοτήτων. Επιπλέον, μπορεί να επιδράσει σε θέματα βιώσιμης ανάπτυξης, ενώ τα σύγχρονα ψηφιακά μέσα δίνουν τη δυνατότητα προώθησης και αξιοποίησης της τοπικής γνώσης. Η γνώση όλων αυτών των χρόνων βρίσκεται ακόμη και σήμερα, στους κατοίκους της Κρήτης και μπορεί να αποτελέσει βασικό παράγοντα βιώσιμης ανάπτυξης. Η παρούσα εργασία καλείται να εξερευνήσει και να παρουσιάσει τη σχέση αυτόχθονης-τοπικής γνώσης, βιώσιμης ανάπτυξης και ψηφιακών βιβλιοθηκών στην περιοχή της Κρήτης. Το Συμμετοχικό Βίντεο χρησιμοποιείται σαν μεθοδολογικό εργαλείο για την ανάδειξη της αυτόχθονης-τοπικής γνώσης, την επίδραση που μπορεί να έχει σε θέματα βιώσιμης ανάπτυξης στην περιοχή της Κρήτης, καθώς και σαν ψηφιακό αρχείο για το διαμοιρασμό και τη διατήρηση της τοπικής γνώσης για τις επόμενες γενιές.

Σκοπός της συγκεκριμένης εργασίας είναι να παρουσιάσει αρχικά τις θεωρητικές απόψεις/τάσεις σχετικά με τη διδασκαλία της γραμματικής στο πεδίο της ελληνικής ως δεύτερης και ως ξένης γλώσσας και τις δυνατότητες που παρέχουν οι Τεχνολογίες της Πληροφορίας και της Επικοινωνίας (ΤΠΕ) μέσα από την οπτική των απόψεων αυτών. Στη συνέχεια περιγράφεται το περιβάλλον της διδασκαλίας της γραμματικής του Συνδυαστικού Δυναμικού Μοντέλου Μάθησης της Ελληνικής (ΣΔΜΓΜ) ως δεύτερης και ως ξένης γλώσσας του ΕΔΙΑΜΜΕ, με στόχο να αναδείξει παράλληλα πώς αξιοποιήθηκαν οι προαναφερθείσες θεωρητικές αρχές στο σχεδιασμό του και ποιες δυνατότητες παρέχει στον εκπαιδευτικό για να επιτύχει τους διδακτικο-μαθησιακούς επικοινωνιακούς, γλωσσικούς, γνωσιακούς, πολιτισμικούς και μεταγνωσιακούς του στόχους.

Στο άρθρο αυτό παρουσιάζεται ο σχεδιασμός του τμήματος Συνδυαστικού Δυναμικού Μοντέλου Γλωσσικής μάθησης (ΣΔΜΓΜ) που αναφέρεται στη διδασκαλία της παραγωγής γραπτού λόγου για το Β2 επίπεδο γλωσσομάθειας. Αρχικά παρουσιάζονται οι βασικές θεωρητικές αρχές που υιοθετήθηκαν κατά το σχεδιασμό του, οι οποίες αφορούν τόσο στη φύση του γραπτού λόγου όσο και την αξιοποίηση των ΤΠΕ στη διδασκαλία του. Στη συνέχεια περιγράφεται το περιβάλλον με σκοπό να αναδειχθεί πώς αξιοποιήθηκαν οι παραπάνω θεωρητικές προσεγγίσεις στο σχεδιασμό του και τι δυνατότητες δίνει στο μαθητή και τον εκπαιδευτικό.

Στο άρθρο αυτό παρουσιάζεται ο τρόπος με τον οποίο διδάσκεται η κατανόηση του γραπτού λόγου στο Συνδυαστικό Δυναμικού Μοντέλο Γλωσσικής μάθησης (ΣΔΜΓΜ) και συγκεκριμένα στο Β2 επίπεδο γλωσσομάθειας. Αρχικά παρουσιάζονται οι θεωρητικές παραδοχές βάσει των οποίων υλοποιήθηκε ο σχεδιασμός του αντίστοιχου τμήματος του Ηλεκτρονικού Περιβάλλοντος και οι δυνατότητες που παρέχουν οι ΤΠΕ στη διδακτική αξιοποίηση των παραδοχών αυτών. Ακολουθεί η περιγραφή του περιβάλλοντος, με σκοπό να αναδειχθεί πώς αυτές οι παραδοχές επηρέασαν τη δομή και το περιεχόμενό του αλλά και οι δυνατότητες που δίνει στο μαθητή και τον εκπαιδευτικό.

Στο άρθρο αυτό παρουσιάζεται το τμήμα του γλωσσικού περιβάλλοντος του Δυναμικού Μοντέλου Γλωσσικής μάθησης (ΣΔΜΓΜ) που αναφέρεται στη διδασκαλία του λεξιλογίου. Το άρθρο χωρίζεται σε δύο μέρη. Στο πρώτο παρουσιάζονται οι θεωρητικές αρχές που υποστηρίζουν το σχεδιασμό του, οι οποίες αναφέρονται στον τρόπο διδασκαλίας των λεξιλογικών στοιχείων, τις γνωστικές αρχές επεξεργασίας των πληροφοριών και την εφαρμογή τους στα πολυμεσικά περιβάλλοντα. Στο δεύτερο μέρος περιγράφεται το περιεχόμενο και η δομή του περιβάλλοντος.

Στο άρθρο αυτό το ενδιαφέρον επικεντρώνεται στις α) δυνατότητες χρήσης της γλώσσας στο Ηλεκτρονικό Περιβάλλον μάθησης του ΕΔΙΑΜΜΕ και β) τη δυνατότητα που δίνει στους μαθητές να αντιμετωπίσουν τα γλωσσικά ή γνωσιακά προβλήματα που ανακύπτουν από αυτήν. Στόχος είναι να αναδείξουμε ότι ο σχεδιασμός υπηρετεί μια κυκλική διαδικασία αναστοχασμού και ανατροφοδότησης, εφαρμογής και αξιολόγησης ανάμεσα στους δύο αυτούς στόχους. Αρχικά παρουσιάζονται οι θεωρητικές παραδοχές στις οποίες στηρίχτηκε ο σχεδιασμός του Περιβάλλοντος και έπειτα περιγράφονται οι αντίστοιχες δυνατότητες που δίνει στους μαθητές.

Η παρούσα εργασία στοχεύει να παρουσιάσει ένα εικονικό μαθησιακό περιβάλλον, το οποίο αναπτύξαμε στο ΕΔΙΑΜΜΕ και είναι το αποτέλεσμα μιας διεπιστημονικής συνεργατικής δράσης. Μέσα από τη συνεργασία των επιστημονικών ομάδων το ηλεκτρονικό μαθησιακό περιβάλλον δημιουργήθηκε με τα εργαλεία του Moodle και δομήθηκε στη βάση της διαλογικής αναστοχαστικής παιδαγωγικής. Συγκεκριμένα, τα εργαλεία των ΤΠΕ που αναπτύξαμε και ενσωματώσαμε στο ηλεκτρονικό περιβάλλον του εκπαιδευτικού παρέχουν δυνατότητες για παιδαγωγικές δράσεις σε ατομικό και συλλογικό επίπεδο. Στοχεύουμε στη δημιουργία παιδαγωγικών δράσεων από την πλευρά των εκπαιδευτικών, στην ανταλλαγή της προσωπικής ερμηνείας αυτών των δράσεων και τέλος στη θεώρηση του εαυτού σε σχέση με τον ίδιο και με τους άλλους, τον αναστοχασμό και τη βελτίωση.

Στην εργασία αυτή περιγράφεται ο εννοιολογικός σχεδιασμός του προγράμματος επιμόρφωσης των εκπαιδευτικών πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης για την αξιοποίηση και την εφαρμογή ΤΠΕ στη διδακτική πράξη με το μοντέλο μικτής μάθησης. Η εφαρμογή του μικτού μοντέλου αποτελεί μια καινοτόμα προσέγγιση που αναμένεται να καθορίσει το σχεδιασμό και την εφαρμογή του προγράμματος. Μέσω του μικτού μοντέλου επιμόρφωσης δίνεται η δυνατότητα εκμετάλλευσης των πλεονεκτημάτων της συμβατικής και της εξ αποστάσεως μάθησης, αλλά και της λειτουργικής εφαρμογής των ΤΠΕ στην εκπαίδευση που αποτελεί και το αντικείμενο της επιμόρφωσης.

To Mεικτό Μοντέλο Επιμόρφωσης Εκπαιδευτικών στις Παιδαγωγικές και Διδακτικές χρήσεις των Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνιών εισήγαγε συνδυαστικά (δηλαδή συγχρονικά και συνθετικά) μια σειρά καινοτομιών, πολλές από τις οποίες εφαρμόστηκαν για πρώτη φορά σε ευρεία κλίμακα στην Ελλάδα. Η σχεδίαση του Μεικτού Μοντέλου (σε όλες τις φάσεις της) έλαβε υπόψη της τις ιδιαιτερότητες του μοντέλου και ενσωμάτωσε, σε κάποιο βαθμό, την ελληνική και ξένη εμπειρία και τα μέχρι στιγμής ευρήματα από τις άλλες μορφές της Επιμόρφωσης (πρόσωπο με πρόσωπο, Α’ και Β’ Επιπέδου κ.λπ.). Η σταδιακή σχεδίαση του Μεικτού Μοντέλου έφερε στην επιφάνεια ενδείξεις ορισμένων ιδιαίτερων χαρακτηριστικών του Μεικτού Μοντέλου (αλλά και της επιμόρφωσης γενικότερα). Στην εργασία παρουσιάζονται μερικά από τα ιδιαίτερα αυτά χαρακτηριστικά του Μεικτού Μοντέλου που κατέστησαν φανερά κατά τη φάση της σχεδίασης του και τις επιλογές που επέβαλαν.

Η Επιμόρφωση των Εκπαιδευτικών στην Παιδαγωγική και Διδακτική αξιοποίηση των Τ.Π.Ε. το λεγόμενο Β’ Επίπεδο, υλοποιήθηκε πιλοτικά με μοντέλο υβριδικής ή μεικτής διδασκαλίας και μάθησης (blended), το οποίο περιλαμβάνει συνδυασμό δια ζώσης με από απόσταση συνεδρίες και δραστηριότητες. Η από απόσταση εκπαίδευση περιλαμβάνει σύγρονες συνεδρίες που υλοποιούνται μέσω Blacboard και ασύγχρονες δραστηριότητες μέσω Moodle. Στην εργασία αναλύεται οι βασικές σχεδιαστικές αρχές, η δομή και το περιεχόμενο του μεικτού μοντέλου για τον κλάδο ΠΕ04. Παρουσιάζονται επιλεγμένα αποτελέσματα της πιλοτικής του εφαρμογής σε δύο ΚΣΕ, από τα οποία αναδείχνεται το ενδιαφέρον, η αποδοχή και οι θετικές απόψεις των επιμορφούμενων για όψεις της οργάνωσης καθώς και των παροχών που αφορούν στην Τεχνολογική Παιδαγωγική Γνώση Περιεχομένου.

Η δημοτικότητα των έξυπνων φορητών συσκευών - κυρίως με τη μορφή των ταμπλετών- αυξάνεται με ταχύτατους ρυθμούς. Τα μέσα αυτά αποτελούν μια νέα γενιά τεχνολογικών εργαλείων που προσφέρουν αξιόλογη πρόσβαση σε περιεχόμενο και δυνατότητες για δημιουργική χρήση ακόμη και από τα μικρά παιδιά. Με περισσότερο από το 80% των εκπαιδευτικών φορητών εφαρμογών στα ψηφιακά καταστήματα iTunes και Google Play να απευθύνεται σε παιδιά, η εκπαιδευτική αξία και η καταλληλότητα του περιεχομένου των φορητών εφαρμογών είναι δύσκολο να προσδιοριστεί. Οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί οι οποίοι στρέφονται στις ταμπλέτες για τα πιθανά εκπαιδευτικά οφέλη που προσδοκούν να αποκομίσουν τα παιδιά ή οι μαθητές τους έχουν περιορισμένα ή καθόλου μέσα αξιολόγησης του δυνητικού οφέλους του περιεχόμενου των εφαρμογών αυτών. Στην παρούσα μελέτη μέσω μιας βιβλιογραφικής επισκόπησης παρουσιάζουμε τα πιο πρόσφατα ερευνητικά ευρήματα τα οποία σχετίζονται με τη χρήση των συσκευών αυτών και των συνοδευτικών τους εφαρμογών στην εκπαίδευση των μικρών παιδιών καταλήγοντας στην ανάγκη ύπαρξης ενός επικαιροποιημένου οδηγού αξιολόγησης αυτών των εφαρμογών.

Οι ταμπλέτες αποτελούν ένα νέο τεχνολογικό εργαλείο, το οποίο, όταν συνδυαστεί με εφαρμογές οι οποίες διαθέτουν κατάλληλο περιεχόμενο και ικανοποιητική σχεδίαση, είναι ικανό να υποστηρίξει τη μάθηση των μικρών παιδιών. Με περισσότερες από 28.000 διαθέσιμες εκπαιδευτικές εφαρμογές (Ιούνιος 2014), η πλειονότητα των οποίων απευθύνεται στα μικρά παιδιά θα ήταν δύσκολο να συμπεράνουμε ότι όλες έχουν σχεδιαστεί με μια στέρεη θεωρητική προσέγγιση, ώστε να προσφέρουν πραγματική αξία για τους μαθητές. Επιπρόσθετα, οι κατευθυντήριες γραμμές για το σχεδιασμό φορητών εφαρμογών προέρχονται από την έρευνα η οποία βασίζεται σε ενήλικες και από άλλα τεχνολογικά μέσα. Ως εκ τούτου, δεν μπορούν να μεταφερθούν με επιτυχία στη σχεδίαση εφαρμογών που απευθύνονται σε παιδιά. Στην παρούσα μελέτη καταγράφουμε τις βασικές σχεδιαστικές αρχές για τη δημιουργία αναπτυξιακά κατάλληλων φορητών εφαρμογών για μικρά παιδιά, όπως έχουν επισημανθεί από την πλέον πρόσφατη διεθνή βιβλιογραφία του πεδίου.

Σε διεθνή κλίμα διάφορες έρευνες αναφέρουν ότι η χρήση των ταμπλετών και των συνοδευτικών τους εφαρμογών μπορεί να χρησιμεύσει ως βασικό όχημα για την επέκταση της μαθησιακής εμπειρίας των παιδιών. Στα πλαίσια αυτά είναι σημαντικό για γονείς και εκπαιδευτικούς να είναι σε θέση να αξιολογήσουν κάθε εφαρμογή για την αποτελεσματικότητά της στην εκπαιδευτική πράξη. Ωστόσο, γονείς και εκπαιδευτικοί έχουν περιορισμένα μέσα αξιολόγησης της καταλληλότητας μιας φορητής εφαρμογής. Στο εξωτερικό έχουν αναπτυχθεί διάφορες ρουμπρίκες αξιολόγησης εφαρμογών, όμως στον Ελλαδικό χώρο απουσιάζει μια αντίστοιχη προσπάθεια αξιολόγησης της καταλληλότητας των διαφόρων φορητών εφαρμογών. Στην παρούσα μελέτη θα παρουσιάσουμε τη σχάρα αξιολόγησης που δημιουργήσαμε για την αξιολόγηση των εκπαιδευτικών φορητών εφαρμογών που απευθύνονται σε παιδιά προσχολικής και πρώτης σχολικής ηλικίας.

Η παρούσα εργασία αποτελεί ένα σενάριο διδακτικής παρέμβασης στη Β’ τάξη του δημοτικού σχολείου, μέσω του σχεδιασμού εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων βασισμένων στα ρεαλιστικά Μαθηματικά, χρησιμοποιώντας ως εργαλείο το πρόγραμμα «Macromedia Flash». Ο στόχος της συγκεκριμένης εισήγησης είναι να παρουσιαστεί μια εναλλακτική διδακτική προσέγγιση στη σχετική διδακτική ενότητα των Μαθηματικών χρησιμοποιώντας τις ΤΠΕ ως γνωστικά εργαλεία μέσα σε ένα ρεαλιστικό πλαίσιο μάθησης. Οι δραστηριότητες εμφανίζονται ενταγμένες σε ένα οικείο ως προς τους μαθητές πλαίσιο, καθώς ακολουθούν τη ροή ενός παραμυθιού-ιστορίας, αυξάνοντας τα ενδιαφέρον και τα κίνητρα μάθησης των παιδιών. Πιο συγκεκριμένα, οι μαθητές έχουν τη δυνατότητα να παρακολουθήσουν ένα εισαγωγικό βίντεο-προοργανωτή προκειμένου να εμπλακούν γόνιμα σε μια αλληλουχία εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων σχεδιασμένων για τη χρήση υπολογιστή ή μη. Με αυτόν τον τρόπο ο εκπαιδευόμενος συμμετέχει ενεργά στην επίλυση προβλημάτων ενταγμένων σε ένα ευέλικτο και ρεαλιστικό περιβάλλον που ενθαρρύνει το μαθητή να δώσει νόημα σε αυτό που μαθαίνει.

Τα ρεαλιστικά μαθηματικά αποτελούν μια προσέγγιση που υιοθετείται για τη διδασκαλία, αφού εντάσσει τα μαθηματικά σε πλαίσια που είναι οικεία για τους μαθητές. Σε συνδυασμό με τον καταλυτικό ρόλο των ΤΠΕ στη διδασκαλία, μπορούν να φέρουν καλύτερα μαθησιακά αποτελέσματα. Σκοπός της εργασίας μας είναι η αξιοποίηση των ΤΠΕ και συγκεκριμένα των εφαρμογών του λογισμικού Flash για τη διδασκαλία της προπαίδειας του 6 με βάση το πλαίσιο που προτείνουν τα Ρεαλιστικά Μαθηματικά.

Η παρούσα εισήγηση αφορά στη διδακτική των μαθηματικών με τη χρήση Τ.Π.Ε. στο δημοτικό σχολείο, με στόχο να αλλάξει τον παραδοσιακό τρόπο προσέγγισης και μέθοδο διδασκαλίας. Αποτελείται από 2 διακριτά μέρη. Το πρώτο, αποτελεί το θεωρητικό πλαίσιο των ρεαλιστικών μαθηματικών, ενώ το δεύτερο είναι πρακτικό και εστιάζεται στην εναλλακτική πρόταση διδασκαλίας της ενότητας «Διδασκαλία της προπαίδειας του 8» .Η πρόταση μας έχει σκοπό να βελτιώσει την αρνητική στάση των μαθητών απέναντι στα μαθηματικά με παιγνιώδη και διασκεδαστικό τόπο και στηρίζεται στο μοντέλο της Εγκαθιδρυμένης Νόησης που έχει ως στόχο την επίλυση ρεαλιστικών προβλημάτων μέσα στο κοινωνικοπολιτιστικό πλαίσιο. Ταυτόχρονα αποτελεί ένα σύγχρονο εργαλείο στα χέρια του εκπαιδευτικού, αλλάζει τον τρόπο προσέγγισης της ενότητας και έρχεται σε σύγκρουση με τον παραδοσιακό. Η εποπτεία, μια από τις βασικές αρχές της διδακτικής των μαθηματικών, έρχεται να ολοκληρωθεί στις δραστηριότητες με υπολογιστή, που έχουν δημιουργηθεί με τη χρήση του προγράμματος Adobe Flash CS3 Professional. Άλλωστε οι εικόνες και το κείμενο επωμίζονται το βάρος της σύγχρονης διδακτικής.

Στο άρθρο παρουσιάζεται μια διδακτική προσέγγιση με ρεαλιστικά μαθηματικά και συγκεκριμένα η προπαίδεια του 11. Αξιοποιώντας το θεωρητικό υπόβαθρο των ρεαλιστικών μαθηματικών, το άρθρο έχει στόχο αρχικά να καταδείξει τη χρησιμότητά τους έναντι της παραδοσιακής διδασκαλίας και, σε δεύτερο επίπεδο, κατά πόσο συμβάλλουν οι ΤΠΕ στη διδασκαλία των μαθηματικών. Για το λόγο αυτό σχεδιάστηκε ένα λογισμικό με πέντε δραστηριότητες, οι οποίες περιλαμβάνουν όλα τα επίπεδα-σύμφωνα με τη θεωρία των ΡΜ – με τη βοήθεια του προγράμματος flash CS3 PROFESSIONAL και βρίσκονται σε άμεση συνάρτηση με τους διδακτικούς στόχους, όπως αυτοί προτείνονται από το βιβλίο του δασκάλου. Περιγράφεται μια πρόταση αξιολόγησης των τιθέμενων στόχων με τη χρήση σταθμισμένων τεστ ως προοπτική για μελλοντική έρευνα.

Η διδασκαλία των Μαθηματικών στις πρώτες τάξεις της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης αποτελεί ένα ιδιαίτερο θέμα που δικαίως έχει απασχολήσει την ερευνητική κοινότητα τα τελευταία χρόνια. Τα παιδιά αυτής της ηλικίας δυσκολεύονται να κατανοήσουν τις μαθηματικές έννοιες και να τις συνδέσουν με την πραγματική ζωή. Η χρήση των Τεχνολογιών της Πληροφορίας και των Επικοινωνιών (ΤΠΕ) κινητοποιεί το ενδιαφέρον τους, ενώ η Ρεαλιστική Μαθηματική Εκπαίδευση (ΡΜΕ) μπορεί να τα βοηθήσει να συνδέσουν τα Μαθηματικά του σχολικού περιβάλλοντος με τα Μαθηματικά της πραγματικής ζωής. Στην παρούσα εργασία αρχικά παρουσιάζεται το θεωρητικό πλαίσιο της ένταξης των Νέων Τεχνολογιών στην εκπαίδευση και ειδικότερα η συμβολή τους στη κατανόηση μαθηματικών εννοιών. Στη συνέχεια, περιγράφεται η έρευνα που πραγματοποιήθηκε σε μαθητές της Β’ τάξης δημοτικού σχολείου, αξιοποιώντας λογισμικό που κατασκευάστηκε για τη δημιουργική κάλυψη αναγκών σχετικά με την προπαίδεια του 7.

Η παρούσα εισήγηση αφορά στην παρουσίαση μιας διδακτικής προσέγγισης της προπαίδειας του 5 και του 10, με την αξιοποίηση των Ρεαλιστικών Μαθηματικών και τη βοήθεια ΤΠΕ. Σκοπός της προτεινόμενης διδακτικής παρέμβασης είναι η αξιολόγηση της οπτικής, λεκτικής, σχεδιαστικής, λογικο-μαθηματικής δεξιότητας των μαθητών και πιο συγκεκριμένα της ικανότητάς τους για εφαρμογή της παραπάνω προπαίδειας. Αρχικά παρουσιάζεται το θεωρητικό πλαίσιο της ένταξης των Νέων Τεχνολογιών στην εκπαίδευση και ειδικότερα η συμβολή τους στην κατανόηση μαθηματικών εννοιών, με έμφαση στο μοντέλο Allan Hoffer. Στη συνέχεια, περιγράφεται η πορεία της προτεινόμενης διδασκαλίας. Οι έρευνες δείχνουν ότι η κατανόηση του πολλαπλασιασμού μπορεί να βελτιωθεί από την ενσωμάτωση των ΤΠΕ στη μαθηματική εκπαίδευση, γεγονός που η πρότασή μας αξιοποιεί μέσω δραστηριοτήτων που υλοποιούνται στον υπολογιστή. Η πρόταση φιλοδοξεί να αποτελέσει ένα χρήσιμο εργαλείο στα χέρια του εκπαιδευτικού της Β΄ τάξης του Δημοτικού σχολείου.

Η Κοινωνία της Γνώσης δημιουργεί νέα οικονομικά και κοινωνικά δεδομένα σε διεθνές επίπεδο. Η πρόσφατη οικονομική κρίση, με ηθικές πολιτικές, πολιτισμικές και κοινωνικές διαστάσεις, οξύνει τις κοινωνικές ανισότητες με βίαιο τρόπο και ταχύτατο ρυθμό, συμβάλλοντας έτσι στην αναζήτηση εκ του μηδενός, εννοιών και καταστάσεων οι οποίες φάνταζαν στέρεες τις τελευταίες δεκαετίες. Το εκπαιδευτικό σύστημα παρακολουθεί αμήχανο τις εξελίξεις και προσπαθεί να διαχειριστεί μια νέα καθημερινότητα, χαρακτηριστικό γνώρισμα της οποίας είναι η αβεβαιότητα, και το διαρκές άγνωστο που συνεχώς μεταβάλλεται. Το μόνο που έχουμε ως δεδομένο είναι ότι εκπαιδεύουμε τους πολίτες για μια κοινωνία και έναν κόσμο που δεν έχουμε ιδέα πως θα είναι μετά από μερικά χρόνια. Σκοπός της εισήγησης είναι η ανάδειξη της συνεργατικής δημιουργικότητας με την χρήση των ΤΠΕ ως ένα από τα πλέον σημαντικά εργαλεία που έχει ο σκεπτόμενος εκπαιδευτικός – πολίτης προκειμένου να ανταποκριθεί με κριτικό τρόπο στις απαιτήσεις των καιρών μας.

Ο σχεδιασμός και η υλοποίηση διαθεματικών δραστηριοτήτων συνεργατικής μάθησης από απόσταση, με σκοπό την ενθάρρυνση της δημιουργικότητας, και της συνεργατικής διερεύνησης και οικοδόμηση της γνώσης αποτελεί τον κεντρικό πυρήνα του προγράμματος «ΟΔΥΣΣΕΑΣ 2013» στο οποίο συμμετείχαν 208 μαθητές και 20 δάσκαλοι από 8 Δημοτικά Σχολεία, από την Αθήνα, την Αίγινα και την Κρήτη. Το πρόγραμμα ΟΔΥΣΣΕΑΣ συμπληρώνει 13 χρόνια μια συναρπαστικής διαδρομής και μέχρι σήμερα έχουν λάβει μέρος 1800 περίπου μαθητές και 50 εκπαιδευτικοί από 17 Δημοτικά Σχολεία στην Ελλάδα και στην Κύπρο. Φορέας υλοποίησης του προγράμματος είναι το Παιδαγωγικό Τμήμα Δ.Ε του Πανεπιστημίου Κρήτης (http://www.edc.uoc.gr/~odysseas/)

Στην παρούσα εργασία παρουσιάζονται τα αποτελέσματα μιας μελέτης περίπτωσης (case study) που διεξήχθη στο χώρο της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης (Λύκειο), όπου διερευνήθηκαν οι στρατηγικές αναγνωστικής κατανόησης που επιστράτευσαν οι εκπαιδευόμενοι κατά την ανάγνωση ενός ηλεκτρονικού κειμένου (e-text) μέσω της χρήσης ενός ηλεκτρονικού αναγνώστη (e-Reader). Για την πραγματοποίηση της έρευνας, δεκαπέντε (15) μαθητές της Α’ λυκείου στο πλαίσιο του μαθήματος των Αγγλικών κλήθηκαν να αναγνώσουν ένα απόσπασμα από το βιβλίο «Pride & Prejudice» της J.Austin στην παραδοσιακή (τυπωμένο βιβλίο) και ηλεκτρονική (e-book) μορφή του με στόχο τη διερεύνηση εν γένει των στρατηγικών κατανόησης που χρησιμοποιούν οι μαθητές στο ψηφιακό περιβάλλον και, ειδικότερα, ποιες από αυτές τις στρατηγικές έχουν προέλθει από την ανάγνωση στο παραδοσιακό μέσο (βιβλίο) και ποιες έχουν απορριφθεί στο ηλεκτρονικό περιβάλλον. Παράλληλα εξετάστηκε εάν η ανάγνωση στο ψηφιακό περιβάλλον είχε ως αποτέλεσμα την ανάπτυξη νέων στρατηγικών κατανόησης από τους μαθητές. Η συγκεκριμένη έρευνα εντάσσεται στο ευρύτερο μεθοδολογικό πλαίσιο της ποιοτικής έρευνας (qualitative research).

Στόχος της παρούσας ερευνητικής εργασίας είναι η αξιολόγηση του πληροφοριακού συστήματος «Ψηφιακό Σχολείο» σύμφωνα με τις τάσεις της διεθνούς βιβλιογραφίας. Αξιοποιώντας το θεωρητικό υπόβαθρο της αξιολόγησης πληροφοριακών συστημάτων, διερευνώνται τα επικρατέστερα μοντέλα αξιολόγησης, οι επεκτάσεις και οι τροποποιήσεις τους. Τελικά, προτείνεται ένα συνδυαστικό απλοποιημένο μοντέλο, ώστε να υποβληθεί σε αξιολόγηση από τους τελικούς χρήστες του, καθηγητές, δασκάλους και μαθητές, το πληροφοριακό σύστημα «Ψηφιακό Σχολείο». Η αξιολόγηση πραγματοποιήθηκε με πιλοτική στατιστική έρευνα για την πραγματοποίηση της οποίας δημιουργήθηκε και διανεμήθηκε κατάλληλο ερωτηματολόγιο. Τα πρωτογενή δεδομένα συγκεντρώθηκαν και έτυχαν κατάλληλης στατιστικής επεξεργασίας. Τα αποτελέσματα της έρευνας επιβεβαίωσαν το μοντέλο αξιολόγησης και οδήγησαν σε ενδιαφέροντα συμπεράσματα σχετικά με τη πρόθεση χρήσης του πληροφοριακού συστήματος και τους παράγοντες που την επηρεάζουν.

Η παρούσα εισήγηση εντάσσεται στην ευρύτερη προβληματική της αξιοποίησης των ψηφιακών τεχνολογιών για πρόσθετη παιδαγωγική αξία στο πεδίο της εκπαίδευσης εκπαιδευτικών (υποψηφίων ή/και εν ενεργεία) σε προγράμματα με έμφαση στο σχεδιασμό ψηφιακών μαθημάτων και του υποστηρικτικού τους υλικού (σεναρίων και ψηφιακών προϊόντων). Με άξονα το πλαίσιο ΤPACK, αναδεικνύεται η προβληματική του πεδίου σε σχέση με τη σημασία της αξιολόγησης των παραγόμενων προϊόντων των εκπαιδευτικών, δεδομένης της έλλειψης ανάλογων εργαλείων. Αρθρώνονται βασικοί άξονες σχεδιασμού προγραμμάτων εκπαίδευσης εκπαιδευτικών στην ενσωμάτωση των ψηφιακών τεχνολογιών στην εκπαιδευτική διαδικασία, οι οποίοι θέτουν τις βασικές παραμέτρους του πλαισίου αξιολόγησης. Στη συνέχεια παρουσιάζεται και αναλύεται το πλαίσιο και η δυναμική της χρήσης του τόσο ως παιδαγωγικού μηχανισμού αξιολόγησης και αλληλοαξιολόγησης, όσο και ως ερευνητικού εργαλείου που μπορεί να αναδείξει πτυχές του σχεδιασμού μαθημάτων που υπό άλλες συνθήκες μπορεί να παρέμεναν άρρητες.

Στο άρθρο αυτό παρουσιάζεται η αρχιτεκτονική ενός συστήματος για τη μαθησιακή δραστηριότητα της εννοιολογικής χαρτογράφησης. Ο στόχος του συστήματος είναι η υποστήριξη και η καλλιέργεια των αναλυτικών και συνθετικών δυνατοτήτων του μαθητή, καθώς και η προαγωγή της δημιουργικής και πρωτότυπης σκέψης. Για την επίτευξη του πρώτου στόχου αντλούμε μεθόδους και τεχνικές από τον χώρο της θεωρίας γράφων, ενώ για τον δεύτερο εστιάζουμε στην ανάπτυξη μεθόδων με χρήση οντολογίας. Η θεωρία γράφων και οι νέες μέθοδοι που αναπτύχθηκαν την τελευταία δεκαετία σε συνδυασμό με την αξιοποίηση των οντολογιών μπορούν να αποτελέσουν τη βάση για να την σχεδίαση λογισμικού στο χώρο της μάθησης.

Το συγκεκριμένο έργο υλοποιείται μέσα από τη διαθεματική προσέγγιση των μαθημάτων Μουσικής, Πληροφορικής και Αγγλικών. Αποτελεί μία πρόταση Μουσικής Εκπαίδευσης, αλλά και δημιουργικής χρήσης εργαλείων και λογισμικών Πληροφορικής, με αρωγό την εκμάθηση της απαραίτητης Αγγλικής ορολογίας. Στόχος είναι η γνωριμία των μαθητών/τριών με το ιδιαίτερο μουσικό ιδίωμα κάθε πολιτισμού μέσα από πληροφορίες, εικόνες, τεχνοτροπίες, ιδιαίτερους ήχους οργάνων, καλύπτοντας τους τέσσερις ορίζοντες του πλανήτη. Εφαρμόστηκε πιλοτικά με τη συνεργασία εκπαιδευτικών και την εναρμόνιση του ωρολογίου προγράμματος με τη μικτή μάθηση, την εφαρμογή του Flipped-Classroom μοντέλου και το συνδυασμό της face-to-face διδασκαλίας με την online μάθηση στην αρχή του σχολικού έτους. Επίσης πιλοτικά, εφαρμόστηκαν τα μοντέλα Station Rotation και Lab Rotation. Οι εργασίες των μαθητών/τριών υλοποιήθηκαν με τη χρήση γλωσσών προγραμματισμού (Scratch, Alice3, Eclipse) και λογισμικών δημιουργίας πολυμεσικών εφαρμογών (Powerpoint, Moviemaker, Glogster, Emaze).